ალერგენებით დახუნძლული სუფრა
- ყველაზე ხშირად რომელი პროდუქტი იწვევს კვებით ალერგიას?
- თუ ბავშვი გენეტიკურად არის განწყობილი, მის მენიუში შემავალ ნებისმიერ პროდუქტს შეუძლია ალერგია გამოიწვიოს.
ჩვილებისთვის ერთ-ერთი პირველი ალერგენია ძროხის რძის ცილა. თუ პატარა ძუძუს წოვს, დედის მიერ მიღებულმა რძის ნაწარმმაც კი შეიძლება აწყინოს.
ძროხის რძეს მოსდევს ფრინველის კვერცხი - მისი ცილაც ალერგენია. ქათმის კვერცხის ცილა შეიცავს ნივთიერება ოკომუკოიდს, რომელიც ნაწლავებში დიდხანს ინარჩუნებს ანტიგენურ თვისებებს და ფერმენტ ტრიფსინს ბოჭავს. კვერცხის გულს ცილასთან შედარებით სუსტი ალერგიული თვისებები აქვს. ამიტომაც არის მიზანშეწონილი ჩვილებისთვის მოხარშული კვერცხის გულის და არა ცილის მიცემა. არცთუ იშვიათად ქათმის კვერცხის აუტანლობა შერწყმულია ქათმის ხორცისა და ბულიონის აუტანლობასთან.
გახშირდა ბურღულეულის, კერძოდ, ხორბლის, ჭვავისა და ქერის მიმართ ალერგიის შემთხვევები. ამ მარცვლოვანთა ცილა არა მარტო კვებით ალერგიას, არამედ ცელიაკიასაც იწვევს.
წლამდე ასაკის ბავშვთა 20-25%-ში ატოპიის განვითარების ან გამწვავების მიზეზად შეიძლება იქცეს სოია. ბოლო ხანს სოიას ნაწარმით წლამდე ასაკის ბავშვებს უცვლიდნენ რძეს, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ალერგიას ეს მცენარეც იწვევს.
თევზი ალერგიული დაავადებების ყველაზე ხშირ მიზეზად მიიჩნევა, ამიტომ წლამდე ასაკის ბავშვებს, რომლებსაც კვებითი ალერგიის სიმპტომები აქვთ, მას არ აძლევენ. თევზის ალერგენები თერმოსტაბილურია და კულინარიული დამუშავებისას პრაქტიკულად არ იშლება. ზღვის თევზის მიმართ ალერგია უფრო ხშირია, ვიდრე მდინარის თევზის მიმართ, ამასთანავე, თევზის ცილისადმი სენსიბილიზაცია ასაკის კვალდაკვალ არ მცირდება და მოწიფულ ასაკშიც შენარჩუნებულია.
ალერგიული რეაქცია შესაძლოა გამოიწვიოს ასევე ხიზილალამ, კიბორჩხალამ და ზღვის სხვა პროდუქტებმა, ასევე - თევზის სუნის შეგრძნებამ.
წლამდე ასაკის ბავშვის ორგანიზმი მეტად მგრძნობიარეა კვებითი ალერგენების მიმართ. შეინიშნება ჯვარედინი რეაქციებიც. ასაკთან ერთად ვლინდება სენსიბილიზაცია არა მარტო კვებითი, არამედ საყოფაცხოვრებო, მტვრის, სოკოსა და ბაქტერიული ალერგენების მიმართაც.
- რას ნიშნავს ჯვარედინი რეაქციები?
- ჯვარედინს უწოდებენ ალერგიულ რეაქციებს, რომლებსაც ერთმანეთის მსგავსი პროდუქტები იწვევს. მათი ცოდნა აუცილებელია. გთავაზობთ მსგავსი ალერგენული სტრუქტურის მქონე პროდუქტების სიას:
- ცნობილია, რომ ალერგიულ რეაქციებს იწვევს საკვების დანამატები - საღებავები, ემულგატორები, ანტიოქსიდანტები. ამ დანამატების გარეშე მომზადებული პროდუქტი ალბათ არც არსებობს. რომელია მათგან ყველაზე ძლიერი ალერგენი?
- საღებავებიდან შეიძლება გამოვყოთ ტარტრაზინიE102, რომელიც საკვებს აძლევს მოყვითალო-ფორთოხლისფერს. მას უმთავრესად შეიცავს ხილის წვენი, ლიმონათი, იოგურტი, ჯემი, საღეჭი რეზინი, კარამელი, დრაჟე, ბურბუშელა, სოუსი, ნახევარფაბრიკატები, საკონდიტრო ნაწარმი.
ნატრიუმისა და კალიუმის შენაერთებს (E221-227), კონსერვანტებს (E210-219) და ანტიმჟანგავებს შეიცავს ხორცის პროდუქტები (ძეხვი, სოსისი და სხვა), ხმელი ხილი, ლიმონისა და ფორთოხლის კანის ცუკატი, ჟელატინი.
ნატრიუმის გლუტამატს - კონსერვანტ E621-ს, არომატიზატორს, შეიცავს სანელებლები, ჩინური სამზარეულოს კერძები.
ბანანს, ვაშლს, მსხალს, ფორთოხალს, პომიდორს დამწიფების დასაჩქარებლად ზოგჯერ ნავთობპროდუქტებით ამუშავებენ. ალერგია ასეთმა პროდუქტმაც შეიძლება გამოიწვიოს.
ალერგენებია ასევე შაქრის შემცვლელები - სახარინი, ციკლამატი, ასპარტამი.
ზოგიერთ ნივთიერებას, რომელსაც სურსათი ბუნებრივად შეიცავს, ასევე შეუძლია გამოიწვიოს დაავადება ან გაამწვავოს ის ეგრეთ წოდებული ფსევდოალერგიული რეაქციით. ავიღოთ, მაგალითად, ჰისტამინი. ის ორგანიზმში ალერგიული რეაქციის დროს წარმოიქმნება და ზრდის სისხლძარღვთა კედლის განვლადობას, ხელს უწყობს შეშუპებას, იწვევს ქავილს.
არსებობს პროდუქტები, რომლებიც ჰისტამინს ბუნებრივად, თანაც საკმაო ოდენობით შეიცავს. ესენია ყველი, კონსერვები, ტომატი, ისპანახი, მოხარშული ლორი, ძროხის სოსისი, ღორის ღვიძლი, სარდინი, მჟავე კომბოსტო, სკუმბრია, ქაშაყი.
ტირამინი ნივთიერებაა, რომელიც ხელს უწყობს ჰისტამინის წარმოქმნას, არტერიული წნევის მომატებას. მას შეიცავს ლუდის საფუარი, დამარილებული ქაშაყი, შოკოლადი, ნუგა, თხილის კრემი, ციტრუსები, ძეხვი.
სეროტონინი, ალერგიული რეაქციების მედიატორი, შედის ბანანის, ავოკადოს, კაკლის შემადგენლობაში.
სალიცილატებს ბუნებრივი სახით შეიცავს ხმელი ხილი, ფორთოხალი, გრეიპფრუტი, კენკრა, ანანასი, გარგარი, ნუში, სოიის სოუსი.
ასკორბინის მჟავას (C ვიტამინის) მაღალი შემცველობა ციტრუსებსა და მათ წვენებში, მჟაუნმჟავასი - ტომატში, ისპანახში ასევე უდებს სათავეს კვებით ალერგიას.
ამრიგად, უკვე იცით, რომელი პროდუქტია სახიფათო ალერგიისადმი მიდრეკილი პატარებისთვის. ბავშვები უნდა მოარიდოთ იმ პროდუქტებსაც, რომლებიც მსგავს ალერგენებს შეიცავს.
კიდევ ერთი: გირჩევთ, საახალწლო სუფრაზე ბავშვისთვის განკუთვნილი საკვებიც დააწყოთ - ეს საკვებს სადღესასწაულო იერს მისცემს, პატარას კი შეექმნება ილუზია, რომ მისი კერძი ოჯახის დანარჩენი წევრების საკვებისგან არ განსხვავდება.
