თინათინ გოცაძე

სიმძიმის უსიამოვნო შეგრძნება კუჭის არეში მხოლოდ კვების ფაქტორის დარღვევითა და კონკრეტულად გადაძღომით როდია განპირობებული. მისი აღმოცენება უკავშირდება ნევრასთენიას, ფსიქოზებს, დანაწევრებულ კვებას (როდესაც ადამიანს სხვადასხვა ფაქტორის გამო უწევს კვების პროცესის რამდენჯერმე შეწყვეტა-შეფერხება), სხვადასხვა პრეპარატის მიღებას.

აღნიშნული პრობლემა, ჩვეულებრივ, იმ კატეგორიას აწუხებს, რომელიც წლების განმავლობაში ყურადღებას არ აქცევს კვების რეჟიმს და საზოგადოდ, ჯანსაღი წესით არ ცხოვრობს. ქვის შეგრძნება კუჭის არეში უმალ ჩნდება კარგად დანაყრების შემდეგ, განსაკუთრებით კი დიდი პაუზის შემდეგ ბევრი საკვების მიღებისას. უსიამოვნო შეგრძნება კიდევ უფრო ღრმავდება, თუ კვების დასრულებისთანავე ბევრ წყალს დავლევთ. რატომ ხდება ასე? რა არის ამის მიზეზი? კუჭი და ნაწლავი (კერძოდ, ნაწლავის საწყისი ნაწილი – თორმეტგოჯა ნაწლავი) სპეციალური სფინქტერით არის შეერთებული. ამ უკანასკნელის რამდენამდე მწყობრიდან გამოსვლა კი მთლიანად კუჭ-ნაწლავის მუშაობის დარღვევას იწვევს. სიმძიმის შეგრძნება უხშირესად საღამოს ჩნდება, მთელ ღამეს გასტანს და ზოგჯერ დილითაც ნარჩუნდება. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ კუჭი უარს აცხადებს ნორმალურად ფუნქციობაზე და მას შველა-დახმარება სჭირდება.

კუჭის არეში სიმძიმის შეგრძნება რომ აირიდოთ:

• იკვებეთ სწორად, ხშირ-ხშირად და ზომიერი ულუფებით. ერთ ჯერზე დიდი რაოდენობით საკვებს ნუ მიიღებთ. „მძიმე“ ანუ ძნელად მოსანელებელ საკვებს საღამოს, ძილის წინ ნუ შეჭამთ. არც ბევრი წყლის (ზოგადად სითხის) მიღებაა რეკომენდებული დანაყრებისთანავე. წყალი კუჭის წვენის ერთგვარად ჩამორეცხვას უწყობს ხელს და მონელების პროცესს მნიშვნელოვნად არღვევს;
• ჭამის დროს სრულად კონცენტრირდით საკვებსა და მისი მიღების პროცესზე. დაუშვებელია ჭამის პროცესში კითხვა, ტელევიზორის ყურება ან კომპიუტერთან მუშაობა, ამ დროს ირღვევა საკვების მონელება და შეთვისება;
• საკვები კარგად დაღეჭეთ. სპეციალისტები მიგვითითებენ, რომ საკვების სრულფასოვნად შესათვისებლად, ლუკმის გადაყლაპვამდე, ის, სულ მცირე, 20-ჯერ უნდა დაიღეჭოს ანუ 20-ჯერ მაინც უნდა შესრულდეს ღეჭვითი მოძრაობა და მხოლოდ ამის შემდეგ გადაიყლაპოს ლუკმა. ზემოთ დასახელებული მავნე ჩვევებისა და საზოგადოდ, ჭამის პროცესის პარალელურად სხვადასხვა სამუშაოს შესრულების დროს, არა თუ ღეჭვის, საჭმლის მომნელებელი წვენების გამოყოფის პროცესიც ირღვევა და მონელების ფუნქცია მწყობრიდან გამოდის;
• თუ აგზნებული, გაღიზიანებული ან ნევროზულ მდგომარეობაში ხართ, გირჩევთ, დაწყნარდეთ (მიიღოთ სხვადასხვა დამაწყნარებელი საშუალება) და მხოლოდ ამის შემდეგ ჭამოთ საჭმელი. კუჭი, საჭმლის მომნელებელი სისტემა და მთლიანად ორგანიზმი უნდა მოამზადოთ საკვების მისაღებად, ნუ მიაყენებთ მას დარტყმას უჩვეულო და დაძაბულ ვითარებაში;
• ჭამის შემდეგ უმალ ნუ წამოწვებით. მართალია, ბევრი საკვების მიღების შემდეგ ძილისკენ მივილტვით და ამას თავისი ნეიროფიზიოლოგიური საფუძვლები აქვს (მოგრძო ტვინში განთავსებულია სოლიტარული ტრაქტის ბირთვი, რომელიც სენსორულ შესავალს იღებს საჭმლის მომნელებელი ტრაქტიდან და ამავე დროს ჩართულია ძილის მექანიზმების მოქმედებაში), მაგრამ ეს მეტისმეტად ვნებს მონელების პროცესს. საკვების კუჭში შეკავება, ნაწლავების პერისტალტიკური აქტივობის შეფერხება, მონელების პროცესის დარღვევა და წამოწოლის შედეგად აღმოცენებული სხვა ნეგატიური მოვლენები, საბოლოოდ კუჭის არეში სიმძიმის შეგრძნების საფუძველი ხდება.