რატომ ლაპარაკობენ ადამიანები ძილში?
რას ნიშნავს ძილში ლაპარაკი?
ძილში ლაპარაკი ან სომნოლოკვია არის უნებლიე მეტყველება, რომელსაც ადამიანი წარმოთქვამს ღამის დასვენების დროს. ადამიანები შეიძლება ბურტყუნებდნენ, თქვან ფრაზები და ზოგჯერ წამოიყვირონ კიდეც. ყველაზე ხშირად, ეს ქცევა შეინიშნება ცალკეულ ეპიზოდებში და გრძელდება მხოლოდ რამდენიმე წამი, მაგრამ გარკვეულ პირობებში მეტყველება შეიძლება გახდეს უფრო გამოხატული და გასაგები.
სომნოლოკვია შეიძლება აღინიშნოს როგორც ბავშვებში, ასევე მოზრდილებში. ამასთან ბავშვები, როგორც წესი, გადალახავენ ამ მდგომარეობას, შესაბამისად, ძილში მეტყველება უფრო იშვიათად გვხვდება ზრდასრულ ასაკში.
ძილის ფაზები და ძილის დროს ლაპარაკი
ჩვენი ძილი ორ ძირითად ფაზად იყოფა: ღრმა ფაზა (NON-REM) და სწრაფი ფაზა (REM), რომლის დროსაც ჩვენ ვხედავთ ნათელ სიზმრებს. ძილში საუბარი შეიძლება მოხდეს ორივე ფაზაში. როდესაც ის ძილის ღრმა სტადიაზე ვლინდება, მეტყველება ჩვეულებრივ ბუნდოვანი და მოკლეა.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */
ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
REM ფაზაში ტვინი უფრო აქტიურია და სიზმრები უფრო მრავალფეროვანი – ამ დროს ადამიანს შეუძლია წარმოთქვას მთელი სიტყვები და ფრაზები. ამ შემთხვევაში, გარე ხმებმა ან სტიმულებმა შეიძლება გავლენა მოახდინონ მძინარე ადამიანის ნათქვამზე.
რატომ ჩნდება სიზმარში სიტყვები და ფრაზები?
ყველაზე ხშირად სიზმარში საუბარი უაზროა. ისინი შეიძლება იყოს დღის გამოცდილების, ემოციური სტრესის ან დალექილი აზრების ანარეკლი, რომლებიც წარმოიქმნება ტვინი ინფორმაციის გადამუშავების დროს. სინამდვილეში, ტვინი აგრძელებს აქტიურობას ღამით: ის ამუშავებს მოგონებებს, „ახარისხებს“ დღის მოვლენებს და აერთიანებს მათ არსებულ ცოდნასთან.
ზოგჯერ ამ „შინაგანი დიალოგის“ ნაწილი გამოდის სიტყვების ან თუნდაც დიალოგის სახით. მაგალითად, თუ ადამიანმა წინა დღეს განიცადა ძლიერი ემოციები, ისაუბრა მნიშვნელოვან თემაზე ან განიცადა სტრესი, მაშინ სიზმარში ამან შეიძლება „გაჟონოს“ მის მეტყველებაში. თუმცა, ასეთი ეპიზოდების ზუსტი გაშიფვრა რთულია – ჩვეულებრივ ფრაზებს არ გააჩნიათ თანმიმდევრული სიუჟეტი და მკაფიო კონტექსტი.
ფაქტორები, რომლებიც გავლენას ახდენენ ძილის დროს ლაპარაკზე
არსებობს რამდენიმე მიზეზი, რომელიც ზრდის ძილის დროს საუბრის ალბათობას:
- სტრესი და ემოციური გადატვირთვა: რაც უფრო მაღალია სტრესის დონე, მით უფრო მეტი ყოველდღიური გამოცდილების ფრაგმენტები შეიძლება ტვინმა უნებურად გადაამუშაოს.
- ძილის ნაკლებობა და არარეგულარული რეჟიმი: ადეკვატური დასვენების ნაკლებობა იწვევს ძილის ცუდ ხარისხს, რასაც შესაძლოა თან ახლდეს ბუტყუნი.
- გარკვეული მედიკამენტების მიღება: განწყობისა და ძილის ნორმალიზების ზოგიერთმა მედიკამენტმა შეიძლება გაზარდოს სომნოლოკვია.
- ოჯახური ისტორია: ზოგიერთი ადამიანისთვის ძილის დროს ლაპარაკი რამდენიმე თაობაში გვხვდება.
საჭიროა თუ არა მკურნალობა?
ყველაზე ხშირად, სომნოლოკვია არ საჭიროებს სპეციალურ მკურნალობას და არ არის საშიში. თუ ლაპარაკი ხელს არ უშლის ძილს და არ უქმნის პრობლემებს სხვებს, საკმარისია უბრალოდ უზრუნველყოთ კომფორტული დასვენების პირობები. თუმცა, თუ ძილში მეტყველებას თან ახლავს ხშირი გამოღვიძება, ძილში სიარული ან სხვა დარღვევები, საჭიროა სომნოლოგის ან ნევროლოგის კონსულტაციას.
ეპიზოდების სიხშირის შესამცირებლად სასარგებლოა ყოველდღიური რუტინის ნორმალიზება, სტრესის შემცირება და საძინებელში შესაფერისი მიკროკლიმატის უზრუნველყოფა (ვენტილაცია, ზომიერი ტემპერატურა). ძილის წინ დასვენება, სუფთა ჰაერზე ხანმოკლე გასეირნება და ღამით სტიმულატორების (ძლიერი ჩაი, ყავა) თავის არიდება ასევე ხელს უწყობს სომნოლოკვიის ალბათობის შემცირებას.
