News
ხერხემლის მალათაშუა თიაქრების უოპერაციოდ მკურნალობა
"ოჯახის მკურნალის" მე-14 ნომერში ვიუწყებოდით საქართველოში არსებული სიახლის - დრხ9000ტმ-ის დახმარებით ხერხემლის გავა-წელის მიდამოს მალათაშუა თიაქრების უოპერაციოდ მკურნალობის შესახებ. აღნიშნულმა სტატიამ მკითხველის დიდი დაინტერესება გამოიწვია და მათი დაჟინებული თხოვნით ვაქვეყნებთ იმ კლინიკის მისამართს, სადაც ზემოთ აღნიშნული მეთოდით ხდება ხერხემლის პათოლოგიის მკურნალობა. კლინიკა შპს "ნიუ-მედი" მდებარეობს მიროტაძის ქუჩა #1-ში (სპორტის სასახლისა და სავაჭრო ცენტრ "მორკინალს" შორის).
მოზარდი სიბრმავეს გადაურჩა
ებრაელმა ქირურგებმა 15 წლის მოზარდს მხედველობა დაუბრუნეს და სიმსუქნის შედეგად განვითარებული სხვა დაავადებებისგანაც განკურნეს. ბიჭი 138 კგ-ს იწონიდა. სიმსუქნემ გამოიწვია თვალშიგა წნევის ზრდა და მხედველობის ნერვზე ზეწოლა, რის შედეგად მოზარდს საგრძნობლად დაუქვეითდა მხედველობა და სიბრმავე დაემუქრა. ბიჭს ჩაუტარდა ბარიატრიული ოპერაცია, რომელსაც კუჭის დავიწროებასაც უწოდებენ. პაციენტის მდგომარეობა მალე გაუმჯობესდა: თავის ტკივილებმა უკლო, გამოუკეთდა განწყობა, ხოლო ოპერაციიდან რამდენიმე კვირის შემდეგ მხედველობაც აღუდგა. როგორც ექიმები ამბობენ, ოპერაცია რომ არ გაეკეთებინათ, ბიჭი დაბრმავდებოდა, მაგრამ მხედველობის ასეთი გაუმჯობესება მათთვის სასიამოვნო მოულოდნელობად იქცა. ამჟამად ბიჭი 50 კგ-ით ნაკლებს იწონის, აქვს ნორმალური წნევა, გაუქრა დიაბეტი. მისი მშობლები აცხადებენ, რომ ქირურგებმა შვილი ხელმეორედ აჩუქეს.
როგორ პოზაში გძინავთ?
მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ სექსუალური ჯანმრთელობა ბევრად არის დამოკიდებული იმ პოზაზე, რომელშიც სძინავს ადამიანს. გამოკვლევამ აჩვენა, რომ სექსუალურ დარღვევათა 40%-ზე მეტი ძილის დროს სხეულის მოუხერხებელი მდებარეობით არის განპირობებული. მეცნიერთა აზრით, განსაკუთრებით მავნეა მუცელზე და მეტისმეტად მაღალ სასთუმალზე წოლა. პირველ შემთხვევაში ხდება შარდის ბუშტზე ზეწოლა და მცირე მენჯის ღრუს ორგანოებში სისხლის მიმოქცევა ირღვევა, მეორე შემთხვევაში კი ირღვევა სისხლის მიმოქცევა თავის ტვინში, რაც აფერხებს სასქესო ჰორმონების გამომუშავებას. სექსოლოგები მამაკაცებს ურჩევენ, კარგი პოტენციის შესანარჩუნებლად გვერდზე ან ზურგზე, თანაც დაბალ სასთუმალზე იძინონ.
სიმსუქნე ღარიბთა უბნებში უფრო ხშირია
სპეციალისტები აცხადებენ, რომ ლონდონის ღარიბთა უბნებში მცხოვრებ 5 წლამდე ასაკის ბავშვებს შორის სიმსუქნე 4-ჯერ მეტად არის გავრცელებული. 6-დან 1 ბავშვს აქვს სიმსუქნის უკიდურესი ფორმა. საგულისხმოა, რომ შედარებით შეძლებულ უბნებში სიმსუქნის ასეთი ფორმა 25-დან მხოლოდ ერთ ბავშვს აღენიშნება. ექსპერტთა თქმით, ბავშვების სიმსუქნე უმეტესად იმის ბრალია, რომ მათი მშობლები უსახსრობის გამო იაფფასიან საკვებს ყიდულობენ. ასე რომ, სიმსუქნე არა მარტო სამედიცინო, არამედ სოციალურ პრობლემადაც უნდა ჩაითვალოს.
აშშ-ში პაციენტს საკუთარი გულის ღეროვანი უჯრედები გადაუნერგეს
ამერიკელმა ექიმებმა პირველებმა გადაუნერგეს პაციენტს საკუთარი გულიდან აღებული ღეროვანი უჯრედები. ახალი მეთოდის არსი იმაში მდგომარეობს, რომ გულის დაზიანებულ უბანში ნერგავენ ღეროვან უჯრედებს, საიდანაც ჯანმრთელი ქსოვილი ვითარდება. ტრანსპლანტაციისთვის იყენებენ გულის კუნთის რამდენიმემილიმეტრიან ფრაგმენტს. ადგილობრივი ანესთეზიის ფონზე პაციენტს კისრის ვენაში შეუყვანეს კათეტერი, მივიდნენ გულის განსაზღვრულ უბნამდე და ტრანსპლანტაციისთვის საჭირო ქსოვილი აიღეს. ტრანსპლანტაციისთვის საჭირო რაოდენობის უჯრედთა გამოზრდას დაახლოებით ერთი თვე დასჭირდა. ამის შემდეგ ისინი პაციენტს გულის დაზიანებულ უბანში კათეტერისავე დახმარებით ჩაუნერგეს. პაციენტი გახლდათ 39 წლის მამაკაცი, რომელსაც ერთ-ერთი კორონარული სისხლძარღვის დახშობის გამო გულის კუნთის 21% დაუზიანდა.
ხილის წვენის ყოველდღე სმა მავნებელია
ცნობილია, რომ ხილი და ბოსტნეული სასარგებლოა ჯანმრთელობისთვის და ნებისმიერი დიეტის საფუძველს წარმოადგენს, მაგრამ ახლახან დაადგინეს, რომ ქალებს, რომლებიც ყოველდღე რამდენიმე ფინჯან წვენს მიირთმევენ, 18%-ით მაღალი აქვთ II ტიპის დიაბეტის განვითარების რისკი. საინტერესოა, რომ მათ, ვინც ამავე ოდენობის ხილს ან ბოსტნეულს მიირთმევს, დაავადების განვითარების ალბათობა რამდენადმე დაბალი აქვთ. ჯერჯერობით უცნობია, უშუალოდ ხილის წვენი იწვევს თუ არა დიაბეტს, ამიტომ მეცნიერები გვირჩვევნ, მასზე უარი არ ვთქვათ - უბრალოდ, ნაკლები მივიღოთ, სანაცვლოდ კი ვჭამოთ ბევრი ხილი.
ანემიით დაავადებული თაგვი ღეროვანი უჯრედებით განკურნეს
იაპონელ მეცნიერთა ჯგუფმა წარმატებით გამოიყენა ემბრიონული ღეროვანი უჯრედები ანემიით დაავადებული თაგვის სამკურნალოდ. ემბრიონული ღეროვანი უჯრედებისგან, რომელთაც ნებისმიერ ქსოვილად ჩამოყალიბება შეუძლიათ, მეცნიერებმა გამოიყვანეს უჯრედები, რომელთაც უნარი შესწევთ, სისხლის წითელ უჯრედებად გარდაიქმნან. ამის შემდეგ ეს უჯრედები სპეციალურ ხსნარში თაგვის უჯრედებს შეურიეს. ხსნარი შეიცავდა ცილებს, რომელთაც ღეროვანი უჯრედების სისხლის კომპონენტებად გარდაქმნა შეეძლოთ. სისხლის წითელი უჯრედების კულტივირებას დაახლოებით 6 თვე დასჭირდა. ამის შემდეგ ისინი ანემიით დაავადებული თაგვის სისხლში შეიყვანეს. შედეგად წარმოიქმნა სისხლის ჩვეულებრივი წითელი უჯრედები და ცხოველის მდგომარეობა გაუმჯობესდა. 2008 წლის დეკემბერში მსგავსი შედეგი მიიღეს ამერიკელმა მეცნიერებმაც იაპონელი კოლეგების მიერ შექმნილი ემბრიონული ღეროვანი უჯრედების გამოყენებით.
დიაბეტური რეტინოპათიისგან განკურნებაში რთული ნივთიერებები დაგვეხმარება
ამერიკელ მეცნიერთა აზრით, ბუნებრივი ნივთიერებები დაგვეხმარება დიაბეტური რეტინოპათიისგან განკურნებაში, რომელიც დიაბეტიანთა სიბრმავის მთავარი მიზეზია. დიაბეტური რეტინოპათია დაავადებაა, რომელიც მხოლოდ აშშ-ში 5 მილიონამდე ადამიანს აქვს. მისი მიზეზია თვალის ბადურა გარსის სისხლძარღვთა ცვლილებები. ბადურა გარსი სინათლემგრძნობიარე ქსოვილია, რომელიც ბროლის უკან მდებარეობს. მისი სისხლძარღვების ანთება ან მის ზედაპირზე პათოლოგიური სისხლძარღვების გაჩენა დიაბეტის ერთ-ერთი გართულებაა. ამ დაავადების სამკურნალო ეფექტური საშუალება დღესდღეობით არ არსებობს, თუმცა ახლა შესაძლოა შეიქმნას პრეპარატი, მაგალითად, თვალის წვეთები, რომელიც გაცილებით ეფექტიანი იქნება.
მომავალი დედა და ყავა
პედიატრები ამტკიცებენ, რომ ორსულისთვის ყავის სმა სარისკოა - შესაძლოა, ნაყოფზე არასასურველი გავლენა მოახდინოს. მეცნიერები აკვირდებოდნენ 90 000 ორსულს და კვლევის პროცესში სხვა მავნე ჩვევებსაც ითვალისწინებდნენ. გაირკვა, რომ ქალების 55,4% ორსულობისას ყავას არ ეკარებოდა. 31,4%-ს, რომელიც ყოველდღე სვამდა 2-3 ფინჯანს, აღმოაჩნდა მუცლის მოშლის 3%-იანი რისკი, ხოლო 13%-ს, რომელიც დღეში 4-7 ფინჯან ყავას სვამდა - 33%-იანი. ზოგიერთი ორსული დღეში თურმე 8 ფინჯან ყავასაც კი მიირთმევდა. მათთვის მუცლის მოშლის ალბათობა 59%-ს გაუტოლდა. ახლა მეცნიერები ცდილობენ დაადგინონ, ყავის რომელი კომპონენტია მავნებელი. კოფეინს რომ ბრალი არ მიუძღვის, უკვე ცნობილია.
ნაადრევი ორსულობა და მოტეხილობა
ნაადრევ ორსულობას შესაძლოა მძიმე შედეგები მოჰყვეს - ამერიკელმა მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ 13-დან 18 წლამდე ასაკში დაორსულებულ ყოველი მესამე გოგონას ძვლებში ოსტეოპოროზის ან ოსტეოპათიის ნიშნები შეიმჩნევა. ოსტეოპოროზი ძვლების სიმტკიცის დაქვეითებაა, ხოლო ოსტეოპათია - პროცესი, რომელიც წინ უძღვის ოსტეოპოროზს. ორსულობისას კალციუმზე მოთხოვნა იმატებს, რაც იწვევს კონკურენციას ამ ელემენტზე დედასა და ნაყოფს შორის. ამის გამო ორსულობამ შესაძლოა ხელი შეუშალოს ძვლების ნორმალურ განვითარებას, ამიტომ ასეთ ქალებს ჩვეულებრივზე მეტი კალციუმის მიღება სჭირდებათ. მკვლევარებმა ისიც აღნიშნეს, რომ მოზარდ ასაკში ძვლების ფორმირების პროცესზე ადრეული ორსულობისა და ძუძუთი კვების გავლენა შემდგომ დაკვირვებას საჭიროებს.
ვისი ხვედრია ოსტეოპოროზი
ოსტეოპოროზის საერთაშორისო ორგანიზაციამ (Iნტერნატიონალ Oსტეოპოროსის Fოუნდატიონ - IOF) გამოაქვეყნა მონაცემები სხვადასხვა ქვეყანაში მამაკაცებს შორის ოსტეოპოროზის გავრცელების შესახებ. ტრადიციულად, ოსტეოპოროზი ქალურ დაავადებად ითვლება, მამაკაცებს ავადობის რისკი ქალებზე სამჯერ ნაკლები აქვთ, ამიტომ ბოლო ხანს მამაკაცებში ოსტეოპოროზის გახშირება სპეციალისტების შეშფოთებას იწვევს. ორგანიზაცია ყველა ღონეს მიმართავს, რათა მამაკაცთა ოსტეოპოროზის პრობლემას მსოფლიოს საუკეთესო სპეციალისტების ყურადღება მიაპყროს. ოსტეოპოროზის საერთაშორისო ორგანიზაცია აღნიშნავს, რომ თუ ქალების ოსტეოპოროზი გამოწვეულია უმთავრესად ისეთი ფაქტორებით, რომელთა მართვაც შეუძლებელია - მემკვიდრეობით, კლიმაქსის შემდგომი ჰორმონული ცვლილებებით და სხვა, მამაკაცების ოსტეოპოროზით ავადობაში ბრალი უმეტესად მართვად ფაქტორებს მიუძღვის. მათ რიცხვში შედის სიგარეტის წევა, ალკოჰოლიზმი, მცირე ფიზიკური აქტიურობა, კალციუმის ნაკლებობა. ამის კვალობაზე, მავნე ჩვევების დაძლევა და ცხოვრების ჯანსაღი წესი პროფილაქტიკის საკმაოდ საიმედო საშუალებაა.
იოდის დეფიციტის შედეგები
დედის ორგანიზმში იოდის ნაკლებობა ბავშვებში ჰიპერაქტიურობას იწვევს. ასეთი პატარები ხშირად დღენაკლულნი ან მცირე წონისანი იბადებიან და უფრო მეტად ამჟღავნებენ მიდრეკილებას ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტიურობის მიმართ. დანიელმა მეცნიერებმა 30 000 ბავშვი გამოიკვლიეს. გამოკვლევამ აჩვენა, რომ იოდდეფიციტიან ორსულთა შვილებს, რომლებიც 34-36-ე კვირას დაიბადნენ, 70%-ით უფრო ხშირად უსვამენ ყურადღების დეფიციტის სინდრომის დიაგნოზს, ვიდრე დროულად დაბადებულებს. მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ახალშობილის წონაც. სინდრომი 90%-ით უფრო ხშირად უვითარდებათ ბავშვებს, რომლებიც დაბადებისას 1500-2500 გრამს იწონიან. თუ ახალშობილი დაბადებისას 2500-3000 გრამს იწონის, სინდრომის განვითარების ალბათობა მხოლოდ 50%-ით იმატებს. აქვე აღსანიშნავია, რომ ბავშვების უმეტესობას შეადგენდნენ ბიჭუნები.
ინვალიდობის მოლოდინში
ამერიკელ მედიკოსებს მიაჩნიათ, რომ კალციუმის უკმარისობის გამო ახალგაზრდა ქალების დიდ ნაწილს ოსტეოპოროზის განვითარების მაღალი ალბათობა აქვს. აშშ-ში ქალის ორგანიზმის კალციუმით მომარაგებამ კრიტიკულ ნიშნულს მიაღწია. ოსტეოპოროზის განვითარების ალბათობა განსაკუთრებით მაღალია იმ მოზარდებს შორის, რომლებიც ანორექსიით - საკვებისადმი პათოლოგიური ზიზღით იტანჯებიან. ოსტეოპოროზი ფარული დაავადებაა. მსხვერპლმა არ იცის, რა საფრთხე ელის, ვიდრე ძვლების მოტეხილობა არ განუვითარდება. ყველაზე ხშირია ბარძაყის, ხერხემლისა და წინამხრის ძვლების მოტეხილობა. ამასთანავე, ოსტეოპოროზის კვლევის ნაციონალური ფონდის მონაცემებით, თითქმის ყოველი მეოთხე, ვისაც კი ბარძაყის ძვლის მოტეხილობა განუვითარდა, ერთი წლის განმავლობაში იღუპება. მედიკოსები აცხადებენ, რომ მოზარდებსა და ასაკოვნებს დღეში არანაკლებ 1500 მგ კალციუმის მიღება სჭირდებათ. დაახლოებით ამდენს შეიცავს რძის ან რძის პროდუქტების 4-5 ულუფა. სამწუხაროდ, ამ რეკომენდაციას ამერიკელთა 5%-ზე ნაკლები ასრულებს. სპეციალისტები შიშობენ, რომ მოსახლეობა პრობლემას სათანადოდ არ აფასებს. მაგალითად, ქალების 85%-ს არ სჯერა, რომ ამ მიზეზით ინვალიდობა ემუქრება.
აღმოჩენილია რკინადეფიციტური ანემიის გენი
დიუკისა და ბოსტონის ბავშვთა საავადმყოფოს სამედიცინო სკოლის მეცნიერებმა აღმოაჩინეს გენი, რომელიც განაპირობებს რკინადეფიციტური ანემიის დროს რკინით მკურნალობისადმი უეფექტო პასუხს. მათი აზრით, ეს აღმოჩენა დაგვეხმარება, მივაგნოთ ამ დაავადების მძიმე ფორმების მკურნალობის ახალ მეთოდებს. რკინადეფიციტური ანემია - ეს არის ჰემოგლობინის სინთეზის დარღვევა რკინის დეფიციტის შედეგად. ეს მდგომარეობა ადვილად კორეგირდება რკინის პერორალური პრეპარატების დახმარებით. იშვიათად საჭირო ხდება მისი შეყვანა ინექციის გზით. მაგრამ ზოგიერთ ავადმყოფში სტანდარტული თერაპიით რკინის ოპტიმალური დონის მიღწევა ვერ ხერხდება. სწორედ ასეთმა პაციენტებმა მიიპყრეს ამერიკელ მედიკოსთა ყურადღება. კვლევაში ჩართული იყვნენ რკინის ქრონიკული დეფიციტის მქონე ბავშვები, რომელთა ოჯახებში რეგისტრირებული იყო ანალოგიური დაავადების შემთხვევები, აგრეთვე - რამდენიმე პაციენტი ანემიის ოჯახური ანამნეზის გარეშე. ვერც ერთ მათგანს ვერ აღმოუჩინეს რკინადეფიციტური ანემიის ტიპური მიზეზი - საკვებში ამ მიკროელემენტის უკმარისობა, ქრონიკული სისხლდენა და რკინის შეწოვის დარღვევა. სამაგიეროდ, გენეტიკური გამოკვლევისას ყველა პაციენტს აღმოაჩნდა თMPღშშ6 გენის სხვადასხვაგვარი მუტაცია, რომლებიც პასუხს აგებდნენ დაავადების ქრონიკულ მიმდინარეობასა და რკინით მკურნალობის მიმართ უეფექტო პასუხზე. ყველა აღმოჩენილი მუტაცია რეცესიულია, რაც დასტურდება იმით, რომ დაავადება არ აქვთ მშობლებს. გენის კოდირება ხდება ცილით, რომელიც თრგუნავს ფერმენ გეპციდინის აქტივობას. ცილა, რომლის სინთეზსაც იწვევს აღმოჩენილი მუტაციები, თრგუნავს რკინის შეწოვას თორმეტგოჯა ნაწლავში და ხელს უშლის მის გამოთავისუფლებას მაკროფაგებიდან, რითაც აფერხებს ახალი ერითროციტების წარმოქმნის პროცესს, ამიტომ ასეთ პაციენტებში ანემია არ ექვემდებარება რკინის არც პერორალური, არც საინექციო ფორმებით მკურნალობას. მუტაციის აღმოჩენა კარს უღებს დაავადების მკურნალობის ახალ შესაძლებლობებს. რკინის სიჭარბის საკორექციოდ მისი მოქმედების ბლოკირება გახდება საჭირო, ხოლო მისი გააქტიურება შესაძლოა იქცეს ანემიის სამკურნალო ახალ მეთოდად იმ პაციენტებში, რომელთაც ორგანიზმში გეპციდინის ჭარბი შემცველობა აქვთ.
ოპერაცია თუ სამი ორგანოს უკმარისობა?
ავსტრალიელმა ექიმებმა უნიკალური ოპერაცია განახორციელეს - 33 წლის ქალს ორგანოების სამმაგი ტრანსპლანტაცია ჩაუტარდა. შარშან, სექტემბერში, სიდნეის პრინც ალფრედის სახელობის სამეფო ჰოსპიტლის ექიმებმა პაციენტს ღვიძლი, პანკრეასი და თირკმელები ერთდროულად გადაუნერგეს. ოპერაცია 10 საათს მიმდინარეობდა. პაციენტი, ლინ მაილზი, დაავადებული იყო I ტიპის დიაბეტით და ყოველდღიურად იკეთებდა ინსულინის ინექციებს. 19 წლის ასაკში მას დაუდგინეს მძიმე აუტოიმუნური ჰეპატიტი, რომელმაც დროთა განმავლობაში ღვიძლისა და თირკმელების უკმარისობა გამოიწვია. 33 წლის ლინი ჰოსპიტალში მძიმე მდგომარეობაში დააწვინეს. პროგნოზი სათუო იყო. ქალს ორგანოების ტრანსპლანტაცია სჭირდებოდა. ექიმებმა იპოვეს დონორი და გადაწყვიტეს, ჩაეტარებინათ უჩვეულო ოპერაცია - მსოფლიოში პირველი ორგანოთა სამმაგი გადანერგვა. თავდაპირველად ქირურგებმა დონორის ღვიძლი და პანკრეასი მისსავე ორგანიზმში სისხლძარღვებით შეაერთეს, შემდეგ კი ეს კომპლექსი ავადმყოფს გადაუნერგეს დაზიანებული ორგანოების ნაცვლად. უკანასკნელ ეტაპზე ჩატარდა თირკმელების ტრანსპლანტაცია. სამივე ორგანო მაშინვე ამუშავდა. ღვიძლში დაიწყო ნაღვლის გამომუშავება, თირკმელებში კი შარდისა. გარდა ამისა, პანკრეასში დაიწყო ინსულინის სინთეზი და ქალს აღარ დასჭირდა ინსულინის ყოველდღიური ინექციები. დღეს პაციენტი თავს უკეთ გრძნობს. მის სიცოცხლეს აღარაფერი ემუქრება. მას უკვე აღარ აქვს შაქრიანი დიაბეტი, ხოლო აუტოიმუნურ ჰეპატიტს წარმატებით აკონტროლებენ მედიკამენტებით, რომლებიც იმუნიტეტს თრგუნავს.