სათამაშო ბავშვის ასაკს უნდა შეეფერებოდეს
ბევრი დედა, როცა ბავშვისთვის რაიმე გასართობს ან განმავითარებელ წიგნს ყიდულობს, ჩვეულებრივ, ითვალისწინებს, იქნება თუ არა ის მისი ასაკისთვის შესაფერისი, ხოლო მანქანების შერჩევისას უფრო მეტ ყურადღებას უთმობს ფერს, მოდელს, ფასს. ეს მთლად სწორი არ არის. თუ მანქანა არ შეეფერება პატარას ასაკს, ის არა მხოლოდ უინტერესო, არამედ სახიფათოც იქნება ბავშვისთვის, ხოლო თუ სათამაშო ბავშვზე “უმცროსია”, ის მას სწრაფად მობეზრდება. მოდი, გავარკვიოთ, როგორ მოვიქცეთ, რომ მანქანები ჩვენს პატარასთან ერთად გაიზარდონ.
8-24 თვე
პირველი მანქანების შეძენას მხოლოდ მაშინ აქვს აზრი, როცა თქვენი პატარა ჯდომასა და ხოხვას ისწავლის. ამ ასაკის ბავშვისთვის უნდა შეიძინოთ ნათელი ფერის მანქანები მცირე დეტალების გარეშე, მთლიანი და გლუვი ზედაპირითა და კიდეებით, რათა ხელში ადვილი დასაჭერი იყოს. სწორედ მანქანა დაეხმარება ბავშვს პირველი ნაბიჯების გადადგმაში. ამისათვის საჭიროა, ის ატაროთ არა იატაკზე, არამედ დივანზე, ანდა გრძელ სკამზე - მასზე მოჭიდებული პატარა უფრო მოხერხებულად ივლის სათამაშოს კვალდაკვალ. აჩვენეთ ბავშვს, როგორ ატაროს მანქანა, როგორ გადაიტანოს მისი საშუალებით რბილი სათამაშო ან კუბები.
2-3 წელი
ამ ასაკის ბავშვებისთვის საინტერესოა “სიუჟეტური” მანქანები: “სახანძრო”, სატვირთო, “სასწრაფო დახმარებისა”, “პოლიციისა”, “ავტობუსი”, “ნაგვის საზიდი”. უკეთესია, მანქანები დიდი ზომისა და ნათელი ფერისა იყოს. ზოგიერთი ბავშვი ამ ასაკში კარგად არჩევს მოდელებს და სწორედ “მერსედესს” ან “პორშეს” ითხოვს. მხარი დაუჭირეთ თქვენი პატარა მამაკაცის ინტერესს - მისი მეშვეობით მას განუვითარდება ყურადღება, მხედველობითი მეხსიერება. მშვიდი, ნაკლებად მოძრავი ბავშვისთვის შეიძლება შეიძინოთ 4-6 დეტალისგან შემდგარი მანქანა-კონსტრუქტორები, რომლებსაც თვითონვე ააწყობს და დაშლის. თუ საცხოვრებელი ფართი საშუალებას გაძლევთ (ან ამინდი სეირნობაში ხელს გიწყობთ), უყიდეთ ბავშვს ავტომობილი, რომლითაც თვითონვე “იმგზავრებს”.
3-4 წელი
სამი წლისთვის მანქანის მოყვარულებს, როგორც წესი, მთელი ავტოპარკი უგროვდებათ ხოლმე, ამიტომ დროა, გავაფართოოთ ბავშვის სიუჟეტური სივრცე: ვაჩუქოთ პატარას სათამაშო ავტოფარეხი, ასაწყობი ავტოშემკეთებელი სახელოსნო. თვით მანქანებს უკვე უნდა ჰქონდეს შინაგანი მოწყობილობები, ეღებოდეს საბარგული, ეხსნებოდეს საბურავები.
4-5 წლის ასაკი
ამ ასაკში ბავშვს შეიძლება გავაცნოთ “თითქმის ნამდვილი” ელექტრომობილი ან მოტოციკლი. ბიჭუნა უკვე გაიზარდა საიმისოდ, რომ თვითონვე ისწავლოს ტექნიკის მართვა, ესმოდეს, რა სიჩქარით იმოძრაოს, სად და როდის მოუხვიოს. კიდევ ერთი სიახლე, რომელიც შეიძლება შევიტანოთ ბავშვის ცხოვრებაში, რადიომართვადი მანქანებია. ისინი შესანიშნავად ავითარებენ თვალის ზომას, მოძრაობის კოორდინაციას, სივრცით წარმოდგენებს.
5 წლიდან
რაც უფრო იზრდება ბავშვი, მით უფრო რთული კონსტრუქტორებისა და ასაწყობი მოდელების შეთავაზება შეიძლება მისთვის. ამასთან, ორიენტირება მოახდინეთ არა იმდენად ასაკზე, რომელიც სათამაშოს კოლოფზეა მითითებული, რამდენადაც პატარა მანქანათმშენებლის გამოცდილებაზე. უფრო რთული სათამაშო მხოლოდ მას შემდეგ შეიძინეთ, რაც წინა “საფეხურს” აითვისებს. ამასთან, ასწავლეთ ბავშვს, რომ “ძველი” დეტალები აქეთ-იქით არ მოისროლოს და არც სანაგვეზე გადაყაროს - ისინი შეიძლება მომავალში გამოადგეს რამის ასაწყობად.
რით არის სასარგებლო?
მანქანები მხოლოდ გასართობი როდია; მათთან თამაში განვითარებისთვის უნდა გამოვიყენოთ. ცოტაოდენი ფანტაზია და მანქანები შეუცვლელ დამხმარეებად მოგვევლინება. მათი მეშვეობით ვასწავლით:
- ფერსა და ფორმას. მაგალითად, წითელი მანქანა გადაიტანს წითელ რგოლებს, ცისფერი - ცისფერ სამკუთხედებს;
- თანდებულების სწორ გამოყენებას: მანქანაში, მანქანაზე, მარჯვნიდან, მარცხნიდან, გვერდით... ამასთან, განუვითარდება სივრცითი აზროვნებაც;
- კითხვას. თავდაპირველად ბავშვი მხოლოდ ათვალიერებს წიგნებში მანქანების სურათებს, მერე კი კითხულობს.
- ანგარიშს. “გზაზე მიდიოდა ორი წითელი და ერთი ლურჯი ავტომობილი. სულ რამდენი მანქანა იყო?”
- სიუჟეტურ თამაშებს, რაც შესანიშნავი სტიმულია წარმოსახვისა და შემოქმედებითი უნარის განსავითარებლად.
- ხატვას: “დახატე, როგორ გამოიყურება შენი საყვარელი მანქანა, როგორი საბურავები აქვს, როგორი ფარდები” და ა.შ.
- მოძრაობის წესებს და ქცევას ექსტრემალურ სიტუაციაში. ერთ-ერთმა თოჯინამ ამ თამაშში შეიძლება პოლიციელის როლი შეასრულოს.
- ეტიკეტს: მანქანებსაც შეუძლიათ ერთმანეთთან სტუმრად მისვლა, გაცნობა, მისალმება, მადლობის გადახდა და ა.შ.
გოგონებმა რა დააშავეს?
მანქანები შეიძლება ვუყიდოთ არა მარტო ბიჭუნებს, არამედ გოგონებსაც, რათა პატარა ქალბატონებმა შეძლონ თოჯინების ერთმანეთთან სტუმრად წაყვანა. კონსტრუქტორები მათ თითების ნატიფი მოძრაობების ათვისებაში დაეხმარება (ეს სასარგებლოა ტვინისთვისაც), განუვითარებს სივრცით აზროვნებას, ინჟინერულ ჩვევებს - ვინ იცის, რა პროფესიას აირჩევენ მომავალში პატარა “პრინცესები”.