შეიცანი შენი ჩივილი
ესა თუ ის სიმპტომი მუდმივად გვახსენებს თავს. სწორედ ამიტომ გადავწყვიტეთ, მოკლედ მიმოვიხილოთ ის ჩივილები, რომლებიც ხშირად აქვთ ჩვენს პაციენტებს. ამ მიზნით კი გვინდა ამერიკის ოჯახის ექიმთა აკადემიის საინფორმაციო საიტის მონაცემები გამოვიყენოთ. დღეს თავის ტკივილის შესახებ ვისაუბრებთ.
თავის ტკივილი ერთ-ერთი ძალზე ფართოდ გავრცელებული ჩივილია. მას ხშირად თან ახლავს სხვა სიმპტომები, რომელთა გათვალისწინებაც დიაგნოსტიკის დროს აუცილებელია. ერთად ვუპასუხოთ ქვემოთ დასმულ შეკითხვებს, რათა შევიმუშაოთ სწორი ტაქტიკა და დროულად მივმართოთ ექიმს.
1. ახლავს თუ არა თავის ტკივილს ყელის ტკივილი, სურდო, ხველა, ტემპერატურის უმნიშვნელო მატება ან გაციების სხვა სიმპტომები?
თუ პასუხი დადებითია, ესე იგი გაციებული ხართ. სწორედ ამიტომ გტკივათ თავიც. გირჩევთ შინ დარჩეთ, გათბეთ და ის მედიკამენტები მიიღოთ, რომლებიც გაციების დროს არის რეკომენდებული. დაახლოებით 3-4 დღეში კარგად უნდა გახდეთ. თუ ასე არ მოხდა, მიმართეთ ექიმს.
2. ხომ არ ახლავს თავის ტკივილს გულისრევა, ღებინება და ფაღარათი?
თუ პასუხი დადებითია, ესე იგი ნაწლავური ინფექცია გაქვთ და თავის ტკივილიც ინტოქსიკაციასთან არის დაკავშირებული. გირჩევთ მიიღოთ საკმარისი რაოდენობით სითხე, შეივსოთ სითხის დანაკარგი სპეციალური ფხვნილებისგან დამზადებული ხსნარებით, დაიცვათ ფაღარათის დროს რეკომენდებული დიეტა. 2-3 დღეში კარგად უნდა იყოთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში მიმართეთ ექიმს.
თუ პირველ და მეორე კითხვაზე პასუხია "არა", გადადით მომდევნო კითხვაზე.
3. ხომ არ გაქვთ ძლიერი თავის ტკივილი, კისრის არის დაძაბულობა და ღებინება, ხომ არ გიღიზიანებთ თვალებს ჩვეულებრივი, ნორმალური განათება?
თუ პასუხი დადებითია, არ არის გამორიცხული მენინგიტი - თავისა და ზურგის ტვინის ანთება - ან ინტრაკრანიული ჰემორაგია - თავის ტვინში სისხლჩაქცევა. ორივე მდგომარეობა საკმაოდ საშიშია. მათზე ოდნავი ეჭვის დროსაც კი აუცილებლად უნდა მიმართოთ ექიმს (სასურველია ნევროლოგს) ან გადაუდებელი დახმარების განყოფილებას. თუ პასუხი უარყოფითია, გადადით მომდევნო კითხვაზე.
4. ხომ არ მოჰყოლია ძლიერი ტკივილი თავის ტრავმას ან დაცემას?
თუ პასუხი დადებითია, არ არის გამორიცხული ტვინის შერყევა ან სუბდურალური ჰემატომა - თავის ტვინის მაგარი გარსის ქვეშ სისხლის ჩაღვრა. აუცილებელია ვიზიტი ექიმთან (ნევროლოგთან) ან მიმართვა გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში. თუ პასუხი უარყოფითია, გადადით მომდევნო კითხვაზე.
5. ხომ არ ახლავს თავის ტკივილს ზემო ან ქვემო კიდურების სისუსტე, დაბუჟება ან ჭიანჭველების ცოცვის შეგრძნება?
თუ პასუხი დადებითია, არ არის გამორიცხული ინსულტი. მისი ალბათობა განსაკუთრებით მაღალია, თუ გაქვთ მაღალი არტერიული წნევა, შაქრიანი დიაბეტი, ბრძანდებით ასაკოვანი. აუცილებლად მიმართეთ ექიმს ან გადაუდებელი დახმარების განყოფილებას. თუ პასუხი უარყოფითია, გადადით მომდევნო კითხვაზე.
6. ხომ არ ახლავს თავის ტკივილს ზეწოლის შეგრძნება თვალბუდეებისა და შუბლის არეში, მოყვითალო-მომწვანო გამონადენი ცხვირიდან, ყელის ტკივილი ან ტემპერატურის მატება?
თუ პასუხი დადებითია, შესაძლებელია სინუსიტის - ცხვირის ღრუს დანამატი წიაღების ანთების არსებობა. გირჩევთ შინ დარჩეთ, მიიღოთ გაციებისას რეკომენდებული მედიკამენტები, სუნთქვის გასაადვილებლად მოწოდებული ცხვირის წვეთები. თუ 3-4 დღეში თავი უკეთ არ იგრძენით, უნდა მიმართოთ ექიმს - შესაძლოა ანტიბიოტიკების გამოყენება გახდეს საჭირო. თუ პასუხი უარყოფითია, გადადით მომდევნო კითხვაზე.
7. ხომ არ გაქვთ მცირე ან საშუალო ინტენსივობის ტკივილი საფეთქლების არეში, რომელიც უმთავრესად აღმოცენდება სტრესის, გადაღლის ან ხანგრძლივად ერთსა და იმავე პოზაში ჯდომის დროს?
თუ პასუხი დადებითია, ძალიან დიდია ალბათობა, დაძაბვის თავის ტკივილი გქონდეთ. გირჩევთ მიიღოთ ტკივილგამაყუჩებელი პრეპარატები, დაისვენოთ. ტკივილგამაყუჩებელთაგან უპირატესობა ენიჭება იბუპროფენსა და აცეტამინოფენს (პარაცეტამოლს). ზოგიერთ პაციენტზე კარგად მოქმედებს ცხელი შხაპი, ზოგზე კი ყინულის პარკის დადება მტკივან ადგილას. თუ პასუხი უარყოფითია, გადადით მომდევნო კითხვაზე.
8. ხომ არ გაქვთ ინტენსიური, მოპულსირე ხასიათის ტკივილი, რომელსაც ხშირად თან ახლავს გულისრევა და ღებინება? ხომ არ მოსდევს ტკივილი მხედველობის არეში მნათი წერტილების ან ლაქების გაჩენას?
დადებითი პასუხისას დიდია შაკიკის ალბათობა. გირჩევთ მიმართოთ ექიმს, რათა დაგენიშნოთ შაკიკის დროს რეკომენდებული მკურნალობა. მანამდე შეგიძლიათ ტკივილგამაყუჩებელი საშუალებების გამოყენება. შვებას მოგგვრით დასვენება ჩაბნელებულ ოთახში, ყინულიანი პარკის გამოყენება ან მტკივანი არეების მასაჟი. თუ პასუხი უარყოფითია, გადადით მომდევნო კითხვაზე.
9. ხომ არ აღმოცენდება თავის ტკივილი კითხვის, ტელევიზორის ყურების ან კომპიუტერთან მუშაობის შემდეგ?
დადებითი პასუხისას დიდია ალბათობა, თავის ტკივილი დაკავშირებული იყოს მხედველობის პრობლემებთან. მიმართეთ თვალის ექიმს. შესაძლოა სათვალის შერჩევა დაგჭირდეთ. თუ პასუხი უარყოფითია, გადადით მომდევნო კითხვაზე.
10. ხომ არ აღმოცენდება თავის ტკივილი და სისუსტე, როცა მშიერი ხართ ან კვებას გამოტოვებთ?
თუ პასუხი დადებითია, თავის ტკივილის მიზეზი შეიძლება იყოს ჰიპოგლიკემია - სისხლში შაქრის შემცველობის დაქვეითება. გირჩევთ მიმართოთ ექიმს, საკვები მიირთვათ ხშირად, მცირე ულუფებით. თუ პასუხი უარყოფითია, გადადით მომდევნო კითხვაზე.
11. ერთბაშად ხომ არ შეგიწყვეტიათ კოფეინიანი სასმელების (ყავას, კოლას), ალკოჰოლის ან რაიმე მედიკამენტის მიღება?
დადებითი პასუხის შემთხვევაში დიდია ალბათობა, ამ ნივთიერებების მოხსნის სინდრომთან გვქონდეს საქმე და ტკივილის მიზეზიც ეს იყოს. გირჩევთ მიიღოთ ტკივილგამაყუჩებელი პრეპარატები. რამდენიმე დღეში თავის ტკვილი გაივლის. თუ თქვენი ჩივილები არ შეესაბამება არც ერთ ჩამოთვლილ კატეგორიას და მიგაჩნიათ, რომ მდგომარეობა სერიოზულია, მიმართეთ ექიმს.