ეკა ჭავჭავაძე

აღდგენას, რათა ერთხელ და სამუდამოდ დაეღწიათ თავი გაციებისა და სურდოსთვის. ზღვის წყალიც პირველად სწორედ ამ მიზნით გამოიყენეს: პაციენტებს ურჩევდნენ, ზედა სასუნთქი გზების დაავადებისას ჩაეწვეთებინათ ცხვირში, გამოევლოთ ყელში და ცხვირის ღრუ გამოერეცხათ.

კუჭ-ნაწლავის დაავადებების, შარდის ბუშტის ანთების, ყაბზობისა და ანემიისგან განსაკურნებლად ავადმყოფებს ზღვიდან ამოღებულ წყალს ასმევდნენ. ჰალენუსი დაავადებული ფილტვების პატრონებს ზღვის ჰაერით დღეში 6-8 საათის განმავლობაში სუნთქვას უნიშნავდა. ზღვის მარილიან წყალს ანტისეპტიკური თვისებების გამო ბრძოლის ველზე ჭრილობების დასამუშავებლად იყენებდნენ. თალასოთერაპია - ასე ეწოდება მედიცინაში სამკუ-რნალო და პროფილაქტიკური მიზნით ზღვის წყლისა და ჰაერის გამოყენებას (თალასსა ბერძნულად ზღვის წყალს ნიშნავს). თალასოთერაპიისას თანაბრად გამოიყენება ზღვის წყალი, კლიმატი, სამკურნალო ტალახი, წყალმცენარეები და ქვიშა.

• ზღვის კლიმატი

ზღვის ჰაერი გაჯერებულია ჟანგბადით, ოზონით, იოდით, ბრომით, მიკროსკოპული, თითქმის შეუმჩნეველი წყლის წვეთებითა და მარილის კრისტალებით, რომლებსაც შეიწოვს კანი და ჩაისუნთქავს ფილტვები. ზღვის ჰაერში გახსნილი უარყოფითი იონები აძლიერებს იმუნიტეტს და ორგანიზმს ინფექციებსა და სტრესებთან უკეთ გამკლავების საშუალებას აძლევს. იოდი დადებითად მოქმედებს ფარისებრ ჯირკვალზე და ორგანიზმს ცხიმისგან გათავისუფლებაში ეხმარება. ოზონი ორგანიზმზე ნატურალური ანტიბიოტიკივით მოქმედებს. ზღვის კლიმატით მკურნალობა რეკომენდებულია: გულ-სისხლძარღვთა, ნერვული, ძვალ-სახსართა სისტემების დაავადებების, სუნთქვის ორგანოების ტუბერკულოზის, ქრონიკული ლარინგიტის, ფარინგიტის, მეორეული ანემიის დროს.

• ზღვის წყალი

ზღვაში ბანაობისას ორგანიზმზე კომპლექსურად მოქმედებს წყლის ტემპერატურული, მექანიკური და ქიმიური ფაქტორები. მექანიკური ფაქტორი ზღვაში განსაკუთრებთ ძლიერია. ცურვისას, გარდა წყლის წნევისა, ორგანიზმზე მოქმედებს მისი დინება და ტალღები. მინერალური მარილებისა და მიკრო-ელემენტების მაღალი კონცენტრაცია ზღვის წყალს ძლიერმოქმედ სამკურნალო საშუალებად აქცევს: მათი წყალობით მაღლდება ნერვული და კუნთოვანი სისტემების ტონუსი, ჩქარდება სისხლისა და ლიმფის ცირკულაცია, ნივთიერებათა ცვლა, იმატებს ორგანიზმის სასიცოცხლო ძალები, კაჟდება სხეული.

წყლის ტემპერატურა ყოველთვის გაცილებით დაბალია, ვიდრე სხეულისა, ამიტომ წყალში შესვლისას ზედაპირული სისხლძარღვები ვიწროვდება, სუნთქვა მყისიერად ღრმავდება და ხშირდება, გული გაძლიერებულად იწყებს მუშაობას, იწყება მსუბუქი კანკალი. ეს ბანაობის პირველი ფაზაა, რომელიც რამდენიმე წამს გრძელდება. შემდეგ იწყება მეორეული რეაქცია - ძლიერდება ნივთიერებათა ცვლა, სისხლძარღვები კვლავ ფართოვდება, სისხლი ინტენსიურად ცირკულირებს, უკეთესად მუშაობენ კაპილარები, უმჯობესდება ორგანოთა და ქსოვილთა კვება და მთელ სხეულში სითბო იღვრება.

თუ წყალში ზომაზე მეტხანს დარჩით, იწყება მესამე ფაზა - კანის სისხლძარღვები გაფართოებული რჩება, მაგრამ მათში სისხლის დინება ნელდება, სისხლის შეგუბების გამო კანი ლურჯდება, იწყება კანკალი და კანი ხორკლით იფარება. ეს იმის მაუწყებელია, რომ ორგანიზმმა ბევრი სითბო დაკარგა და ბანაობა დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოთ. უნდა გამოხვიდეთ ნაპირზე, შეასრულოთ რამდენიმე აქტიური მოძრაობა და გათბეთ. ზღვის წყალს მაქსიმალური სამკურნალო და გამაჯანსაღებელი ეფექტი მაშინ აქვს, როდესაც ზღვაში ბანაობისას ინტენსიურად ცურავთ. ზღვაში ცურვა შესანიშნავი ვარჯიშია სისხლძა-რღვებისთვის და არა მარტო მათთვის; წყალში კუნთები დუნდება, ტალღები მათ მსუბუქ მასაჟს უკეთებს, ორგანიზმი ჟანგბადით მდიდრდება, უმჯობესდება სუნთქვა, ნივთიერებათა ცვლა, მშვიდდება ნერვული სისტემა, იმატებს ორგანიზმის ადაპტაციური შესაძლებლობანი. დაბოლოს, ცურვა წონის დაკლების შესანიშნავი გზაა.

ზღვის წყლით მკურნალობა რეკომენდებულია: ფუნქციური ნერვული დაავადებების, ნევრასთენიის, ისტერიის, სუნთქვის ორგანოებისა და კუჭ-ნაწლავის ზოგიერთი პათოლოგიის, კარდიოსკლეროზის, ნივთიერებათა ცვლის დარღვევის, რაქიტის დროს, ასევე - ანემიის, გადაღლის, გაცხიმოვნების, გაციებისკენ მიდრეკილების შემთხვევაში.

ზღვაში ბანაობა იკრძალება: გულისა და სისხლძარღვთა ზოგიერთი დაავადების, მძიმე ფორმის ჰიპერტონიის, ბრონქული ასთმის, ეპილეფსიის, თირკმლის პათოლოგიის, რადიკულიტისა და ზოგიერთი სხვა დაავადების დროს.

• ზღვის ტალახი და წყალმცენარეები

ბოლო ხანს გახშირდა ზღვის ტალახისა და წყალმცენარეების გამოყენება დერმატოლოგიური და კოსმეტიკური მიზნით. ზოგიერთი ზღვის ტალახი წარმატებით გამოიყენება გინეკოლოგიურ პრაქტიკაში, ანთებითი დაავადებებისა და უშვილობის სამკურნალოდ. დღითიდღე იზრდება იმ დაავადებათა ნუსხა, სადაც ძირითად თუ დამხმარე საშუალებად ზღვის ტალახსა და ფიტოპლანქტონს იყენებენ. დანიშნულების ადგილას ისინი სპეციალური კონტეინერებით მიაქვთ, რათა ტრანსპორტირებისას სამკურნალო თვისებები მაქსიმალურად შეინარჩუნოს.

• ზღვის ქვიშა

სანაპიროზე, უბრალოდ, ფეხშიშველა სიარულიც კი მარგებელია: ქვიშაAდა წვრილი ქვები ტერფის რეფლექტორულ წერტილებს უკეთ მუშაობას აიძულებენ. ვისაც ქვიშაში ერთხელ მაინც უვლია ფეხშიშველს, მშვენივრად იცის, რომ ეს არც ისე ადვილია: როცა ფეხქვეშ მიწა გეცლება, ნაბიჯის გადასადგმელად იძულებული ხდები, ორგანიზმი დამატებით დატვირთო. სანაპიროზე 15-წუთიანი ინტენსიური სიარული ტრენაჟორზე ნახევარსაათიანი ვარჯიშის ტოლფას ენერგიას ითხოვს.

ზღვის ქვიშაში სიარული განსაკუთრებით სასარგებლოა ბავშვებისთვის, რომელთაც ძვალსახსროვანი სისტემის ფორმირებაში ეხმარება და საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემის ზოგიერთი პათოლოგიით დაავადებული ასაკოვანი ადამიანებისთვის.

• სპეციალისტთა მოსაზრებანი

რევმატოლოგები ხშირად ურჩევენ ზღვაში ბანაობას ართროზით დაავადებულებს. პულმონოლოგები დარწმუნებულნი არიან, რომ ფილტვის დაავადებებს ზღვაში ბანაობით ჯერ კიდევ ჰიპოკრატე მკურნალობდა - ზღვის წყალი და ჰაერი აძლიერებს იმუნიტეტს, ზრდის ტუბერკულოზის მიკობაქტერიისადმი ორგანიზმის წინააღმდეგობის უნარს. დერმატოლოგების მოსაზრება არაერთგვაროვანია.

ერთნი მიიჩნევენ, რომ ზღვის წყალი უშუალოდ მოქმედებს კანზე, ამდიდრებს მას მინერალური ნივთიერებებითა და მიკროელემენტებით. კანის გავლით ზღვის წყალი სისხლში ხვდება და ამ გზით ახდენს ორგანიზმზე (განსაკუთრებით - ნერვულ და ენდოკრინულ სისტემებზე) დადებით ეფექტს. კანის ზედა შრეში იჭრება ელექტროლიტები, რომლებიც ააქტიურებს ნივთიერებათა ცვლას, აუმჯობესებს კანის უჯრედთა მდგომარეობას. მათი წყალობით კანი თავისუფლდება დაგროვილი წიდისგან, გაცილებით ჯანმრთელი და ელასტიკური ხდება.

მეორენი ზღვაში ბანაობას სახიფათოდ მიიჩნევენ, ვინაიდან კანი ულტრაიისფერი სხივებისადმი უფრო მგრძნობიარე ხდება, ადვილად ზიანდება და იწვება.

იმუნოლოგები ადამიანის ორგანიზმზე ზღვის ზემოქმედებას დადებითად აფასებენ, რადგან მაგნიუმის იონები, რომლებითაც ასე მდიდარია ზღვის წყალი, ასტიმულებს მრავალ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან პროცესს, რომლებიც ძვლოვანი ქსოვილისა და იმუნური უჯრედების განვითარებას უკავშირდება, ეს კი, საბოლოო ჯამში, იმუნიტეტის გაძლიერების საწინდარია.

ენდოკრინოლოგებისთვის მეტად მნიშვნელოვანია, რომ ზღვის წყალსა და ჰაერში დიდი ოდენობით არის იოდი - ერთ-ერთი აუცილებელი მინერალი, რომელსაც შეუძლია, გააუმჯობესოს ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციონირება, გააძლიეროს ნერვული და იმუნური სისტემები, გაზარდოს ორგანიზმის წინააღმდეგობის უნარი, დააქვეითოს სისხლში ქოლესტერინის დონე, გაააქტიუროს თავის ტვინის მუშაობა და გააუმჯობესოს მეხსიერება.

რინოლოგები ხშირად უნიშნავენ ცხვირისა და პირის ღრუში ზღვის წყლის გამოვლებას, ინჰალაციებს, გამორეცხვებს, არცთუ იშვიათად - დალევასაც კი.

• მათთვის, ვინც შვებულების გატარებას ზღვაზე აპირებს

1. პირველ დღეს მხოლოდ ერთხელ ბანაობაა რეკომენდებული. მომდევნო დღეებში შუალედი უნდა იყოს არანაკლებ 3-4 საათისა. ბანაობისთვის საუკეთესო დრო ადრიანი დილა და გვიანი საღამოა.
2. ყველას 20-27 გრადუს ტემპერატურაზე ბანაობა სჯობს.
3. უზმოზე ბანაობა, ისევე როგორც ტრაპეზის დამთავრებისთანავე წყალში შესვლა, რეკომენდებული არ არის. ბანაობამდე მსუბუქად უნდა წაიხემსოთ, ჭამის შემდეგ კი წყალში შესვლამდე 2 საათი მაინც უნდა გავიდეს.
4. არ არის აუცილებელი, პლაჟზე ფეხის დადგმისთანავე წყალში შეხვიდეთ. უმჯობესია, ჯერ 5-10-წუთიანი მზის აბაზანა მიიღოთ.
5. წყლიდან მანამდე ამოდით, ვიდრე კანი ხორკლით დაგეფარებათ - ეს ორგანიზმის გადაცივების ნიშანია. ასე შესაძლოა ცხელ ამინდშიც კი გაცივდეთ. არც სახსრების, ბრონქებისა და თირკმელის ქრონიკულ დაავადებათა გამწვავებაა გამორიცხული.
6. აგაკანკალებთ თუ არა, წყლიდან ამოდით და ტანი პირსახოცით შეიმშრალეთ.
7. მიუხედავად იმისა, რომ ზღვის წყალს ანტისეპტიკური თვისებები აქვს და მუდმივად განიცდის თვითგაწმენდას, ზაფხულში პლაჟების ზონაში იგი ისე სწრაფად ბინძურდება, რომ თვითგაწმენდას ვერ ასწრებს, მასში ადვილად მრავლდებიან დაავადების გამომწვევი მიკროორგანიზმები. ასე რომ, თუ ზღვის წყლის დალევას აპირებთ, ის ნაპირიდან 600-800 მეტრით მოშორებით, 3-5 მეტრის სიღრმიდან უნდა აიღოთ, თუმცა გაწმენდა და გაფილტვრა მასაც დასჭირდება.
8. წყალი აუცილებლად სპეციალისტის მიერ დადგენილი რეჟიმით უნდა მიიღოთ.