თინათინ გოცაძე

თუ ადამიანი დიდ დროს ატარებს კომპიუტერთან ან მობილურ მოწყობილობებთან, მისი ხერხემლის კისრის ნაწილი დიდ დატვირთვას იღებს, იმდენად დიდს, რომ დროთა განმავლობაში ყალიბდება კომპიუტერული კისრის სინდრომი.

აღნიშნული სინდრომის მქონე ადამიანი ისე გამოიყურება, თითქოს რაღაცის ახლოს დათვალიერება სურს. მას კისერი წინ აქვს წარზიდული. როდესაც კისერი მუდმივად ასე წარზიდულია, ორგანიზმში ჯანმრთელობისათვის საზიანო პროცესები ვითარდება.

სინდრომის აღმოცენების მიზეზი რეალურად კისრისა და ზურგის კუნთების დასუსტება და ამავდროულად მხრისა და გულმკერდის კუნთების გადაძაბვაა. ნელ-ნელა ადგება ზიანი ტანდეგობასაც, მხრებისა და კისრის წინ წამოწევის გამო ხერხემალი დეფორმაციას განიცდის და ადამიანი სულ უფრო მეტად იხრება. კისრის კუნთების მოდუნების გამო კანი კისერზე დრეკადობას კარგავს და ე.წ. მეორე ღაბაბი ჩნდება.

მდგომარეობის გამოსწორება მარტივად შეიძლება, თუ ადამიანი დროულად მიაქცევს ამ პრობლემებს ყურადღებას.

კომპიუტერული კისრის სინდრომის განვითარებაზე შემდეგი სიმპტომები მიუთითებს:

• ზურგის ზედა ნაწილისა და კისრის არის მუდმივად ტკივილი;
• ხშირი თავის ტკივილი, განსაკუთრებით – კეფის არეში;
• მხედველობის დარღვევა;
• ზურგის გამართვის პროცესში დისკომფორტი.

სპეციალისტები განგაშს ტეხენ, რადგან ამ სინდრომის მქონე ადამიანთა რიცხვი ყოველწლიურად სულ უფრო მატულობს. ადამიანი ვერც კი წარმოიდგენს, რამხელა დატვირთვა ადგება მის კისერს, როდესაც თავი წინ არის წარზიდული – თუ თავის წონა 5 კგ-ს შეადგენს, მისი 30 გრადუსით წინ გადახრისას ხერხემალზე დატვირთვა 18 კგ-მდე მატულობს, ხოლო თუ თავს წინ 60 გრადუსით გადავხრით, მაშინ დატვირთვა 27 კგ-ს გაუტოლდება (დაახლოებით ამდენს იწონის 8 წლის ბავშვი).

კომპიუტერული კისრის სინდრომის საბოლოო გამოსავალი

ხერხემლის კისრის ნაწილზე (განყოფილებაზე) ქრონიკულად მომატებული დატვირთვა სერიოზულ პრობლემებს უქმნის ჯანმრთელობას:

• ხერხემლის დისკებს შორის თიაქარი ვითარდება;
• იჭყლიტება ნერვული დაბოლოებები და სისხლძარღვები;
• ადამიანს უვითარდება კისრისა და თავის ტკივილი;
• აღმოცენდება კიდურების დაბუჟება;
• მხრის სახსრის მოძრაობა იზღუდება.

როგორ მოვაწყოთ სამუშაო კუთხე

პრობლემათა ასარიდებლად აუცილებელია სამუშაო კუთხის სწორად მოწყობა. ამისათვის:

• კომპიუტერის მონიტორი თვალების დონეზე უნდა იყოს განთავსებული;
• მცირე ზომის გამოსახულებათა დათვალიერებისას საჭიროა მონიტორზე მათი გადიდება და არა მონიტორთან მიახლოება, თავის დახრის კუთხე მინიმალური უნდა იყოს;
• ყურადღება უნდა მიაქციოთ ზურგს. ის ქვემო კიდურებთან (ფეხებთან) 100-135 გრადუსით უნდა იყოს დაფიქსირებული, ეს ხერხემალზე დატვირთვის შემცირებას უზრუნველყოფს;
• მუშაობისას მხრების სწორად დაჭერას დიდი მნიშვნელობა აქვს, მხრები არ უნდა დაიძაბოს, ამისათვის კლავიატურა ოპტიმალურ სიმაღლეზე, კომფორტული კუთხით დახრილ მდგომარეობაში უნდა იყოს განთავსებული;
• სავარძლის სიმაღლე ისეთი უნდა იყოს, რომ მუხლები და ბარძაყები ერთ სწორ ხაზზე იყოს დაფიქსირებული;
• ტერფები გვერდიგვერდ უნდა იყოს განთავსებული, ფეხის ფეხზე გადადება არ არის სასურველი.

საპროფილაქტიკო ღონისძიებები

აღნიშნულ პრობლემათა პროფილაქტიკა მოიცავს რეგულარულ ვარჯიშს და მონიტორთან თუ მობილურ მოწყობილობასთან მუშაობისას შესაბამისი წესების დაცვას. თუ აღნიშნულ მოწყობილობებთან ხანგრძლივად გიხდებათ დროის გატარება, პერიოდულად უნდა წამოდგეთ და გაიარ-გამოიაროთ, 10-15 წუთით გაივარჯიშოთ.

სპეციალისტები შემდეგი ვარჯიშების ჩატარებას გვირჩევენ:

• თავი წრიულად ამოძრავეთ ჯერ მარცხენა, შემდეგ კი მარჯვენა მიმართულებით;
• თავი დახარეთ წინ ისე, რომ ნიკაპით მკერდს შეეხოთ, შემდეგ კი მაქსიმალურად უკან გადახარეთ;
• თავი შემოაბრუნეთ ჯერ მარცხნივ, შემდეგ კი მარჯვნივ რამდენიმეწამიანი დაყოვნებით;
• თავი გადახარეთ ჯერ მარცხენა მხრისკენ (მაქსიმალურად მიბჯენით), შემდეგ კი მარჯვენა მხარს მიუახლოვეთ ისე, რომ იგრძნოთ კუნთების დაჭიმულობა თითოეულ მხარეს.

ეს ვარჯიშები, სულ მცირე, 5-7-ჯერ შეასრულეთ. შემდეგ კი წინ გამართული (მხრების დონეზე) ხელები ჩქარი მოძრაობებით გადააჯვარედინეთ, გაშალეთ განმკლავში და აიტანეთ ზემკლავში, მოძრაობები, სულ მცირე, 5-7-ჯერ შეასრულეთ.

ყურადღება მიაქციეთ ასევე თვალებს, პერიოდულად მოაშორეთ ისინი მონიტორს, რადგან მათი დაძაბვა-დაღლაც იწვევს კომპიუტერთან რეფლექსურად მიახლოებას, რაც ძაბავს ხერხემალს. კომპიუტერთან ჯდომისას შეეცადეთ ზურგი გამართული გქონდეთ.

ყველა აღნიშნული წესის დაცვა აგარიდებთ ჯდომისას შექმნილ დისკომფორტს და კომპიუტერთან ხანგრძლივად მუშაობით გამოწვეულ პრობლემებს.