პატარა ხელებით
ძალიან უყვარს "ხელებით მუშაობა" - ისწრაფის, ხელში აიღოს სხვადასხვა საგანი, ააშენოს პირამიდა. ზოგიერთი ბავშვი ნაკლებად აქტიურია, საერთოდ არ ლაპარაკობს. მიუხედავად ამ განსხვავებისა, პატარებს უკვე შეიძლება მივცეთ ხატვის საშუალება.
ამისთვის სრულიადაც არ არის საჭირო ფუნჯი ან ფანქარი - საკმარისია, პატარამ სპეციალურ საღებავებში ჩაყოს თითები და ხელი ქაღალდისკენ წაიღოს. ხატვა, მით უფრო - ასეთი უჩვეულო მეთოდით, არა მარტო გართობა, არამედ ბავშვის წვრილი მოტორიკისა და ნერვული სისტემის განვითარების შესანიშნავი საშუალებაც არის. ეს იმას ნიშნავს, რომ ბავშვს უკეთ ექნება განვითარებული სამეტყველო აპარატი, მეხსიერება, უფრო მოხერხებულად შეძლებს საკუთარი სხეულის მართვას - უკეთ დაჯდება, გაივლის, ირბენს... თითებით ხატვა ფერის გაძლიერებულ აღქმას იწვევს, ამძაფრებს შეგრძნებებს და პოზიტიურად მოქმედებს ბავშვის განწყობაზე. მართლაც, რა მშვენიერი შეგრძნებაა, როცა თითებს კაშკაშა საღებავში ჩაყოფ, მერე პაწია ხელს ქაღალდს მიადებ, გვერდით კი მეორე ხელს დაატყაპუნებ, რომელიც სხვა ფერის საღებავშია ამოვლებული. რა გამოვიდა? - უჩვეულოდ ლამაზი სურათი!
საღებავებთან მუშაობისას ბავშვს უყალიბდება მხატვრული გემოვნება, სწავლობს დაკვირვებასა და შედარებას. გარდა ამისა, თითებით ხატვისას ბავშვი გაცილებით სწრაფად შეიგრძნობს გამოსახულების საზღვრებს. ამ მეთოდით საჭირო ინტენსივობის ფერის მიღებაც ადვილია - საკმარისია, თითი რამდენჯერმე ჩავყოთ საღებავში და შემდეგ ქაღალდს ერთსა და იმავე ადგილას დავადოთ. თუ თითს სხვადასხვა ადგილას დავადებთ, გამოსახულება უფრო მკრთალი იქნება.
ავირჩიოთ საღებავები
ხელებით ხატვისთვის განკუთვნილ საღებავებს ერთი დიდი უპირატესობა აქვთ - ისინი უსაფრთხონი, არატოქსიკურნი არიან, ვინაიდან მათ დასამზადებლად საკონდიტრო საღებავები გამოიყენება. 2-3 წლამდე ასაკის პატარებს აქვთ დაუძლეველი სურვილი, ყველაფერს გემო გაუსინჯონ, ნაირფერი საღებავები კი უნებურად კანფეტის ასოციაციას იწვევს. ამიტომაც ცდილობენ მწარმოებლები ბავშვების ზედმეტი ცნობისმოყვარეობის დათრგუნვას და საღებავს მარილს უმატებენ. როცა გემოს გასინჯვისას პატარა სიტკბოს ნაცვლად რაღაც უცნაურს შეიგრძნობს, საღებავის მეორედ ალოკვის სურვილი მყისვე გაუქრება.
თითებით ხატვისთვის განკუთვნილი საღებავების შეძენისას აუცილებლად უნდა წავიკითხოთ ანოტაცია - შევამოწმოთ შენახვის ვადა, შემადგენლობა, დავაზუსტოთ, ადვილად სცილდება თუ არა საღებავი ტანსაცმელს - პატარა მხატვარი აუცილებლად მოითხვრება. უნდა დაზუსტდეს, რომელი ნივთიერებაა გამოყენებული ფერის მისაცემად. თუ საკვები საღებავია გამოყენებული, შეგვიძლია, პროდუქტი თამამად შევიძინოთ. ხშირად ასეთი საღებავის კოლოფზე მითითებულია გამოყენებისთვის რეკომენდებული ასაკიც. შეზღუდვის მიზეზია არა საღებავის შემადგენლობა, არამედ კოლოფში არსებული პატარა დეტალები, რომელთა პირში ჩადებისა და ჩაყლაპვის საშიშროება საკმაოდ დიდია.
საღებავების თაობაზე დეტალური ინფორმაციისთვის შეგიძლიათ კოლოფზე მითითებულ ინტერნეტსაიტს ეწვიოთ. გარდა ამისა, ინტერნეტსაიტებზე ნახავთ ამ საღებავების გამოყენებით შექმნილ მრავალ "შედევრს" და გაიგებთ, როგორ უნდა იმუშაოთ საღებავებით.
ჩვენ თვითონ!
თუ ქსელში თქვენი შვილისთვის შესაფერისი არატოქსიკური საღებავი ვერ აღმოაჩინეთ, ნუ იყიდით ჩვეულებრივ გუაშს, რადგან პრაქტიკულად შეუძლებელია, პატარას განუწყვეტლივ ვადევნოთ თვალყური, რომ "ფერადი" თითები პირში არ ჩაიყოს. ამ შემთხვევაში საღებავი თავად დაამზადეთ. გაცილებით იაფიც არის, სანდოც და დროსაც არცთუ ისე ბევრს მოითხოვს. თუ მომზადების პროცესში პატარასაც ჩართავთ, ბავშვი კიდეც გაერთობა და თავისივე მომზადებული საღებავებით ხატვისას დიდ სიამოვნებასაც მიიღებს. აიღეთ 1 კგ ფქვილი, 5 სუფრის კოვზი მარილი, 2 სუფრის კოვზი ზეთი და წყალი. ეს ყველაფერი მიქსერით ერთმანეთსი აურიეთ და დაამატეთ იმდენი წყალი, რომ მიღებულ მასას სქელი არაჟნის კონსისტენცია ჰქონდეს. ახლა ეს მასა რამდენიმე ქილაში გაანაწილეთ და თითოეულ ქილას უსაფრთხო საღებავი დაამატეთ - ჭარხლის, სტაფილოს, მწვანილის წვენი... მრავალფეროვანი, იაფი და უვნებელი საღებავებიც მზადაა!
ვიწყებთ შემოქმედებას
ახალბედა მხატვრისთვის ჯერ "შემოქმედებითი სახელოსნო" უნდა მოამზადოთ. მაგიდაზე ან იატაკზე მუშამბა ან ქაღალდი დააფინეთ, პატარას კი ისეთი ტანსაცმელი ჩააცვით, რომლის დასვრის შემთხვევაშიც გული ძალიან არ დაგწყდებათ. აუცილებლად მოიმარაგეთ ხელსახოცები. თუ ხედავთ, რომ ჭურჭელი ვიწროა, საღებავები ფართოყელიან ჭურჭელში გადაასხით, რათა ბავშვს საშუალება ჰქონდეს, საღებავში მთელი მტევანი მოათავსოს. არ დაგავიწყდეთ ფოტოაპარატი ან ვიდეოკამერა - ახლა ისეთი რამ მოხდება, რაც აუცილებლად უნდა აღბეჭდოთ ფირზე.
აუცილებლად უნდა გაითვალისწინოთ პატარას დღის რეჟიმი - მას ხატვა იმ დროს უნდა შესთავაზოთ, როცა გამოძინებულია, დანაყრებულია, კარგ გუნებაზეა. ეს აუცილებელია, რათა შემოქმედებითი პროცესი სათანადოდ წარიმართოს.
თითების საღებავებით სხვადასხვაგვარად შეიძლება ხატოთ. თავდაპირველად აჩვენეთ ბავშვს, როგორ ასველებთ საღებავში თითებს და როგორ ქმნით მარტივ ნახატს - ხაზებს, ანაბეჭდებს. შესაძლოა, პატარას სულაც არ გაუჩნდეს საღებავში თითების ჩაყოფის სურვილი. ამ შემთხვევაში მოვლენები არ უნდა დააჩქაროთ. თუ ხედავთ, რომ ბავშვი აღფრთოვანებული უცქერის საღებავს და პატარა თითებს შიგ ყოფს, შეგიძლიათ, თამაშს შეუდგეთ. პატარა მტევნის ანაბეჭდები ქაღალდზე გადაიტანეთ, მეორე ხელი სხვა ფერის საღებავში ამოავლეთ. კარგი იქნება, თუ ამ თამაშს სხვა ბავშვებიც შეუერთდებიან. ითამაშეთ ღრუბლით. დაასველეთ ის საღებავით. ფუნჯისგან განსხვავებით, ღრუბლით შეგიძლიათ დიდი ზედაპირი მოკლე ხანში გააფერადოთ. შეგიძლიათ, თხელი ღრუბლისგან პატარა ფიგურები გამოჭრათ. ასე ნამდვილ შტამპებს მიიღებთ და ქაღალდზე წრეების, ვარსკვლავების, ნახევარმთვარეების ბეჭდებს დასვამთ. პატარა ძალიან გამხიარულდება.
წვრილ მოტორიკას კარგად ავითარებს ტრაფარეტის მეშვეობით ხატვა. სქელ მუყაოზე ჯერ მარტივი ფიგურა: დროშა, მზე, გული - დახატეთ, შემდეგ კი მისი კონტური გამოჭერით. ტრაფარეტი ქაღალდზე დადეთ, პატარას უჩვენეთ, როგორ უნდა დაიჭიროთ ის და როგორ უნდა გააფერადოთ ღრუბლით. ახლა ტრაფარეტი ასწიეთ და შედეგით გაიხარეთ.
თითების საღებავებით ხატვა ყველაზე მოხერხებული აბაზანაშია. პატარებს ხიბლავთ წყალში საღებავების შერევა. დაიმახსოვრეთ: თითებით ხატვისას მთავარია არა შედეგი, არამედ თავად პროცესი. თუ ბავშვი თავიდან ფეხებამდე მოისვარა, მაგრამ მაინც იღიმება და კმაყოფილია, ესე იგი მიზანს მიაღწიეთ - მალე პატარა ხელში აიღებს ფუნჯს, ფანქარს, ფლომასტერს. ჯერ კი თითებით ხატვის დროა!