/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.left */ ado.slave('adoceanadvertlinegemlehhvkgtg', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.Right */ ado.slave('adoceanadvertlinegezllnkselsb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.header */ ado.slave('adoceanadvertlinegewmceopopnw', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.Top */ ado.slave('adoceanadvertlinegeldphnqspnx', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.C1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegerbrkgwogih', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

რუბრიკები

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.A1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegeuakedjfski', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

ოჯახის მკურნალის ანონსი

ჟურნალის გამოწერა შეგიძლიათ საიტიდან
www.elva.ge
კატეგორია : ბავშვის აღზრდა

გამარჯობათ, ესეთი რამე მაინტერესებს, ჩემი ძმისშვილი არის 4 წლის ვაჟი. თავის ტოლებთან შედარებით ასერომვთქვათ ოდნავ ჩამორჩება მათ მენტალურად. დაგვყავს ბაღში, ასევე სახელმწიფო პროგრამაზე ბავშვთა განვითარების ცენტრში. აქვს პრობლემა იმასთან დაკავშირებით რომ, არის ნერვიული, არის ძალიან ჯინიანი. თუ ვეტყვით ასე ნუ გაააკეთებ ეს ცუდია მაინც იმას აკეთებს. ლაპარაკითაც თავის ტოლებს ჩამორჩება. არ თამაშობს არავისთან, ურჩევნია იყოს თავისთვის, ანუ ვერ შედის კონტაქტში. ლოგოპეტი გვყავდა რომელიც სახლში აკითხავდა და მის დანახვაზე ტირილს იწყებდა ახლოს არ ეკარებოდა, იმიტომ რომ ის უთითებდა ქცევებზე და ეს ჩვენი ბავშვი ამას ვერ იტანდა, ანუ მისი ვერ გაქონდა ლოგოპედთან და მთლად შეძულდა იმ ქალის მოსვლა. ადვილად იმახსოვრებს ყველაფერს, განსაკუთრებით აქვს თვალის მეხსიერება კარგი. დავაკვირდით იმასაც რომ მისი ბაღის ამხანაგებს შეუძლიათ ბაღში ნანახი მის მშობლებს მიუტანონ ენით ანუ მოუყვნენ რა მოხდა იმ დღეს. ამას კიდევ ასეთები არ ახასიათებს, არასდროს არაფერს ამბობს ბაღში რა ხდებოდა ან რამე. გვეუბნებიან რომ აქვს ქცევის პრობლემები რომლის გამოსწორებას სჭირდება სპეციფიკური მიდგომა... გვეშინია რომ მენტალურად ვერ განვითარდება როგორც მისი ტოლები. თერაპევტმა გვითხრა როგორც უნდა მოვიქცეთ, ანუ ბავშვი უნდა ჩავრთოდ საზოგადოებრივ აქტივობებში. ვასეირნოთ სუფთა ჰაერზე, ვუყიდოთ რამე შინაური ცხოველი და ა.შ. მას ასევე ჰყავს 1 წლის დაიკო, ექიმმა გვითხრა რომ ისიც რისკის ჯგუფშია იმიტომ რომ ქცევა არის გადამდები და შეიძლება მისი ძმისგან გადაიღოსო. ვცდილობთ ეკრანთან და ტელეფონთან არ მივუშვათ. იმიტომ რომ ბიჭს ყოველთვის მულტფილმებს ვაყურებინებდით ტელეფონში და იმანაც გავლენა მოახდინა მის ტვინზე. რა უნდა ვქნათ და რა მოვიმოქმედოთ რომ 4 წლის ბიჭმა თავის თანატოლებს დაეწიოს ქცევითი განვითარებაში. და რა იყოს მათზე უკან დახეული მენტალურად. გვირჩიეთ კიდევ დამატებით რამე. მადლობა

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.A2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegelpqjfspjnr', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.B1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegeocirjtildc', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

დიეტოლოგია

როგორ უნდა იკვებებოდეს მოზარდი და რომელ დაავადებებს იწვევს არაჯანსაღი კვება

როგორ უნდა იკვებებოდეს მოზარდი და რომელ დაავადებებს იწვევს არაჯანსაღი კვება
თა­ნა­მედ­რო­ვე ადა­მი­ა­ნის კვე­ბა არ არის და­ბა­ლან­სე­ბუ­ლი, ის ვერ იღებს იმ პრო­დუქ­ტებს, რაც მისი ჯან­მრთე­ლო­ბის­თვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლია.

საგანგაშო მდგომარეობაა ბავშვებში (10-17 წლის მოზარდები). "ოქსფამის" კვლევა (სასურსათო უსაფრთხოების პროექტი) აჩვენებს, რომ მოზარდების 50%-ზე მეტი უმეტესად ნახშირწყლოვან საკვებს გამოიყენებს. ცილოვანი საკვების სერიოზული დეფიციტი აქვთ, რძის ნაწარმს იშვიათად იღებენ, რის გამოც საქართველოში ზოგადად ადამიანების უმეტესობას კალციუმის დეფიციტი აღენიშნება. ბავშვებში, ისევე როგორც ქალებში, მაღალია ანემია, - გვეუბნება თამარ მანჯავიძე, მედიცინის აკადემიური დოქტორი. მისი განმარტებით, კალციუმი და ცილა მოზარდი ორგანიზისთვის, სისხლის პროცესებისთვის აუცილებელია, ეს ის აგურებია, რომლითაც კუნთი და ძვალი ყალიბდება.

კვლევებზე დაყრდნობით რესპონდენტი ამბობს, რომ ხორცს რეგულარულად ბავშვების 34% მოიხმარს. ხორცის მაინცდამაინც ყოველდღიურად მიღება აუცილებელი არ არის, მაგრამ ხშირად უნდა მიიღონ. 34% ეს ბავშვების მესამედია... რკინის ათვისება ხორციდან 3-4-ჯერ მეტია, ვიდრე ხილიდან და ბოსტნეულიდან. რკინადეფიციტის გამო ჟანგბადის მომარაგების დეფიციტი, ანუ ანემია ვითარდება. ცუდია, რომ ჟანგბადი არ მიეწოდება მოზარდის ტვინს. არადა, მოზარდობის პერიოდი აქტიური სწავლის, გონებრივი განვითარების დროა. ამიტომ მნიშვნელოვანია ორგანიზმში რკინის მარაგი შეიქმნას.

ეს დეფიციტი განსაკუთრებით ცუდად გოგონებზე აისახება, რადგანაც 11-12 წლის ასაკში მენსტრუალური ციკლის პერიოდში, ფიზიოლოგიურად რკინას სისხლთან ერთად ისედაც კარგავენ და თუ მისი შევსება არ მოხდება, შეიძლება მძიმე შედეგამდე მივიდეთ.

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */ ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

- მაგრამ ეს ალბათ იმას არ ნიშნავს, რომ ვაჟებს არ სჭირდებათ რკინა და სრულფასოვანი კვება.

- არა, რა თქმა უნდა, მაგრამ მიზეზთა გამო, როგორც ვთქვი, შეიძლება, გოგონას მეტი დასჭირდეს. ორივეს ერთი და იგივე პორცია რომ მივცეთ, გოგონებთან შესაძლოა ფარული შიმშილი განვითარდეს.

შეკითხვა ექიმს
<p>-რამდენას ჯანსაღია ნორვეგიული შებოლილი ორაგული ავოკადოსთან ერთად? და შეიძლება თუ არა ყოველდღიურად მიღება</p>

იგივე ვრცელდება უფრო დაბალი ასაკის ბავშვებზე. მათ დაბალანსებული კვება ესაჭიროებათ. კვლევის მიხედვით, დაბალშემოსავლიანი ოჯახები ამბობენ, რომ ჭამენ მარცვლეულს, ბოსტნეულს, რძის ნაწარმს, ხილს, მაგრამ არ ჭამენ ხორცს. ვისაც მაღალი შემოსავალი აქვს (1000 ლარზე მეტი), იქ მოხმარებაში ხილი და ხორცი შემოდის.

მრავალფეროვანი საკვების მიღება ყოველდღე აუცილებელია, ისე არ არის, რომ დღეს მიიღო და ხვალ - არა. ყველა ჯგუფიდან უნდა მიიღონ რაღაც პროდუქტი. ერთადერთი, თევზისა და ხორცის შენაცვლება შეიძლება. მაგრამ თუ ხორცს არ ჭამენ, მაშინ, ცილოვანი საკვები მაინც მისაღებია - ლობიო, პარსკოსნები, რომელშიც ხორცის ანალოგიური ცილაა... თუ ვერც ერთს ჭამენ, რკინის უზრუნველყოფისთვის უნდა მიირთვან - ჭარხალი, ვაშლი, ოღონდ, არა ჩვეული რაოდენობით, გაცილებით მეტი...

- ე.ი. ჩვენი მოსახლეობის 50%-ზე მეტი ნახშირწყლებს იღებს...

- დიახ და ეს არის - მარცვლეული, კარტოფილი, ცომეული, შაქარი. ბოლო დროს ბავშვებთან მძიმე სურათი იქმნება - სწარფი კვების პროდუქტს ეტანებიან, ასევე გაზიან ტკბილ სასმელებს. 30-40%-მდეა მათი გამოყენების სიხშირე. ამასთან, ტკბილს ისედაც იღებენ სხვადასხვა პროდუქტიდან და ამის დამატება უკვე არ არის სასარგებლო. გარდა ამისა, ეს ხელს უწყობს სიმსუქნის ტენდენციას. ეს ტენდენცია ორი ათეული წლის წინ დაიწყო. ბავშვებში მომატებულია სიმსუქნის მაჩვენებლები და ზოგადად, მოსახლეობაში. ამ მონაცემებმა პროგრესი დაიწყო.

- ამას, როგორც ვიცი, მსოფლიო სტატისტიკაც აჩვენებს. ჭარბი წონის პრევენციისთვის რა უნდა გაკეთდეს?

- აუცილებელია მინიმუმამდე დავიყვანოთ შაქრისა და შაქრის შემცველი პროდუქტების მიღება, რადგანაც დღესდღეობით ეს საკმაოდ მაღალ მაჩვენებელს იძლევა.

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციების მიერ ჭარბწონიანობა რისკფაქტორად მიიჩნევა არაგდამდები დაავადებებისთვის, როგორიც არის კიბო, დიაბეტი, ჭარბი წონა, გულსისხლძარღვთა დაავადებები, ინსულტი. სიმსუქნით გამოწვეული დაავდებით მსოფლიოში ყველაზე ბევრი ადამიანი იღუპება. ამ მიმართულებით საქართველოში ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი გვაქვს. ამიტომ, ჯანსაღი კვების პრინციპების დანერგვა ბაღებში, სკოლებში, სხვადასხვა ადგილას აუცილებელია.

თუ მატერიალური შესაძლებლობის გამო მოსახლეობა კვებას ვერ აბალანსებს, კვლევა აჩვენებს, რომ ამ საქმეში ეს არ არის ერთადერთი მიზეზი. საზოგადოების ინფორმირებულობაც დაბალია. მაგალითად, სითხის მიღებას სულ არ სჭირდება ფინანსური რესურსი. ადამიანები დღეში 3-4 ჭიქაზე მეტს არ სვამენ. არადა, წყლის მიღება განსაკუთრებით მნიშვენელოვანია. თუკი არ იღებენ, ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ინფორმაციის დეფიციტი აქვთ. არაგადამდები დაავადებების გავრცელების საწინააღმდეგოდ მნიშვნელოვანი მხოლოდ ჯანსაღი კვებაა ფიზიკურ აქტივობასთან ერთად.

- არადაბალანსებული კვება ანემიას, კალციუმის დეფიციტს იწვევს... ამან კიდევ რა დაავადება შეიძლება პატარებში გამოიწვიოს?

- ეს არის რაქიტი, ავიტამინოზი, ზრდის შეფერხება...

საკვები ზოგადად 5 ჯგუფშია გაერთიანებული: მარცვლეული, ხილი და ბოსტნეული, რძე და რძის ნაწარმი, ხორცეული და ცხიმები, ტკბილეული და სუნელები (მცირე რაოდენობით). აქედან ყველა საკვები ყოველდღიურად უნდა მივიღოთ, რომ ორგანიზმი უზრუნველვყოთ. სწორი კვება აუცილებელია ზრდა-განვითარებისთვის და ჯანმრთელობის შენარჩუნებისთვის!

- გამოდის, ხორცი და ხორცპროდუქტები ფუფუნების სფეროა.

- თბილისში შეიძლება ასე იყოს, მაგრამ სოფლებში ეს არ უნდა იყოს ფუფუნების პროდუქტები. თვითონ თუ არა, მეზობელს მაინც ეყოლება ძროხა, რომ ერთი ჭიქა მაწონი და რძე ბავშვს მიაწოდონ. სხვათა შორის, მაღალმთიან რეგიონში ხორცეულისა და რძის მიღების დეფიციტი უფრო მაღალია.

- რატომ?

- ხორცი და რძის ნაწარმი იქაური მოსახლეობის მატერიალური შემოსავლის წყაროა, ძირითადად ყიდიან და სანაცვლოდ იაფ საკვებს ყიდულობენ. კვლევებმა აჩვენა, რომ განსხვავება სოფელსა და ქალაქს შორის მცირედია. ბარში ხილი და ბოსტნეული ხელმისაწვდომია, რადგან მოდის, მთაში ეს ნაკლებია.

- როგორია კვების იდეალური რეცეპტი?

- ასეთი არ არსებობს. ის არის, რომ ადამიანმა, როგორც გითხარით, ყველა ჯგუფიდან მიიღოს რაღაც პროდუქტი. საუზმის გამოტოვება არ შეიძლება, რადგან დღეში მოხმარებული ენერგიის 30%-ს საუზმე იძლევა და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. საუზმეზე მისაღებად ყველაზე გავრცელებულია ნახშირწყლოვანი საკვები, მაგალითად, შვრიის ფაფის (სხვადასხვა ვარიანტი). შეიძლება წიწიბურის გამოყენება, ისიც ნახშირწყლოვანი პროდუქტია; ასევე შეიძლება პური, ყველი, კარაქი, მოხარშული კვერცხი, რომელიმე ხილის ნატურალური წვენი, ნაკლებად ტკბილი ჩაი, ერთი ჭიქა რძე, - ეს არის საუზმის სხვადასხვა ვარიანტი.

კარგია წახემსება, 12-13 საათზე, ხილით, ხაჭოთი, ან იოგურტით, ოღონდ, ხილი არ შეიძლება საკვებს დააყოლოთ. ცალკე კვებად უნდა გამოვყოთ.

სადილზე შეიძლება სხვადასხვაგვარი წვნიანის მიღება, მათ შორის, ბოსტენეულით, ან ხორცით.

კარგია თუ საღამო დამთავრდება ადვილად ასათვისებელი საკვებით - ხაჭოთი ან მაწვნით. ცილა ხორცშიც არის და რძის ნაწარმშიც, მაგრამ საღამოს მაწონსა და ხაჭოს ორგანიზმი ადვილად ითვისებს. ამიტომ, გვიან ხორცის ჭამა რეკომენდებული არ არის. თან, რძის ნაწარმი კუჭნაწლავის მოქმედებას ხელს უწყობს. გარდა ამისა, დღის განმავლობაში 8 ჭიქა წყალი, ან სასარგებლო სითხეა დასალევი. სასარგებლო სითხედ ნატურალური ხილის წვენი და რძეც ითვლება.

ბოლოს მინდა, ისევ იმას მივუბრუნდე, როდესაც ინფორმაციის დეფიციტზე ვსაუბრობთ, კიდევ ერთხელ ვიტყვი, რომ რძის ნაწარმი არის ძალიან მნიშვნელოვანი პროდუქტი ორგანიზმისთვის. ის როგორც ბავშვებმა, ასევე ქალებმა ყოველდღე უნდა მიიღონ, რომ ოსტეოპოროზი არ გამოცადონ. ცხადია, ინფორმაციის დეფიციტიც არის ძირითადი პრობლემა, აქ პროდუქტზე ხელმიუწვდომლობაა. მაგრამ კიდევ არაგადამდები დაავადებები გავრცელებისას ყველაზე მნიშვნელოვანია ხელის დაუბანლობა... დროა, ეს სხვადასხვა და მნიშვნელოვანი ჩვევა გამოიმუშავონ.

ლალი ფაცია

AMBEBI.GE

კომენტარები (0)
გააკეთე კომენტარი
სახელი *
კომენტარი *
*კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ 2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegexcihqsorul', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.B2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegezonfnieurf', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

კატეგორიის სხვა სტატიები

რა ხდება ორგანიზმში, როდესაც ხორცზე უარს ამბობთ - თუნდაც მცირე ხნით
რა ხდება ორგანიზმში, როდესაც ხორცზე უარს ამბობთ - თუნდაც მცირე ხნით
ხორცის მიღების რამდენიმე კვირით შეზღუდვამ შესაძლოა ცვლილებები გამოიწვიოს, მათ შორის:
სრულად
დიეტა, რომელიც ტვინს 7 წლით აახალგაზრდავებს
დიეტა, რომელიც ტვინს 7 წლით აახალგაზრდავებს
კვებას ტვინზე დიდი გავლენა აქვს დაბერების პარალელურად დემენციის შემთხვევები იზრდება.
სრულად
სხეულის მასის ინდექსი (სმი): თანამედროვე ნორმები და ჯანსაღი წონის საზომი
სხეულის მასის ინდექსი (სმი): თანამედროვე ნორმები და ჯანსაღი წონის საზომი
თანამედროვე სამყაროში, სადაც ჯანსაღი ცხოვრების წესი სულ უფრო პრიორიტეტული ხდება,
სრულად
ორაგულის სასარგებლო თვისებები
ორაგულის სასარგებლო თვისებები
ორაგული ორაგულისებრთა ოჯახის გამორჩეული წარმომადგენელია. ამ თევზის სხეული დაფარულია წვრილი ქერცლით.
სრულად
დასავლური დიეტა - ყველაზე მავნე რაციონი
დასავლური დიეტა - ყველაზე მავნე რაციონი
ნაწლავის მიკროფლორა გავლენას ახდენს ჯანმრთელობის ბევრ ინდიკატორზე და დამოკიდებულია კვებასა და ცხოვრების წესზე.
სრულად
სუპერ საკვები უკეთესი საჭმლის მონელებისთვის
სუპერ საკვები უკეთესი საჭმლის მონელებისთვის
საჭმლის მომნელებელი სისტემის ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ყველაზე მარტივი რჩევაა ჯანსაღი საკვების მიღება.
სრულად
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.b3_desktop */ ado.slave('adoceanadvertlinegerbhlkrglvj', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
კატეგორია : დიეტოლოგია

გამარჯობა. ვარ 26 წლის მამაკაცი. ბოლო 2 წლის განმავლობაში არასწორი კვებითა და არაჯანსაღი ძილით 10 კილოგრამზე მეტი მოვიმატე. დავკარგე საკუთარის თავის პატივისცემა და თვითშეფასება. აღარ შემიძლია ამ ტყავში ცხოვრობა. მჭირდება ადამიანი ვინც, მეტყვის ჩემს სიმაღლეზე ასაკზე და სხვა ფაქტორებსე დაყრდნობით - ყველაფერს ჯანსაღი კვებასა და სწორი ცხოვრების შესახებ, რათა დავიკლო ეს 10 კილოგრამი და ცზიმის პროცენტულობა შევამცირო სხეულზე. მჭირდება ადამაიანი, ვინც დამიწერს კვებას და ა.შ დავუსვამ კითხვებს და შემამეცნებს კიდეც. აქედან გამომდინა, ვინ არის ჩემი ექიმი? ვერ გავერკვიე. დიეტოლოგი, ნუტრიციოლოგი თუ ენდოკრინოლოგი? ვისთან ჩავეწერო და ვის მირჩევდით? მადლობა.

სამკურნალო წერილები

კალანხოე ვარიკოზული ვენების სამკურნალო ეფექტური საშუალებაა
კალანხოე ვარიკოზული ვენების სამკურნალო ეფექტური საშუალებაა
რამდენიმე წელია ვენების ვარიკოზული გაგანიერება მაქვს. ქვედა კიდურებში სიმძიმის შეგრძნება და შესიება მაწუხებს.
სრულად

სამკურნალო წერილები

ყაბზობას ასე ვშველი
ყაბზობას ასე ვშველი
ცხოვრების არასწორი წესით, რომელიც ძირითადად მჯდომარე სამსახურსა და მშრალი კვების ნირს მოიცავს, ისე დავიავადე ნაწლავები, რომ
სრულად

სამკურნალო წერილები

კუჭის ტკივილს მრავალძარღვა ამარცხებს
კუჭის ტკივილს მრავალძარღვა ამარცხებს
კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის დაქვეითებული მჟავიანობის, წყლულოვანი დაავადების თანმდევი ტკივილისას გთავაზობთ:
სრულად

როგორ უნდა იკვებებოდეს მოზარდი და რომელ დაავადებებს იწვევს არაჯანსაღი კვება - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

როგორ უნდა იკვებებოდეს მოზარდი და რომელ დაავადებებს იწვევს არაჯანსაღი კვება

საგანგაშო მდგომარეობაა ბავშვებში (10-17 წლის მოზარდები). "ოქსფამის" კვლევა (სასურსათო უსაფრთხოების პროექტი) აჩვენებს, რომ მოზარდების 50%-ზე მეტი უმეტესად ნახშირწყლოვან საკვებს გამოიყენებს. ცილოვანი საკვების სერიოზული დეფიციტი აქვთ, რძის ნაწარმს იშვიათად იღებენ, რის გამოც საქართველოში ზოგადად ადამიანების უმეტესობას კალციუმის დეფიციტი აღენიშნება. ბავშვებში, ისევე როგორც ქალებში, მაღალია ანემია, - გვეუბნება თამარ მანჯავიძე, მედიცინის აკადემიური დოქტორი. მისი განმარტებით, კალციუმი და ცილა მოზარდი ორგანიზისთვის, სისხლის პროცესებისთვის აუცილებელია, ეს ის აგურებია, რომლითაც კუნთი და ძვალი ყალიბდება.

კვლევებზე დაყრდნობით რესპონდენტი ამბობს, რომ ხორცს რეგულარულად ბავშვების 34% მოიხმარს. ხორცის მაინცდამაინც ყოველდღიურად მიღება აუცილებელი არ არის, მაგრამ ხშირად უნდა მიიღონ. 34% ეს ბავშვების მესამედია... რკინის ათვისება ხორციდან 3-4-ჯერ მეტია, ვიდრე ხილიდან და ბოსტნეულიდან. რკინადეფიციტის გამო ჟანგბადის მომარაგების დეფიციტი, ანუ ანემია ვითარდება. ცუდია, რომ ჟანგბადი არ მიეწოდება მოზარდის ტვინს. არადა, მოზარდობის პერიოდი აქტიური სწავლის, გონებრივი განვითარების დროა. ამიტომ მნიშვნელოვანია ორგანიზმში რკინის მარაგი შეიქმნას.

ეს დეფიციტი განსაკუთრებით ცუდად გოგონებზე აისახება, რადგანაც 11-12 წლის ასაკში მენსტრუალური ციკლის პერიოდში, ფიზიოლოგიურად რკინას სისხლთან ერთად ისედაც კარგავენ და თუ მისი შევსება არ მოხდება, შეიძლება მძიმე შედეგამდე მივიდეთ.

- მაგრამ ეს ალბათ იმას არ ნიშნავს, რომ ვაჟებს არ სჭირდებათ რკინა და სრულფასოვანი კვება.

- არა, რა თქმა უნდა, მაგრამ მიზეზთა გამო, როგორც ვთქვი, შეიძლება, გოგონას მეტი დასჭირდეს. ორივეს ერთი და იგივე პორცია რომ მივცეთ, გოგონებთან შესაძლოა ფარული შიმშილი განვითარდეს.

იგივე ვრცელდება უფრო დაბალი ასაკის ბავშვებზე. მათ დაბალანსებული კვება ესაჭიროებათ. კვლევის მიხედვით, დაბალშემოსავლიანი ოჯახები ამბობენ, რომ ჭამენ მარცვლეულს, ბოსტნეულს, რძის ნაწარმს, ხილს, მაგრამ არ ჭამენ ხორცს. ვისაც მაღალი შემოსავალი აქვს (1000 ლარზე მეტი), იქ მოხმარებაში ხილი და ხორცი შემოდის.

მრავალფეროვანი საკვების მიღება ყოველდღე აუცილებელია, ისე არ არის, რომ დღეს მიიღო და ხვალ - არა. ყველა ჯგუფიდან უნდა მიიღონ რაღაც პროდუქტი. ერთადერთი, თევზისა და ხორცის შენაცვლება შეიძლება. მაგრამ თუ ხორცს არ ჭამენ, მაშინ, ცილოვანი საკვები მაინც მისაღებია - ლობიო, პარსკოსნები, რომელშიც ხორცის ანალოგიური ცილაა... თუ ვერც ერთს ჭამენ, რკინის უზრუნველყოფისთვის უნდა მიირთვან - ჭარხალი, ვაშლი, ოღონდ, არა ჩვეული რაოდენობით, გაცილებით მეტი...

- ე.ი. ჩვენი მოსახლეობის 50%-ზე მეტი ნახშირწყლებს იღებს...

- დიახ და ეს არის - მარცვლეული, კარტოფილი, ცომეული, შაქარი. ბოლო დროს ბავშვებთან მძიმე სურათი იქმნება - სწარფი კვების პროდუქტს ეტანებიან, ასევე გაზიან ტკბილ სასმელებს. 30-40%-მდეა მათი გამოყენების სიხშირე. ამასთან, ტკბილს ისედაც იღებენ სხვადასხვა პროდუქტიდან და ამის დამატება უკვე არ არის სასარგებლო. გარდა ამისა, ეს ხელს უწყობს სიმსუქნის ტენდენციას. ეს ტენდენცია ორი ათეული წლის წინ დაიწყო. ბავშვებში მომატებულია სიმსუქნის მაჩვენებლები და ზოგადად, მოსახლეობაში. ამ მონაცემებმა პროგრესი დაიწყო.

- ამას, როგორც ვიცი, მსოფლიო სტატისტიკაც აჩვენებს. ჭარბი წონის პრევენციისთვის რა უნდა გაკეთდეს?

- აუცილებელია მინიმუმამდე დავიყვანოთ შაქრისა და შაქრის შემცველი პროდუქტების მიღება, რადგანაც დღესდღეობით ეს საკმაოდ მაღალ მაჩვენებელს იძლევა.

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციების მიერ ჭარბწონიანობა რისკფაქტორად მიიჩნევა არაგდამდები დაავადებებისთვის, როგორიც არის კიბო, დიაბეტი, ჭარბი წონა, გულსისხლძარღვთა დაავადებები, ინსულტი. სიმსუქნით გამოწვეული დაავდებით მსოფლიოში ყველაზე ბევრი ადამიანი იღუპება. ამ მიმართულებით საქართველოში ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი გვაქვს. ამიტომ, ჯანსაღი კვების პრინციპების დანერგვა ბაღებში, სკოლებში, სხვადასხვა ადგილას აუცილებელია.

თუ მატერიალური შესაძლებლობის გამო მოსახლეობა კვებას ვერ აბალანსებს, კვლევა აჩვენებს, რომ ამ საქმეში ეს არ არის ერთადერთი მიზეზი. საზოგადოების ინფორმირებულობაც დაბალია. მაგალითად, სითხის მიღებას სულ არ სჭირდება ფინანსური რესურსი. ადამიანები დღეში 3-4 ჭიქაზე მეტს არ სვამენ. არადა, წყლის მიღება განსაკუთრებით მნიშვენელოვანია. თუკი არ იღებენ, ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ინფორმაციის დეფიციტი აქვთ. არაგადამდები დაავადებების გავრცელების საწინააღმდეგოდ მნიშვნელოვანი მხოლოდ ჯანსაღი კვებაა ფიზიკურ აქტივობასთან ერთად.

- არადაბალანსებული კვება ანემიას, კალციუმის დეფიციტს იწვევს... ამან კიდევ რა დაავადება შეიძლება პატარებში გამოიწვიოს?

- ეს არის რაქიტი, ავიტამინოზი, ზრდის შეფერხება...

საკვები ზოგადად 5 ჯგუფშია გაერთიანებული: მარცვლეული, ხილი და ბოსტნეული, რძე და რძის ნაწარმი, ხორცეული და ცხიმები, ტკბილეული და სუნელები (მცირე რაოდენობით). აქედან ყველა საკვები ყოველდღიურად უნდა მივიღოთ, რომ ორგანიზმი უზრუნველვყოთ. სწორი კვება აუცილებელია ზრდა-განვითარებისთვის და ჯანმრთელობის შენარჩუნებისთვის!

- გამოდის, ხორცი და ხორცპროდუქტები ფუფუნების სფეროა.

- თბილისში შეიძლება ასე იყოს, მაგრამ სოფლებში ეს არ უნდა იყოს ფუფუნების პროდუქტები. თვითონ თუ არა, მეზობელს მაინც ეყოლება ძროხა, რომ ერთი ჭიქა მაწონი და რძე ბავშვს მიაწოდონ. სხვათა შორის, მაღალმთიან რეგიონში ხორცეულისა და რძის მიღების დეფიციტი უფრო მაღალია.

- რატომ?

- ხორცი და რძის ნაწარმი იქაური მოსახლეობის მატერიალური შემოსავლის წყაროა, ძირითადად ყიდიან და სანაცვლოდ იაფ საკვებს ყიდულობენ. კვლევებმა აჩვენა, რომ განსხვავება სოფელსა და ქალაქს შორის მცირედია. ბარში ხილი და ბოსტნეული ხელმისაწვდომია, რადგან მოდის, მთაში ეს ნაკლებია.

- როგორია კვების იდეალური რეცეპტი?

- ასეთი არ არსებობს. ის არის, რომ ადამიანმა, როგორც გითხარით, ყველა ჯგუფიდან მიიღოს რაღაც პროდუქტი. საუზმის გამოტოვება არ შეიძლება, რადგან დღეში მოხმარებული ენერგიის 30%-ს საუზმე იძლევა და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. საუზმეზე მისაღებად ყველაზე გავრცელებულია ნახშირწყლოვანი საკვები, მაგალითად, შვრიის ფაფის (სხვადასხვა ვარიანტი). შეიძლება წიწიბურის გამოყენება, ისიც ნახშირწყლოვანი პროდუქტია; ასევე შეიძლება პური, ყველი, კარაქი, მოხარშული კვერცხი, რომელიმე ხილის ნატურალური წვენი, ნაკლებად ტკბილი ჩაი, ერთი ჭიქა რძე, - ეს არის საუზმის სხვადასხვა ვარიანტი.

კარგია წახემსება, 12-13 საათზე, ხილით, ხაჭოთი, ან იოგურტით, ოღონდ, ხილი არ შეიძლება საკვებს დააყოლოთ. ცალკე კვებად უნდა გამოვყოთ.

სადილზე შეიძლება სხვადასხვაგვარი წვნიანის მიღება, მათ შორის, ბოსტენეულით, ან ხორცით.

კარგია თუ საღამო დამთავრდება ადვილად ასათვისებელი საკვებით - ხაჭოთი ან მაწვნით. ცილა ხორცშიც არის და რძის ნაწარმშიც, მაგრამ საღამოს მაწონსა და ხაჭოს ორგანიზმი ადვილად ითვისებს. ამიტომ, გვიან ხორცის ჭამა რეკომენდებული არ არის. თან, რძის ნაწარმი კუჭნაწლავის მოქმედებას ხელს უწყობს. გარდა ამისა, დღის განმავლობაში 8 ჭიქა წყალი, ან სასარგებლო სითხეა დასალევი. სასარგებლო სითხედ ნატურალური ხილის წვენი და რძეც ითვლება.

ბოლოს მინდა, ისევ იმას მივუბრუნდე, როდესაც ინფორმაციის დეფიციტზე ვსაუბრობთ, კიდევ ერთხელ ვიტყვი, რომ რძის ნაწარმი არის ძალიან მნიშვნელოვანი პროდუქტი ორგანიზმისთვის. ის როგორც ბავშვებმა, ასევე ქალებმა ყოველდღე უნდა მიიღონ, რომ ოსტეოპოროზი არ გამოცადონ. ცხადია, ინფორმაციის დეფიციტიც არის ძირითადი პრობლემა, აქ პროდუქტზე ხელმიუწვდომლობაა. მაგრამ კიდევ არაგადამდები დაავადებები გავრცელებისას ყველაზე მნიშვნელოვანია ხელის დაუბანლობა... დროა, ეს სხვადასხვა და მნიშვნელოვანი ჩვევა გამოიმუშავონ.

ლალი ფაცია

AMBEBI.GE