კარგი ცხიმები vs ცუდი ცხიმები - რა უნდა იცოდეთ ცხიმებისა და გულის ჯანმრთელობის შესახებ
მაგალითად, ცხიმები აუცილებელია უჯრედის მემბრანების ასაგებად, ნერვების ფუნქციონირებისათვის და იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ცხიმში ხსნადი ვიტამინები: A, D, E, K ორგანიზმმა აითვისოს.
ცხიმის ზედმეტად შეზღუდვამ შეიძლება საფრთხე შეუქმნას ადამიანის ჯანმრთელობას. ცხიმები ჯანსაღი დიეტის განუყოფელი ნაწილია და არსებობს რამდენიმე ჯანსაღი არჩევანი.
არსებობს რამდენიმე სახის ცხიმი. ზოგი ჩვენთვის კარგია, ზოგი კი არა.
დიეტური ცხიმები იყოფა სამ კატეგორიად:
უჯერი ცხიმები
უჯერი ცხიმები კარგი ცხიმებია. უნდა მიირთვათ უჯერი ცხიმები, როგორც გულისთვის ჯანსაღი დიეტის ნაწილი. არსებობს ორი სახის უჯერი ცხიმები: მონოუჯერი და პოლიუჯერი.
მონოუჯერი ცხიმები გვხვდება თხილეულში, თესლსა და ზეთში, მათ შორის: თხილი, ნუში, კაკალი, სეზამის თესლი და გოგრის თესლი, ზეითუნის ზეთი.
პოლიუჯერი ცხიმები გვხვდება: თევზი, სელის თესლი და სელის ზეთი, სიმინდის ზეთი.
პოლიუჯერი ცხიმები გადამწყვეტია გულის ჯანმრთელობისთვის. ისინი უზრუნველყოფენ საკვებ ნივთიერებებს, რომლებიც ხელს უწყობენ უჯრედების განვითარებას და შენარჩუნებას და ხელს უწყობენ სისხლში ცუდი ქოლესტერინის დონის შემცირებას. ამან შეიძლება შეამციროს გულის დაავადების და ინსულტის რისკი. პოლიუჯერი ცხიმები მოიცავს ომეგა-3 და ომეგა-6 ცხიმოვან მჟავებს, რომლებიც არის აუცილებელი საკვები ნივთიერებები, რომლებსაც თქვენი სხეული დამოუკიდებლად ვერ გამოიმუშავებს.
ომეგა -3 ცხიმოვანი მჟავები განსაკუთრებით კარგია გულისთვის. ისინი უხვად გვხვდება თევზის ზოგიერთ სახეობაში, როგორიცაა ორაგული და ქაშაყი, და მცენარეულ პროდუქტებში, როგორიცაა სოიოს ზეთი, ნიგოზი და სელის თესლი.
ნაჯერი ცხიმები
ცხოველური წარმოშობის საკვები არის ნაჯერი ცხიმების ძირითადი წყარო, რომლის ყველაზე მაღალი დონე გვხვდება ძროხის, ღორის და სრულცხიმიან რძის პროდუქტებში. გაჯერებული ცხიმები აუცილებელია ორგანიზმისთვის, მაგრამ მცირე რაოდენობით.
დიეტური სახელმძღვანელო ამერიკელებისთვის რეკომენდაციას იძლევა, რომ ყოველდღიური კალორიების 10 პროცენტზე ნაკლები უნდა მოდიოდეს ნაჯერ ცხიმებზე. სასურველია ნაკლებცხიმიანი ხორცისგან და რძის პროდუქტებიდან.
ზოგიერთი მცენარეული ზეთი, როგორიცაა პალმის ზეთი, ასევე მაღალია ნაჯერი ცხიმის შემცველობით.
დიდი რაოდენობით ნაჯერ ცხიმებს შეიცავს:
- სოსისები, ბურგერი, ბეკონი;
- ღორის, საქონლის ხორცი;
- კარაქი და ყველი;
- ნამცხვრები, პიცა, მზა პროდუქტები
ტრანს ცხიმები
ტრანს ცხიმები ყველაზე საშიშია გულის ჯანმრთელობისთვის. ისინი ბუნებრივად არსებობენ, მაგრამ საკვების მწარმოებლები ასევე ქმნიან მათ, როგორც წარმოების პროცესის ნაწილად. უჯერი ცხიმების უმეტესობა თხევადია ოთახის ტემპერატურაზე. იმისათვის, რომ ისინი მყარი გახდეს, საკვების მწარმოებლები ამატებენ დამატებით წყალბადს, რითაც მას „ჰიდროგენიზებულ“ ანუ ტრანს ცხიმად აქცევენ. ისინი საშიშია და შეუძლიათ არტერიების გადაკეტვა, რაც ზრდის გულის შეტევისა და სიკვდილის რისკს.
ტრანს ცხიმები გვხვდება:
- შემწვარი საქონლის ხორცში;
- ცომეულში;
- დამუშავებულ საკვებში
როგორ მოქმედებს არაჯანსაღი ცხიმები გულზე?
ტრანს ცხიმები ყველაზე ცუდი ტიპის ცხიმია გულის, სისხლძარღვების და ზოგადი ჯანმრთელობისთვის.
ტრანს ცხიმების მოხმარება:
- ზრდის ცუდი ქოლესტერინის დონეს;
- ზრდის გულის დაავადების და ინსულტის რისკს;
- ხელს უწყობს ინსულინის რეზისტენტობას და ასოცირდება ტიპი 2 დიაბეტის მაღალ რისკთან
უჯერი ცხიმები კარგი სახეობაა და მათგან ყველაზე ჯანსაღი პოლიუჯერი ცხიმებია.