თუ სხვისი ფუსფუსი გაღიზიანებთ
(სიტყვასიტყვით ითარგმნა ბერძნულიდან - ზიზღი, მოძრაობების სიძულვილი) - ძლიერი ნეგატიური ემოციური რეაქცია სხვის დანახვაზე, რომელიც განიცდის მოძრაობით შფოთვას (მაგალითად, ნერვიული ქავილი, ქვეცნობიერად ხელში ფანქრის ან სხვა საგნების ტრიალი, ფეხის მოძრაობა, თითების მაგიდაზე კაკუნი და ა.შ.).
ბრიტანეთის კოლუმბიის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგებმა, რომელთა სტატია გამოქვეყნდა ჟურნალში Scientific Reports, პირველად შეეცადნენ შეეფასებინათ რამდენად გავრცელებულია მიზოკინეზია მოსახლეობაში. კვლევაში, რომელიც სამი ნაწილისგან შედგებოდა, სულ სხვადასხვა სქესის, ასაკისა და სოციალური სტატუსის 4100 მოხალისე მონაწილეობდა. მონაწილეებს დაუსვეს კითხვები იმის შესახებ, თუ როგორ რეაგირებენ ისინი გარშემომყოფთა მცირე, განმეორებით მოძრაობებზე.
შედეგად, აღმოჩნდა, რომ მონაწილეთა დაახლოებით მესამედს განიცდის მომატებული მგრძნობელობა ასეთი მოძრაობების მიმართ. მათი ემოციური რეაქციები სხვის მოუსვენრობაზე მოიცავს გაღიზიანებას, შფოთვას და ბრაზსაც კი. მონაწილეებმა აღიარეს, რომ მათ უჭირდათ თავის შეკავება, თუკი შეამჩნევდნენ ამ ტიპის ქცევას კოლეგებისგან სამსახურში ან სკოლაში, ან უცხო ადამიანებისგან საჯარო ადგილებში. მიზოკინეზიის გამო, ზოგი ცდილობს ნაკლებად იყოს საზოგადოებაში.
ამავდროულად, როგორც მკვლევარებმა დაადგინეს, ასაკთან ერთად მიზოკინეზია იზრდება. ხანდაზმული ადამიანები, რომელთა თანდასწრებითაც ვიღაც ტრიალდება ან ფეხს აქნევს, განიცდიან ნეგატიური ემოციების უფრო ფართო სპექტრს და ეს ემოციები უფრო ძლიერია, ვიდრე ახალგაზრდებში.
მეცნიერები ამ ფენომენს ე.წ „სარკისებრი ნეირონების“ გააქტიურებას უკავშირებენ. ეს ნეირონები „ირთვება“ როცა ჩვენ თვითონ ვმოძრაობთ, ასევე იმ სიტუაციებში, როდესაც ვუყურებთ სხვა ადამიანების მოძრაობას, რომელთა მოძრაობები ქვეცნობიერად მეორდება ჩვენს ტვინში. სარკისებური ნეირონები გვეხმარება გავიგოთ სხვა ადამიანების მოძრაობების მიღმა განზრახვები, რაც პირდაპირ კავშირშია თანაგრძნობასთან. ვინაიდან მცირე განმეორებითი მოძრაობები ასახავს შინაგან შფოთვას და მოუსვენრობას, რომელსაც სხვა ადამიანები განიცდიან, მიზოკინეზიის მქონე ადამიანი ასევე განიცდის და ნერვიულობს.