ლალი ჩხიკვაძე

უჯრედებსა და ქსოვილებში მუდმივად მიმდინარეობს მეტაბოლური პროცესები, რომლებიც საჭიროებენ ენერგიას. როდესაც სისხლში საკვები ნივთიერებების რაოდენობა მცირდება, შიმშილის ცენტრში არსებული ტვინის ნეირონები ღიზიანდება.

საკვებისგან ცარიელი კუჭი და თორმეტგოჯა ნაწლავი გადასცემს იმპულსებს რეცეპტორებიდან შიმშილის ცენტრს. ეს პროცესები აყალიბებს ჭამის სურვილს.

კუჭში საკვების მოხვედრისას დგება სიმაძღრის მდგომარეობა - ჯერ კუჭის კედლის დაჭიმვის, შემდეგ კი საკვებ ნივთიერებების სისხლში გადასვლის გამო.

როგორ მუშაობს: კუჭის მექანორცეპტორებიდან ნერვული გზებით ცენტრალურ ნერვულ სისტემამდე (ტვინი) წასული სიგნალები იწვევს შიმშილის ცენტრის დათრგუნვას. როგორც კი საკვები ნივთიერებები გაიხარჯება, ციკლი მეორდება. ამრიგად, ნებისმიერი საკვები ამცირებს შიმშილის გრძნობას. თუმცა, ალბათ შეგიმჩნევიათ, რომ სტეიკის ან ხაჭოს მირთმევის შემდეგ გაცილებით მეტხანს გრძნობთ სავსეს, ვიდრე შოკოლადის ფილას ჭამის შემდეგ. ეს გამოწვეულია იმით, რომ მარტივი ნახშირწყლების შეწოვა და მათი სისხლში გადასვლა უფრო სწრაფად ხდება, ვიდრე ცილების, ცხიმების და რთული ნახშირწყლების. მარტივი ნახშირწყლების ხარჯვა ჩვენი სხეულის უჯრედებშიც სწრაფად ხდება, ამიტომ შიმშილის გრძნობა უფრო სწრაფად დგება.

მარტივი ნახშირწყლების (ტკბილეული, ფასტფუდი, ნამცხვრები) ხშირი მოხმარების გამო ზედმეტი ჭამის თავიდან ასაცილებლად აუცილებელია ორგანიზმს მიეცეს საკმარისი რაოდენობის ცილა (1–1,5 გ/კგ წონაზე). ცილის შესანიშნავი წყაროა წითელი და თეთრი ხორცი, ფრინველის ხორცი, თევზი, კვერცხი, რძის პროდუქტები და რძე.

რთული ნახშირწყლები, უპირველეს ყოვლისა ბოჭკო (მარცვლეული, ბოსტნეული, ხილი, კენკრა, მწვანილი), დიდი ხნის განმავლობაში გადის საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში, ხელს უწყობს სწრაფი ნახშირწყლების შეწოვის შენელებას და ამგვარად, ცილებთან ერთად, საშუალებას გაძლევთ დიდი ხნის განმავლობაში იგრძნოთ თავი დანაყრებულად.