ლალი ჩხიკვაძე

• ცხელება, თავის, კუნთებისა და სახსრების ტკივილი, ტკიპის მიმაგრების ადგილზე კანის სიფერმკრთალე და სხვა სიმპტომები შეიძლება მიუთითებდეს დაავადების განვითარებაზე.

ტკიპები ნამდვილ „ინფექციების საბადოდ“ ითვლება. ადამიანისთვის ყველაზე საშიში დაავადებებია: ბორელიოზი (ლაიმის დაავადება), მონოციტური ერლიქიოზი, გრანულოციტური ანაპლაზმოზი, პარტახტიანი ტიფი და მარსელის ცხელება.

ადამიანს ყველაზე ხშირად ტკიპები აინფიცირებენ ვირუსული ენცეფალიტით (TBE). ეს არის მწვავე ინფექციური ვირუსული დაავადება, რომელიც გავლენას ახდენს ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე. მან შეიძლება ჯანმრთელობის სერიოზული გაუარესება და მძიმე შედეგები გამოიწვიოს, მათ შორის ინვალიდობადა სიკვდილი. ტკიპებით გამოწვეული ინფექციების მძიმე ფორმებმა შესაძლოა სხვადასხვა ორგანოსა და სისტემის დაზიანება, ასევე ლეტალური შედეგი გამოიწვიოს.

• ტკიპებით დაკბენისას, უნდა მიმართოთ უახლოეს სასწრაფო დახმარების განყოფილებას, სადაც ექიმი მწერს კანის ზედაპირიდან უსაფრთხოდმოგაშორებთ. შემდეგ პერიოდში აუცილებელია რეგულარულად გაიზომოთ სხეულის ტემპერატურა და ერთი თვის განმავლობაში აკონტროლოთ ნაკბენის ადგილი.

ტკიპების ნაკბენით გადამდები ინფექციებიდან მხოლოდ ვირუსული ტკიპებით გამოწვეული ენცეფალიტის წინააღმდეგ არსებობს ეფექტური ვაქცინა. ვაქცინაციის სტანდარტული სქემა სამი დოზისგან შედგება. უმჯობესია აცრების დაწყება ზამთარ-გაზაფხულზე, ტკიპების აქტიურობის სეზონის დაწყებამდე.

ტკიპების ნაკბენისგან დასაცავად შეგიძლიათ გამოიყენოთ სპეციალური რეპელენტები და დამცავი საშუალებები. ასევე მნიშვნელოვანია შესაბამისი ტანსაცმლის ტარება – გრძელმკლავიანი მაისურები, რომელთა სახელოებიც შესაძლებელია მაჯებზე ელასტიკური ზოლით დამაგრდეს. შარვლის ბოლოები უნდა ჩაიკეცოს წინდებში ან ჩექმებში, ხოლო თავი და კისერი შარფით დაიფაროს. ბუნებაში გასეირნების შემდეგ საჭიროა ტანსაცმლისა და სხეულის შემოწმება როგორც დამოუკიდებლად, ასევე სხვა ადამიანების დახმარებით.

ტკიპების აქტიურობის პერიოდში განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიაქციოთ შინაურ ცხოველებს, რომლებიც გარეთ სეირნობენ. აუცილებელია მათი დამუშავება ტკიპის საწინააღმდეგო სპეციალური საშუალებებით. ეს შეიძლება იყოს საყელოები, ტაბლეტები, სპრეი ან წვეთები. პრეპარატის შერჩევა ინდივიდუალურად უნდა მოხდეს, ამიტომ გამოყენებამდე უნდა გაეცნოთ ინსტრუქციას.

ბორელიოზი (ლაიმის დაავადება)

ტკიპებით გამოწვეული ბორელიოზი, ასევე ცნობილი როგორც ლაიმის დაავადება ან ლაიმის ბორელიოზი, ბუნებრივი ფოკალური დაავადებაა, რომელიც ტკიპების ნაკბენით გადაეცემა. ინფექციას იწვევს ბაქტერია Borrelia burgdorferi.

ბაქტერიები ადამიანის ორგანიზმში ტკიპის ნერწყვთან ერთად ხვდებიან, რომელიც უხვად გამოიყოფა კანზე მიმაგრების მომენტში. ძირითადი გადაცემის გზის გარდა, აღწერილია მუცლადყოფნის პერიოდში ინფექციის შემთხვევები, როდესაც დაავადება ავადმყოფი დედისგან ნაყოფს პლაცენტის საშუალებით გადაეცემა.

ბორელიოზის ინკუბაციური პერიოდი მერყეობს – 24 საათიდან 6 თვემდე, თუმცა პაციენტების უმეტესობისთვის ეს საშუალოდ 2 კვირაა. ტკიპებით გამოწვეული ბორელიოზის კლინიკური ნიშნები ვლინდება როგორც ადგილობრივი რეაქციებით ნაკბენის მიდამოში, ასევე სისტემური ეფექტებით, რომლებიც გამოწვეულია ბაქტერიების ტოქსიკური ლიპოპოლისაქარიდებითა და იმუნური კომპლექსების წარმოქმნით.