თინათინ ქორიძე

10-იდან 14 წლამდე ასაკის მოზარდებს შორის შესაძლოა თავი იჩინოს კეროვანმა (თმის ცვენა გარკვეულ უბნებში), ტოტალურმა (თმის ცვენა თავის მთელ თმიან ნაწილზე) ან უნივერსალურმა (თმის ცვენა მთელ სხეულზე) ალოპეციამ. მეცნიერთა უმრავლესობა გამელოტებას აუტოიმუნურ დაავადებად მიიჩნევს. ეს იმას ნიშნავს, რომ უცნობი მიზეზების გამო იმუნური სისტემა თმის ფოლიკულებს უცხო სხეულებად აღიქვამს და ებრძვის.

თმის ხელახალი ზრდა მხოლოდ მაშინ დაიწყება, როცა იმუნური სისტემა მწყობრში ჩადგება. თმის ცვენის კიდევ ერთი მიზეზია მამაკაცური ჰორმონების სიჭარბე. შესაძლო მიზეზებად მიიჩნევა ორგანიზმში ინფექციის ქრონიკული კერების არსებობა. მაგალითად, ნუშურა ჯირკვლების, ჩირქოვანი ანთება, საკვერცხეების ანთება, ასევე - ზოგიერთი ენდოკრინული ჯირკვლის, კერძოდ ფარისებრი ჯირკვლის, საკვერცხეების ფუნქციის დარღვევა.

არანაკლები მნიშვნელობა აქვს სტრესს. არის შემთხვევები, როცა თმის ცვენა მეორეულია. ის შეიძლება განვითარდეს სისტემური დაავადებების, მაგალითად წითელი მგლურას, სკლეროდერმიის ფონზე. ბავშვთა ასაკში თმის ცვენას განაპირობებს აუტოიმუნური ენდოკრინოპათია - თირკმელზედა ჯირკვლის პირველადი ქრონიკული უკმარისობა. ნივთიერებათა ცვლის დარღვევის გამო ორგანიზმში ჰორმონ ალდოსტერონის უკმარისობა ვითარდება, მისი დეფიციტი კი მავნე ფაქტორების, სტრესული სიტუაციების მიმართ ორგანიზმის შეგუების უნარის დაქევითებას განაპირობებს. დაავადების მთავარი ნიშნებია:

• კანისა და ლორწოვანი გარსების ჭარბი პიგმენტაცია;
• ლორწოვანი გარსების გამუქება ლოყების შიგნითა ზედაპირისა და ტუჩების ირგვლივ;
• კანის გამუქება ნაკეცებსა და ბუნებრივი ნაოჭების არეებში;
• სახეზე უხვი ჭორფლი;
• კანის აჭრელება სხეულის შიშველ უბნებზე;
• სხეულის თმიანი ნაწილების გამელოტება.ასიდან 80-90 შემთხვევაში აღინიშნება ცვლილებები კუჭ-ნაწლავის მხრივ - გასტროინტესტინური სიმპტომატიკა, ასევე - არტერიული წნევის დაქვეითება.
• ცვლილებებს ავლენს სისხლის საერთო და ბიოქიმიური ანალიზი. რომელიმე ერთი სიმპტომის არსებობა თირკმელზედა ჯირკვლის პირველად ქრონიკულ უკმარისობას არ ნიშნავს. უტყუარი დიაგნოსტირებისთვის ყველა ამ ნიშნის ერთობლიობაა აუცილებელი.