/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.left */ ado.slave('adoceanadvertlinegemlehhvkgtg', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.Right */ ado.slave('adoceanadvertlinegezllnkselsb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.header */ ado.slave('adoceanadvertlinegewmceopopnw', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.Top */ ado.slave('adoceanadvertlinegeldphnqspnx', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.C1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegerbrkgwogih', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

რუბრიკები

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.A1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegeuakedjfski', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

ოჯახის მკურნალის ანონსი

ჟურნალის გამოწერა შეგიძლიათ საიტიდან
www.elva.ge

გამარჯობათ, ესეთი რამე მაინტერესებს, ჩემი ძმისშვილი არის 4 წლის ვაჟი. თავის ტოლებთან შედარებით ასერომვთქვათ ოდნავ ჩამორჩება მათ მენტალურად. დაგვყავს ბაღში, ასევე სახელმწიფო პროგრამაზე ბავშვთა განვითარების ცენტრში. აქვს პრობლემა იმასთან დაკავშირებით რომ, არის ნერვიული, არის ძალიან ჯინიანი. თუ ვეტყვით ასე ნუ გაააკეთებ ეს ცუდია მაინც იმას აკეთებს. ლაპარაკითაც თავის ტოლებს ჩამორჩება. არ თამაშობს არავისთან, ურჩევნია იყოს თავისთვის, ანუ ვერ შედის კონტაქტში. ლოგოპეტი გვყავდა რომელიც სახლში აკითხავდა და მის დანახვაზე ტირილს იწყებდა ახლოს არ ეკარებოდა, იმიტომ რომ ის უთითებდა ქცევებზე და ეს ჩვენი ბავშვი ამას ვერ იტანდა, ანუ მისი ვერ გაქონდა ლოგოპედთან და მთლად შეძულდა იმ ქალის მოსვლა. ადვილად იმახსოვრებს ყველაფერს, განსაკუთრებით აქვს თვალის მეხსიერება კარგი. დავაკვირდით იმასაც რომ მისი ბაღის ამხანაგებს შეუძლიათ ბაღში ნანახი მის მშობლებს მიუტანონ ენით ანუ მოუყვნენ რა მოხდა იმ დღეს. ამას კიდევ ასეთები არ ახასიათებს, არასდროს არაფერს ამბობს ბაღში რა ხდებოდა ან რამე. გვეუბნებიან რომ აქვს ქცევის პრობლემები რომლის გამოსწორებას სჭირდება სპეციფიკური მიდგომა... გვეშინია რომ მენტალურად ვერ განვითარდება როგორც მისი ტოლები. თერაპევტმა გვითხრა როგორც უნდა მოვიქცეთ, ანუ ბავშვი უნდა ჩავრთოდ საზოგადოებრივ აქტივობებში. ვასეირნოთ სუფთა ჰაერზე, ვუყიდოთ რამე შინაური ცხოველი და ა.შ. მას ასევე ჰყავს 1 წლის დაიკო, ექიმმა გვითხრა რომ ისიც რისკის ჯგუფშია იმიტომ რომ ქცევა არის გადამდები და შეიძლება მისი ძმისგან გადაიღოსო. ვცდილობთ ეკრანთან და ტელეფონთან არ მივუშვათ. იმიტომ რომ ბიჭს ყოველთვის მულტფილმებს ვაყურებინებდით ტელეფონში და იმანაც გავლენა მოახდინა მის ტვინზე. რა უნდა ვქნათ და რა მოვიმოქმედოთ რომ 4 წლის ბიჭმა თავის თანატოლებს დაეწიოს ქცევითი განვითარებაში. და რა იყოს მათზე უკან დახეული მენტალურად. გვირჩიეთ კიდევ დამატებით რამე. მადლობა

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.A2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegelpqjfspjnr', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.B1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegeocirjtildc', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

ნევროლოგია

თავის ტრავმა - რა ნიშნები არ უნდა გამოგვეპაროს

თავის ტრავმა - რა ნიშნები არ უნდა გამოგვეპაროს
თავის ტრავმა ერთ-ერთი ყველაზე სერიოზული და პოტენციურად სიცოცხლისთვის საშიში მდგომარეობაა,

რა არის თავის ტრავმა?

თავის ტრავმა არის თავის არეში მიყენებული ნებისმიერი სახის დაზიანება, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს თავის ქალას, სკალპს, ტვინს ან თავის მიმდებარე სტრუქტურებს. ტრავმა შეიძლება იყოს ღია (როდესაც კანი და თავის ქალა დაზიანებულია) ან დახურული (როდესაც კანი და თავის ქალა მთლიანია, მაგრამ ტვინი დაზიანებულია).

რამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტრავმა?

თავის ტრავმის ყველაზე გავრცელებული მიზეზებია:

  • ავტოსაგზაო შემთხვევები: ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზი მძიმე თავის ტრავმებისა.
  • დაცემა: განსაკუთრებით ხშირია ბავშვებში და ხანდაზმულებში.
  • სპორტული დაზიანებები: კონტაქტური სპორტის სახეობები, როგორიცაა ფეხბურთი, რაგბი, კრივი.
  • ძალადობა: თავის არეში მიყენებული დარტყმები.
  • სამრეწველო და საყოფაცხოვრებო უბედური შემთხვევები: თავზე საგნების დაცემა, ან დავარდნა.

დაზიანების სახეები და შესაძლო გართულებები

თავის ტრავმის დროს შეიძლება განვითარდეს სხვადასხვა სახის დაზიანებები, რომელთა სიმძიმეც განსხვავდება:

  • ტვინის შერყევა (Concussion): ყველაზე მსუბუქი ფორმა, როდესაც ტვინის ფუნქციები დროებით ირღვევა. სიმპტომები შეიძლება მოიცავდეს თავის ტკივილს, გულისრევას, თავბრუსხვევას, მეხსიერების პრობლემებს, კონცენტრაციის უუნარობას. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვეულებრივ სრულად აღდგენადია, განმეორებითმა შერყევამ შეიძლება სერიოზული შედეგები გამოიწვიოს.
  • ტვინის დაჟეჟილობა (Contusion): ტვინის ქსოვილის დაზიანება, რომელსაც სისხლჩაქცევა და შეშუპება ახლავს თან. სიმპტომები უფრო მძიმეა, ვიდრე შერყევის დროს და შეიძლება მოიცავდეს ცნობიერების დაკარგვას, კრუნჩხვებს, სისუსტეს სხეულის ერთ მხარეს.
  • ინტრაკრანიალური ჰემატომა (Intracranial Hematoma): სისხლის დაგროვება თავის ქალას შიგნით, ტვინსა და თავის ქალას შორის ან ტვინის ქსოვილში. ეს არის გადაუდებელი სამედიცინო მდგომარეობა, რადგან დაგროვილმა სისხლმა შეიძლება გამოიწვიოს ზეწოლა ტვინზე, რაც სიცოცხლისთვის საშიშია. გამოყოფენ სამ ძირითად ტიპს:
    • ეპიდურული ჰემატომა: სისხლი გროვდება თავის ქალასა და ტვინის გარსს (დურა მატერი) შორის.
    • სუბდურული ჰემატომა: სისხლი გროვდება დურა მატერსა და ტვინს შორის.
    • ინტრაცერებრული ჰემატომა: სისხლი გროვდება უშუალოდ ტვინის ქსოვილში.
  • თავის ქალას მოტეხილობა: თავის ქალას ძვლების დაზიანება. მოტეხილობა შეიძლება იყოს ხაზოვანი, ჩაჭყლეტილი ან ფუძის მოტეხილობა. ამ უკანასკნელის დროს შესაძლებელია თავ-ზურგტვინის სითხის გაჟონვა ცხვირიდან ან ყურიდან.
  • დიფუზური აქსონური დაზიანება (Diffuse Axonal Injury): ტვინის უჯრედების (აქსონების) ფართოდ გავრცელებული დაზიანება, რომელიც გამოწვეულია ტვინის მკვეთრი მოძრაობით თავის ქალას შიგნით. ხშირად იწვევს ხანგრძლივ კომას და სერიოზულ ნევროლოგიურ დეფიციტს.

შესაძლო გართულებები:

  • ეპილეფსია/კრუნჩხვები: ტვინის დაზიანების შედეგად.
  • ინფექციები: ღია ტრავმის ან თავის ქალას მოტეხილობის დროს.
  • ჰიდროცეფალია: თავ-ზურგტვინის სითხის დაგროვება ტვინში.
  • კოგნიტური და ქცევითი ცვლილებები: მეხსიერების, ყურადღების, კონცენტრაციის პრობლემები, ხასიათის ცვლილებები, დეპრესია, შფოთვა.
  • მოძრაობის დარღვევები: სისუსტე, დამბლა, კოორდინაციის დარღვევა.
  • მეტყველების და მხედველობის პრობლემები.

როგორ მოვიქცეთ თავის ტრავმის დროს?

თავის ტრავმის დროს გადაუდებელი დახმარება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. აი, რა უნდა გააკეთოთ:

  1. დარეკეთ სასწრაფო დახმარებაში (112): ეს არის პირველი და უმნიშვნელოვანესი ნაბიჯი. დროულ სამედიცინო ჩარევას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.
  2. შეინარჩუნეთ სიმშვიდე: პანიკა სიტუაციას არ გააუმჯობესებს.
  3. არ ამოძრაოთ დაზარალებული, თუ ეს აუცილებელი არ არის: თუ ეჭვობთ ხერხემლის დაზიანებას, არ ამოძრაოთ დაზარალებული. დაელოდეთ სამედიცინო პერსონალს.
  4. შეამოწმეთ სასიცოცხლო ნიშნები: სუნთქავს თუ არა დაზარალებული? აქვს თუ არა პულსი?
    • თუ არ სუნთქავს, დაიწყეთ ხელოვნური სუნთქვა (ფილტვების ხელოვნური ვენტილაცია) და გულ-ფილტვის რეანიმაცია, თუკი იცით როგორ კეთდება.
    • თუ დაზარალებული გონზეა, მაგრამ გულისრევა აქვს, დააწვინეთ გვერდზე, რათა არ გადაეყლაპოს პირნაღები მასა.
  5. შეაჩერეთ სისხლდენა: თუკი ჭრილობა სისხლმდენია, დაადეთ სტერილური საფენი ან სუფთა ქსოვილი და მოახდინეთ პირდაპირი ზეწოლა.
  6. არ მოაცილოთ ჩაჭედილი საგნები: თუკი თავში რაიმე საგანია ჩაჭედილი, არ ეცადოთ მის ამოღებას. ამან შეიძლება მეტი ზიანი მიაყენოს.
  7. არ მისცეთ საკვები ან სასმელი: დაზარალებულს არ მისცეთ საკვები, სასმელი ან მედიკამენტები.
  8. აკონტროლეთ ტემპერატურა: დააფარეთ საბანი, რათა თავიდან აიცილოთ ჰიპოთერმია.
  9. დაელოდეთ სამედიცინო პერსონალს: მიაწოდეთ მათ ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რა მოხდა და რა სიმპტომები შენიშნეთ.

რა სიმპტომებს უნდა მივაქციოთ განსაკუთრებული ყურადღება?

მნიშვნელოვანია, თვალყური ადევნოთ შემდეგ სიმპტომებს, რომლებიც შეიძლება მიუთითებდეს სერიოზულ დაზიანებაზე:

  • ცნობიერების დაკარგვა: თუნდაც ხანმოკლე.
  • მზარდი თავის ტკივილი: რომელიც არ გადის ტკივილგამაყუჩებლებით.
  • გულისრევა და ღებინება: განსაკუთრებით განმეორებითი.
  • სიმძიმის შეგრძნება კიდურებში ან მოძრაობის გაძნელება.
  • მხედველობის გაორება, გუგების სხვადასხვა ზომა.
  • მეტყველების გაძნელება ან დაბნეულობა.
  • კრუნჩხვები.
  • ცხვირიდან ან ყურიდან გამჭვირვალე სითხის (თავ-ზურგტვინის სითხე) ან სისხლის დენა.
  • სახის ან კიდურების დაბუჟება.
  • უჩვეულო ქცევა, გაღიზიანებადობა.

მნიშვნელოვანია! ზოგიერთი სიმპტომი შეიძლება გამოჩნდეს ტრავმიდან რამდენიმე საათის ან დღის შემდეგაც კი. ამიტომ, თუ თავის ტრავმა მიიღეთ, ყურადღებით დააკვირდით საკუთარ თავს ან დაზარალებულს მომდევნო 24-48 საათის განმავლობაში და ნებისმიერი საეჭვო სიმპტომის გამოვლენის შემთხვევაში, სასწრაფოდ მიმართეთ ექიმს.

პრევენცია

თავის ტრავმის პრევენცია გადამწყვეტია. დაიცავით შემდეგი რეკომენდაციები:

  • ყოველთვის ატარეთ უსაფრთხოების ღვედი მანქანაში.
  • ჩაიცვით ჩაფხუტი ველოსიპედის, მოტოციკლის, თხილამურებით სრიალის, სკეიტბორდინგის, რაგბის ან სხვა კონტაქტური სპორტის დროს.
  • გამოიყენეთ უსაფრთხოების სკამები ბავშვებისთვის მანქანაში.
  • მოერიდეთ სიარულს მოლიპულ ზედაპირებზე.
  • უზრუნველყავით სახლის უსაფრთხოება, განსაკუთრებით ბავშვებისა და ხანდაზმულებისთვის (მაგალითად, მოაშორეთ ხალიჩები, რომლებზეც შეიძლება ფეხი დაგისხლტეთ).

თავის ტრავმა სერიოზული მდგომარეობაა, რომელიც მოითხოვს დროულ და ადეკვატურ რეაგირებას. ზემოთ აღნიშნული ინფორმაციის ცოდნამ შეიძლება გადაარჩინოს სიცოცხლე და შეამციროს ტრავმის გრძელვადიანი შედეგები. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ეჭვის შემთხვევაში, უმჯობესია გადაამოწმოთ და მიმართოთ სამედიცინო დახმარებას.

კომენტარები (0)
გააკეთე კომენტარი
სახელი *
კომენტარი *
*კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ 2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegexcihqsorul', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.B2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegezonfnieurf', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

კატეგორიის სხვა სტატიები

ვერტებრო-ბაზილარული უკმარისობა თუ მენიერის დაავადება? - თუ თავბრუსხვევა გაწუხებთ, ეს აუცილებლად წაიკითხეთ!
ვერტებრო-ბაზილარული უკმარისობა თუ მენიერის დაავადება? - თუ თავბრუსხვევა გაწუხებთ, ეს აუცილებლად წაიკითხეთ!
რა არის ვერტებრო-ბაზილარული უკმარისობა?
სრულად
დიდხანს ჯდომა ზრდის ალცჰაიმერის რისკს - როგორ გავატაროთ ნაკლები დრო ჯდომაში?
დიდხანს ჯდომა ზრდის ალცჰაიმერის რისკს - როგორ გავატაროთ ნაკლები დრო ჯდომაში?
ბოლო კვლევის მიხედვით, ხანდაზმულ ადამიანებს, რომლებიც მეტ დროს ატარებდნენ ჯდომაში, აღენიშნებოდათ
სრულად
რა საფრთხის შემცველი შეიძლება აღმოჩნდეს თუნდაც მსუბუქი ტვინის შერყევა
რა საფრთხის შემცველი შეიძლება აღმოჩნდეს თუნდაც მსუბუქი ტვინის შერყევა
მსუბუქმა ტვინის შერყევამაც კი შეიძლება გამოიწვიოს ეპილეფსია.
სრულად
როგორ ვლინდება „მაღალფუნქციური შფოთვა“ და რატომ არის ის საშიში?
როგორ ვლინდება „მაღალფუნქციური შფოთვა“ და რატომ არის ის საშიში?
შფოთვის მაღალი დონე ადამიანებს უბიძგებს იყოს უფრო აქტიური და პროდუქტიული - მაგრამ გრძელვადიან პერსპექტივაში ეს მდგომარეობა არანაირ სარგებელს არ მოუტანს ადამიანის ჯანმრთელობას.
სრულად
რომელი ვიტამინების და მინერალების ნაკლებობა იწვევს მენტალურ პრობლემებს?
რომელი ვიტამინების და მინერალების ნაკლებობა იწვევს მენტალურ პრობლემებს?
ორგანიზმში ვიტამინების და მინერალების ნაკლებობა მენტალურ ჯანმრთელობაზე დიდ გავლენას ახდენს.
სრულად
ექსპერტმა დემენციის ოთხი ადრეული ნიშანი ჩამოთვალა
ექსპერტმა დემენციის ოთხი ადრეული ნიშანი ჩამოთვალა
ალცჰაიმერის დაავადება იწყება ათწლეულებით ადრე, სანამ ადამიანში პირველი სიმპტომები გამოჩნდება.
სრულად
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.b3_desktop */ ado.slave('adoceanadvertlinegerbhlkrglvj', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
კატეგორია : ნევროლოგია

-გამარჯობათ მოკლედ მაქვს ესეთი შემთხვევა მარტო ვარ საზღვარგარეთ 2 თვეა სამსახურიდან და დამეწყო ესეთი რამე თითქოს გაბრუებული ვარ თითქოს რაც ხდება არარეალურია, თითქის დამძიმებული მაქვს თავი არაფრის ხალისი არმაქვსდა თითქოს მთვრალივარ ისე ვუყურევ ყველაფერს თავბრუსხვევებით,, ვარ ძალიან ემოციური და ბევრი ფიქრი მიყვარს, რასაც დავგუგლავ მგონუა რო ეგ მჭირს და ვაიგივებ ჩემს მდგომარეობას მაგალითად თითქოს თავში რაღაც მაქვს და მაგიტო ვარ ესე, თავის დაწყნარება მიჭირს ხოლმე ძლივს ძლივს ვწყანრდები, გარეთაც რომ გავდუვაე თითქოს ბურუსია ჩემს გარშემო და სიხარულის და ყველა შეგრძნება გამიქრა მეშინია რომ ჩამოვალ ესე არვიყო და მინდა ძველ ხალისიან ცხოვრებას დავუბრუნდე მირჩიეთ რამე ეშველება ამ საქმეს რამე? მადლობა

სამკურნალო წერილები

კალანხოე ვარიკოზული ვენების სამკურნალო ეფექტური საშუალებაა
კალანხოე ვარიკოზული ვენების სამკურნალო ეფექტური საშუალებაა
რამდენიმე წელია ვენების ვარიკოზული გაგანიერება მაქვს. ქვედა კიდურებში სიმძიმის შეგრძნება და შესიება მაწუხებს.
სრულად

სამკურნალო წერილები

ყაბზობას ასე ვშველი
ყაბზობას ასე ვშველი
ცხოვრების არასწორი წესით, რომელიც ძირითადად მჯდომარე სამსახურსა და მშრალი კვების ნირს მოიცავს, ისე დავიავადე ნაწლავები, რომ
სრულად

სამკურნალო წერილები

კუჭის ტკივილს მრავალძარღვა ამარცხებს
კუჭის ტკივილს მრავალძარღვა ამარცხებს
კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის დაქვეითებული მჟავიანობის, წყლულოვანი დაავადების თანმდევი ტკივილისას გთავაზობთ:
სრულად

რამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტრავმა? - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

თავის ტრავმა - რა ნიშნები არ უნდა გამოგვეპაროს

რა არის თავის ტრავმა?

თავის ტრავმა არის თავის არეში მიყენებული ნებისმიერი სახის დაზიანება, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს თავის ქალას, სკალპს, ტვინს ან თავის მიმდებარე სტრუქტურებს. ტრავმა შეიძლება იყოს ღია (როდესაც კანი და თავის ქალა დაზიანებულია) ან დახურული (როდესაც კანი და თავის ქალა მთლიანია, მაგრამ ტვინი დაზიანებულია).

რამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტრავმა?

თავის ტრავმის ყველაზე გავრცელებული მიზეზებია:

  • ავტოსაგზაო შემთხვევები: ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზი მძიმე თავის ტრავმებისა.
  • დაცემა: განსაკუთრებით ხშირია ბავშვებში და ხანდაზმულებში.
  • სპორტული დაზიანებები: კონტაქტური სპორტის სახეობები, როგორიცაა ფეხბურთი, რაგბი, კრივი.
  • ძალადობა: თავის არეში მიყენებული დარტყმები.
  • სამრეწველო და საყოფაცხოვრებო უბედური შემთხვევები: თავზე საგნების დაცემა, ან დავარდნა.

დაზიანების სახეები და შესაძლო გართულებები

თავის ტრავმის დროს შეიძლება განვითარდეს სხვადასხვა სახის დაზიანებები, რომელთა სიმძიმეც განსხვავდება:

  • ტვინის შერყევა (Concussion): ყველაზე მსუბუქი ფორმა, როდესაც ტვინის ფუნქციები დროებით ირღვევა. სიმპტომები შეიძლება მოიცავდეს თავის ტკივილს, გულისრევას, თავბრუსხვევას, მეხსიერების პრობლემებს, კონცენტრაციის უუნარობას. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვეულებრივ სრულად აღდგენადია, განმეორებითმა შერყევამ შეიძლება სერიოზული შედეგები გამოიწვიოს.
  • ტვინის დაჟეჟილობა (Contusion): ტვინის ქსოვილის დაზიანება, რომელსაც სისხლჩაქცევა და შეშუპება ახლავს თან. სიმპტომები უფრო მძიმეა, ვიდრე შერყევის დროს და შეიძლება მოიცავდეს ცნობიერების დაკარგვას, კრუნჩხვებს, სისუსტეს სხეულის ერთ მხარეს.
  • ინტრაკრანიალური ჰემატომა (Intracranial Hematoma): სისხლის დაგროვება თავის ქალას შიგნით, ტვინსა და თავის ქალას შორის ან ტვინის ქსოვილში. ეს არის გადაუდებელი სამედიცინო მდგომარეობა, რადგან დაგროვილმა სისხლმა შეიძლება გამოიწვიოს ზეწოლა ტვინზე, რაც სიცოცხლისთვის საშიშია. გამოყოფენ სამ ძირითად ტიპს:
    • ეპიდურული ჰემატომა: სისხლი გროვდება თავის ქალასა და ტვინის გარსს (დურა მატერი) შორის.
    • სუბდურული ჰემატომა: სისხლი გროვდება დურა მატერსა და ტვინს შორის.
    • ინტრაცერებრული ჰემატომა: სისხლი გროვდება უშუალოდ ტვინის ქსოვილში.
  • თავის ქალას მოტეხილობა: თავის ქალას ძვლების დაზიანება. მოტეხილობა შეიძლება იყოს ხაზოვანი, ჩაჭყლეტილი ან ფუძის მოტეხილობა. ამ უკანასკნელის დროს შესაძლებელია თავ-ზურგტვინის სითხის გაჟონვა ცხვირიდან ან ყურიდან.
  • დიფუზური აქსონური დაზიანება (Diffuse Axonal Injury): ტვინის უჯრედების (აქსონების) ფართოდ გავრცელებული დაზიანება, რომელიც გამოწვეულია ტვინის მკვეთრი მოძრაობით თავის ქალას შიგნით. ხშირად იწვევს ხანგრძლივ კომას და სერიოზულ ნევროლოგიურ დეფიციტს.

შესაძლო გართულებები:

  • ეპილეფსია/კრუნჩხვები: ტვინის დაზიანების შედეგად.
  • ინფექციები: ღია ტრავმის ან თავის ქალას მოტეხილობის დროს.
  • ჰიდროცეფალია: თავ-ზურგტვინის სითხის დაგროვება ტვინში.
  • კოგნიტური და ქცევითი ცვლილებები: მეხსიერების, ყურადღების, კონცენტრაციის პრობლემები, ხასიათის ცვლილებები, დეპრესია, შფოთვა.
  • მოძრაობის დარღვევები: სისუსტე, დამბლა, კოორდინაციის დარღვევა.
  • მეტყველების და მხედველობის პრობლემები.

როგორ მოვიქცეთ თავის ტრავმის დროს?

თავის ტრავმის დროს გადაუდებელი დახმარება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. აი, რა უნდა გააკეთოთ:

  1. დარეკეთ სასწრაფო დახმარებაში (112): ეს არის პირველი და უმნიშვნელოვანესი ნაბიჯი. დროულ სამედიცინო ჩარევას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.
  2. შეინარჩუნეთ სიმშვიდე: პანიკა სიტუაციას არ გააუმჯობესებს.
  3. არ ამოძრაოთ დაზარალებული, თუ ეს აუცილებელი არ არის: თუ ეჭვობთ ხერხემლის დაზიანებას, არ ამოძრაოთ დაზარალებული. დაელოდეთ სამედიცინო პერსონალს.
  4. შეამოწმეთ სასიცოცხლო ნიშნები: სუნთქავს თუ არა დაზარალებული? აქვს თუ არა პულსი?
    • თუ არ სუნთქავს, დაიწყეთ ხელოვნური სუნთქვა (ფილტვების ხელოვნური ვენტილაცია) და გულ-ფილტვის რეანიმაცია, თუკი იცით როგორ კეთდება.
    • თუ დაზარალებული გონზეა, მაგრამ გულისრევა აქვს, დააწვინეთ გვერდზე, რათა არ გადაეყლაპოს პირნაღები მასა.
  5. შეაჩერეთ სისხლდენა: თუკი ჭრილობა სისხლმდენია, დაადეთ სტერილური საფენი ან სუფთა ქსოვილი და მოახდინეთ პირდაპირი ზეწოლა.
  6. არ მოაცილოთ ჩაჭედილი საგნები: თუკი თავში რაიმე საგანია ჩაჭედილი, არ ეცადოთ მის ამოღებას. ამან შეიძლება მეტი ზიანი მიაყენოს.
  7. არ მისცეთ საკვები ან სასმელი: დაზარალებულს არ მისცეთ საკვები, სასმელი ან მედიკამენტები.
  8. აკონტროლეთ ტემპერატურა: დააფარეთ საბანი, რათა თავიდან აიცილოთ ჰიპოთერმია.
  9. დაელოდეთ სამედიცინო პერსონალს: მიაწოდეთ მათ ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რა მოხდა და რა სიმპტომები შენიშნეთ.

რა სიმპტომებს უნდა მივაქციოთ განსაკუთრებული ყურადღება?

მნიშვნელოვანია, თვალყური ადევნოთ შემდეგ სიმპტომებს, რომლებიც შეიძლება მიუთითებდეს სერიოზულ დაზიანებაზე:

  • ცნობიერების დაკარგვა: თუნდაც ხანმოკლე.
  • მზარდი თავის ტკივილი: რომელიც არ გადის ტკივილგამაყუჩებლებით.
  • გულისრევა და ღებინება: განსაკუთრებით განმეორებითი.
  • სიმძიმის შეგრძნება კიდურებში ან მოძრაობის გაძნელება.
  • მხედველობის გაორება, გუგების სხვადასხვა ზომა.
  • მეტყველების გაძნელება ან დაბნეულობა.
  • კრუნჩხვები.
  • ცხვირიდან ან ყურიდან გამჭვირვალე სითხის (თავ-ზურგტვინის სითხე) ან სისხლის დენა.
  • სახის ან კიდურების დაბუჟება.
  • უჩვეულო ქცევა, გაღიზიანებადობა.

მნიშვნელოვანია! ზოგიერთი სიმპტომი შეიძლება გამოჩნდეს ტრავმიდან რამდენიმე საათის ან დღის შემდეგაც კი. ამიტომ, თუ თავის ტრავმა მიიღეთ, ყურადღებით დააკვირდით საკუთარ თავს ან დაზარალებულს მომდევნო 24-48 საათის განმავლობაში და ნებისმიერი საეჭვო სიმპტომის გამოვლენის შემთხვევაში, სასწრაფოდ მიმართეთ ექიმს.

პრევენცია

თავის ტრავმის პრევენცია გადამწყვეტია. დაიცავით შემდეგი რეკომენდაციები:

  • ყოველთვის ატარეთ უსაფრთხოების ღვედი მანქანაში.
  • ჩაიცვით ჩაფხუტი ველოსიპედის, მოტოციკლის, თხილამურებით სრიალის, სკეიტბორდინგის, რაგბის ან სხვა კონტაქტური სპორტის დროს.
  • გამოიყენეთ უსაფრთხოების სკამები ბავშვებისთვის მანქანაში.
  • მოერიდეთ სიარულს მოლიპულ ზედაპირებზე.
  • უზრუნველყავით სახლის უსაფრთხოება, განსაკუთრებით ბავშვებისა და ხანდაზმულებისთვის (მაგალითად, მოაშორეთ ხალიჩები, რომლებზეც შეიძლება ფეხი დაგისხლტეთ).

თავის ტრავმა სერიოზული მდგომარეობაა, რომელიც მოითხოვს დროულ და ადეკვატურ რეაგირებას. ზემოთ აღნიშნული ინფორმაციის ცოდნამ შეიძლება გადაარჩინოს სიცოცხლე და შეამციროს ტრავმის გრძელვადიანი შედეგები. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ეჭვის შემთხვევაში, უმჯობესია გადაამოწმოთ და მიმართოთ სამედიცინო დახმარებას.