როგორ ცვლის ალცჰაიმერის დაავადება ტვინს
ამილოიდური დაფების, ნეიროფიბრილარული “ჭუჭყის”, ანთების და ტვინის ატროფიის შედეგად. მდგომარეობამ შეიძლება გავლენა იქონიოს ტვინის სხვადასხვა ნაწილზე.
ალცჰაიმერის დაავადება არის მდგომარეობა, რომელიც იწვევს პროგრესირებად ნეიროდეგენერაციულ დაზიანებას ტვინში.
ნეიროდეგენერაციული მდგომარეობა ვითარდება მაშინ, როდესაც ტვინში ნეირონები დროთა განმავლობაში უარესდება და საბოლოოდ იღუპება.
ნეირონები არის უჯრედები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან სიგნალებზე კომუნიკაციისთვის და ენერგიის გადაცემისთვის ტვინის სხვადასხვა ნაწილებს შორის, ასევე ნერვული გზების მეშვეობით სიგნალების ტვინიდან კუნთებსა და სხეულის ორგანოებამდე გადაცემაზე.
დროთა განმავლობაში, ნეიროდეგენერაციამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს ტვინის იმ ნაწილებზე, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან მეხსიერებაზე, გადაწყვეტილების მიღებაზე, ფიზიკურ მოძრაობაზე, ემოციურ რეგულაციაზე და სხვა. ეს ნეიროდეგენერაციული ცვლილებები იწვევს ტვინის შეკუმშვას.
ტვინში ცილების დაგროვება
ალცჰაიმერის დაავადების ზუსტი მიზეზი არ არის ცნობილი, მაგრამ მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ტვინში გარკვეული ცილის არანორმალური დაგროვება დამახასიათებელია ამ მდგომარეობისთვის.
ალცჰაიმერის დროს, ცილა, რომელსაც ბეტა-ამილოიდი ეწოდება, ტვინში არარეგულარულ გროვებად ჩნდება. ეს ცილა მოდის წინამორბედი ცილისგან, რომელიც გვხვდება ცხიმოვან მემბრანაში და ფარავს ნერვულ უჯრედებს. ბეტა-ამილოიდის ფრაგმენტების გროვა ერთმანეთს ეწებება და ქმნის დაფებს, რომლებიც ცნობილია, როგორც ამილოიდური დაფები. ამილოიდური დაფები არღვევს სიგნალებს სინაფსებს შორის, ეს არის სივრცეები ნერვულ უჯრედებს შორის, სადაც ინფორმაცია გადადის ერთი უჯრედიდან მეორეზე. დროთა განმავლობაში, ამ დარღვევამ შეიძლება გამოიწვიოს უჯრედების სიკვდილი და ალცჰაიმერის სიმპტომები.
ასევე ტაუ ცილის დაგროვება ხელს უწყობს ტვინის ნეიროდეგენერაციას. ტვინის ნორმალურ ქსოვილში ტაუ ასტაბილურებს მიკროტუბულებს, რომლებიც უჯრედის სტრუქტურის ძირითადი ნაწილებია. თუმცა, ალცჰაიმერის დროს, ტაუს დაგროვებამ შეიძლება ხელი შეუწყოს ცილის ძაფების კვანძების გაჩენას. ეს ცნობილია როგორც ნეიროფიბრილარული კვანძები. შედეგად, ტვინის სისტემა, რომელიც ატარებს უჯრედის საკვებ ნივთიერებებს სტრუქტურებში, იშლება. ამ მნიშვნელოვანი საკვები ნივთიერებების გარეშე ტვინის უჯრედები კვდებიან.
ნერვული კავშირების დაკარგვა
მეხსიერება და შემეცნება დამოკიდებულია ტვინის მილიარდობით ნეირონზე და სიგნალების გადაცემაზე. ამილოიდური დაფები და ნეიროფიბრილარული კვანძები ხელს უშლიან უჯრედული სიგნალის გადაცემას სინაფსზე ზემოქმედებით. როდესაც სინაფსური კავშირები ზიანდება, წარმოიქმნება დეფექტური სიგნალები, ამიტომ ტვინის ზოგიერთი შეტყობინება იკარგება. ამან შეიძლება გავლენა მოახდინოს სწავლის, დამახსოვრების და კომუნიკაციის უნარზე.
თავის ტვინის ანთება
ზოგიერთი კვლევა ვარაუდობს, რომ ნეიროანთებამ შეიძლება ხელი შეუწყოს ნეიროდეგენერაციას. გლიური უჯრედები არის ტვინის უჯრედების ტიპი, რომელიც ეხმარება ნეირონების ჯანსაღი ფუნქციის დაცვას, მხარდაჭერას და შენარჩუნებას. გლიური უჯრედების სამი ტიპია ცნობილი მიკროგლია, ასტროციტები და ოლიგოდენდროციტები. მიკროგლიები წარმოქმნიან თავის ტვინში იმუნურ პასუხებს უცხო ნივთიერებების გასასუფთავებლად, როგორიცაა ბეტა-ამილოიდური დაფები. თუმცა, თუ მიკროგლიური უჯრედები სწორად არ მუშაობენ, არაჯანსაღი გლიური უჯრედების დაგროვებამ შეიძლება გამოიწვიოს ნეიროანთება, რაც იწვევს ნეიროდეგენერაციას.
ალცჰაიმერმა შეიძლება ასევე შეამციროს ტვინში მოცირკულირე გლუკოზისა და სისხლის რაოდენობა, რაც უჯრედებს სჭირდებათ ენერგიის წარმოებისთვის და ფუნქციონირებისთვის. ტვინში სისხლისა და გლუკოზის ნაკლებობა იწვევს ოქსიდაციურ სტრესს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ნეიროანთება და, თავის მხრივ, ნეიროდეგენერაცია.
ალცჰაიმერის ზოგიერთი კვლევა ფოკუსირებულია იმაზე, თუ როგორ შეიძლება ამ ანთებითი პასუხის შემცირება ან მართვა.
ტვინის შეკუმშვა
ალცჰაიმერის დროს, ტვინის ზოგიერთი ნაწილი შეიძლება ზომაში შემცირდეს, რაც ცნობილია როგორც ტვინის ატროფია. ტვინის ატროფია შეიძლება შეინიშნოს ჰიპოკამპში, ანუ ტვინის იმ ნაწილში, რომელიც ყველაზე მეტად პასუხისმგებელია მეხსიერებასა და გადაწყვეტილების მიღებაზე. ნეიროდეგენერაცია, მათ შორის სინაფსების, ნეირონების და გლიური უჯრედების დაკარგვა, შეიძლება იყოს ტვინის ატროფიის ძირითადი მიზეზი.
ტვინის რომელ ნაწილებს აზიანებს ალცჰაიმერის დაავადება?
ტვინი რთული ორგანოა, რომელიც პასუხისმგებელია ყველაფერზე, ფიზიკური მოძრაობიდან, ინფორმაციის, გრძნობების, ენის, ლოგიკის, ემოციების და სხვათა დამუშავებამდე.
ტვინი მოიცავს რამდენიმე განსხვავებულ რეგიონს. კანადის ალცჰაიმერის საზოგადოების თანახმად, ალცჰაიმერის ეფექტები შეიძლება შეესაბამებოდეს თავის ტვინის სხვადასხვა უბანს.
ალცჰაიმერის დაავადება.
მიუხედავად იმისა, რომ ალცჰაიმერის განკურნება არ არსებობს, მკურნალობა ხელს უწყობს ნეირონების დაცვას, რათა შენელდეს დაავადების პროგრესირება.