როგორ მოქმედებს სტრესი საჭმლის მონელებაზე
ტვინი და ნაწლავები ერთმანეთთან არის დაკავშირებული და მუდმივად კომუნიკაციაშია. Neuroscience-ში გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, ნაწლავებში უფრო მეტი ნეირონია, ვიდრე მთელ ზურგის ტვინში.
სტრესს შეუძლია გავლენა მოახდინოს საჭმლის მომნელებელი სისტემის ყველა ნაწილზე.
ნაწლავები ნაწილობრივ კონტროლდება ცენტრალური ნერვული სისტემის მიერ. გარდა ამისა, არსებობს ნეირონების საკუთარი ქსელი კუჭ-ნაწლავის სისტემის ლორწოვან გარსში, რომელიც ცნობილია როგორც ნაწლავის ნერვულის სისტემა ან შინაგანი ნერვული სისტემა.
ნაწლავის ნერვული სისტემა, თავის უამრავ ნერვულ უჯრედებთან ერთად, რომლებიც ფარავენ კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს საყლაპავიდან სწორ ნაწლავამდე, არეგულირებს საჭმლის მომნელებელ პროცესებს, როგორიცაა: ყლაპვა, ფერმენტების გამოყოფა საკვების დასაშლელად, საკვების კატეგორიზაცია, როგორც საკვებ ნივთიერებებად ან ნარჩენ პროდუქტებად. სტრესმა შეიძლება მნიშვნელოვნად იმოქმედოს იმაზე, თუ როგორ ახორციელებს თქვენი სხეული ამ პროცესებს.
რა ხდება, როდესაც ორგანიზმი სტრესის ქვეშ არის
პოტენციურად საფრთხის წინაშე მყოფი სიმპათიკური ნერვული სისტემა, რომელიც არეგულირებს ფუნქციებს, როგორიცაა გულისცემა, სუნთქვა და არტერიული წნევა, აქტიურდება და ირთვება „ბრძოლა ან გაქცევის“ რეაქცია. ამ დროს გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი.
სტრესი იწვევს ფიზიოლოგიურ ცვლილებებს, როგორიცაა სწრაფი სუნთქვა და გულისცემა, მომატებული არტერიული წნევა, სისხლში ქოლესტერინის მატება, კუნთების დაძაბულობის მომატება.
ორგანიზმი სტრესს პასუხობს ,,ბრძოლა-ან-გაქცევის" რეაქციით, რასაც შეუძლია გავლენა მოახდინოს საჭმლის მომნელებელ სისტემაზე: იწვევს საყლაპავის სპაზმს, კუჭში მჟავას მატება, რაც, თავის მხრივ იწვევს გულისრევის შეგრძნებას, დიარეას ან ყაბზობას
უფრო სერიოზულ შემთხვევებში, სტრესმა შეიძლება გამოიწვიოს კუჭში სისხლის ნაკადის და ჟანგბადის შემცირება და განვითარდეს კრუნჩხვები, ანთება ან ნაწლავის მიკრობიომის დისბალანსი. მას ასევე შეუძლია გააძლიეროს კუჭ-ნაწლავის დარღვევები, მათ შორის:
- გაღიზიანებული ნაწლავის სინდრომი;
- ნაწლავის ანთებითი დაავადება;
- პეპტიური წყლულები;
- გასტროეზოფაგური რეფლუქსი
მიუხედავად იმისა, რომ სტრესმა შეიძლება არ გამოიწვიოს კუჭის წყლული ან ნაწლავის ანთებითი დაავადება, მას შეუძლია გააუარესოს საჭმლის მონელების ეს და სხვა დაავადებები. ამიტომ, მნიშვნელოვანია მიიღოთ ზომები სტრესული სიტუაციების დროს კონტროლისა და სიმშვიდის შესანარჩუნებლად. მათ შორისაა: მედიკამენტური მკურნალობა, იოგა, მედიტაცია, ფიზიკური აქტივობის შენარჩუნება.