მარიამ ფოლადაშვილი

მეტალებით ინტოქსიკაცია შეიძლება დაკავშირებული იყოს ნევროლოგიური სიმპტომების განვითარებაში. ზოგიერთმა ლითონმა, ექსპოზიციის მეთოდისა და ხანგრძლივობის მიხედვით, შეიძლება ხელი შეუწყოა ან დააჩქაროს ნევროლოგიური პრობლემები.

ზოგიერთ შემთხვევაში, ექსპოზიციის შეჩერებამ შეიძლება გამოიწვიოს მდგომარეობის შექცევადობა.

ლითონები არსებობს როგორც არაორგანულ, ასევე ორგანულ სახეობებში, რომლებსაც აქვთ განსხვავებული შთანთქმის უნარი და ტოქსიკოლოგიური თვისებები. მეტალის ზემოქმედების შედეგად წარმოქმნილი მდგომარეობები შეიძლება ჰგავდეს ნევროლოგიურ დაავადებას, როგორიცაა ენცეფალოპათია, მოძრაობის დარღვევები, ნეიროპათია ან კრუნჩხვები.

ეპიდემიოლოგიურმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ალუმინის, დარიშხანის, ტყვიის, ვერცხლისწყლის, მანგანუმის, თალიუმისა და კალის პროფესიული ზემოქმედება მაღალი დოზებით, იწვევს მუდმივ კლინიკურ ნევროლოგიურ ან ნეიროფსიქოლოგიურ დარღვევებს. ამ კვლევებმა ასევე აჩვენა, რომ სიმპტომების ადრეული გამოვლენის, სათანადო მკურნალობისა და ექსპოზიციის მოცილების უზრუნველყოფის შემთხვევაში, ნევროლოგიური და ფსიქოლოგიური ფუნქცია შეიძლება დარჩეს სტაბილური ან რეალურად გაუმჯობესდეს ადრეული ზემოქმედების მიუხედავად. ეს განსაკუთრებით შესამჩნევია პერიფერიული ნეიროტოქსიკურობის დროს.

მიკროგლია, ცენტრალური ნერვული სისტემის იმუნური უჯრედებია და შეიძლება გააქტიურდეს სხვადასხვა ფენოტიპად, რაც იწვევს ანთებით ან ნეიროპროტექტორულ პასუხებს. ლითონის ტოქსიკურობა, განსაკუთრებით ისეთი ელემენტებისგან, როგორიცაა მანგანუმი, რკინა, სპილენძი, თუთია, კობალტი, ტყვია, ალუმინი და კადმიუმი, არღვევს მიკროგლიურ ფუნქციას, ხელს უწყობს ნეიროდეგენერაციულ პროცესებს, როგორიცაა ალცჰაიმერი და პარკინსონის დაავადება.

ალცჰაიმერის დაავადებაზე დიდ გავლენას ახდენს გარემო ფაქტორები, როგორიცაა მავნე ლითონები, პესტიციდები და ჰაერის დაბინძურება, შემთხვევების მხოლოდ 5% პირდაპირ მემკვიდრეობით მიიღება. ამ ტოქსინების ხანგრძლივი ზემოქმედება ხელს უწყობს ალცჰაიმერის დაავადების განვითარებას ოქსიდაციური სტრესის, ნეიროანთების და მიტოქონდრიული დისფუნქციის გამოწვევით. კვლევებმა აჩვენა, რომ გარემოს ეს დამაბინძურებლები ცვლის საკვანძო სასიგნალო გზებს, რაც იწვევს მავნე მოლეკულების გამოხატვის გაზრდას და ნეიროტროფინების დონის შემცირებას.

ლითონები გამოიყენება მრავალ ინდუსტრიულ პროცესში მთელ მსოფლიოში.

.

ინტოქსიკაციის სიმპტომები დამოკიდებულია მეტალის ტიპზე და ექსპოზიციის ხარისხზე.