ნინო ჩარგეიშვილი

დაავადება დროთა განმავლობაში იწვევს ცხოვრების მანძილზე შეძენილი ყველა უნარისა და ქმედითუნარიანობის სრულ დაკარგვას. ალცჰაიმერის დაავადება დღესდღეობით მსოფლიოში ხანდაზმულების ინვალიდობის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზია.

მიზეზები

სამწუხაროდ ამ ეტაპზე უცნობია დაავადების განვითარების ზუსტი მიზეზი და მექანიზმი- მეხსიერებაზე, დასწავლის უნარზე და კომუნიკაციაზე პასუხისმგებელ ტვინის ნაწილებში ნეირონების დაღუპვის მიზეზებთან დაკავშირებით ბევრი ვარაუდი არსებობს. მაგრამ ცნობილია დაავადების რისკის ფაქტორები

რისკ- ფაქტორები

ალცჰაიმერის დაავადების რისკის ფაქტორები:

• შემთხვევათა 70%-ში ალცჰაიმერის დაავადების განვითარება აიხსნება გენეტიკური მიზეზებით, კერძოდ, გარკვეული გენის მუტაციით;
• სხვა რისკ ფაქტორებს მიეკუთვნება ჰიპერტენზია, შაქრიანი დიაბეტი, ინსულინრეზისტენტობა, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები, ჰიპოთირეოზი, ესტროგენის დეფიციტი ქალებში, ინსულტი და ტვინის ტრავმული დაზიანებები;
• 2010 წელს მკვლევარებმა აღმოაჩინეს კავშირი ღრძილების პათოლოგიასა და ალცჰაიმერის დაავადებიას შორის. შესაძლებელია, რომ ბაქტერია Porphyromonas gingivalis-მა, რომელიც გვხვდება გინგივივტის მქონე პაციენტებში, შეძლოს ტვინში შეღწევა სისხლის მიმოქცევის ან ნერვული გზებით.

ასევე არსებობს ვარაუდი, რომ ღრძილების დაავადების დროს ანთებითი პროცესების განვითარების მასტიმულირებელი ცილის გარკვეულმა მოლეკულამ შეიძლება მოახერხოს ჰემატოენცეფალური ბარიერის გადალახვა (გამყოფი სისხლს და ცენტრალურ ნერვულ სისტემას შორის), ტვინში შეღწევა და ნეიროდეგენერაციული დარღვევების გამოწვევა. ამიტომ ზედმიწევნით კარგად უნდა დავიცვათ პირის ღრუს ჰიგიენა- ვიხეხოთ კბილები, გამოვიყენოთ ფლოსი და პერიოდულად მივმართოთ სტომატოლიგს პროფილაქტიკური შემოწმებისა და კბილების პროფესიონალური წმენდის მიზნით.

ალცჰაიმერის დაავადების ადრეულ სტადიაზე, როგორც წესი, სიმპტომები შეუმჩნეველი რჩება. მართალია, ადამიანი ხდება უფრო გაღიზიანებული, ფიცხი, ადვილად ,,ფეთქებადი“, მაგრამ ამას ოჯახის წევრები ხსნიან იმით, რომ ეს ყველას შეიძლება დაემართოს და მალე გაუვლის. ცოტა მოგვიანებით მეხსიერებისმ ცირე დაქვეითება იჩენს თავს. და მხოლოდ მეტყველების, მოძრაობების და კოორდინაციის დარღვევების ან მეხსიერების სერიოზული რეგრესის შემთხვევაში შემოჰკრავენ ახლობლები განგაშის ზარს. პაციენტის მდგომარეობა კონფლიქტებსაც კი იწვევს ოჯახში - ადამიანს შეიძლება განუვითარდეს არამოტივირებული აგრესიის შეტევები, დაავიწყდეს წყლის ან გაზის გამორთვა ან ძვირფასი ნივთები აჩუქოს უცნობებს. სამწუხაროდ, დღესდღეობით ეს პროცესი შეუქცევადია. მაგრამ თანამედროვე წამლებისა და სიმპტომური მკურნალობის წყალობით, შეიძლება მიღწეული იქნას ინტელექტის დაქვეითების ტემპის შენელება.