რითია საშიში ბრტყელტერფიანობა
ბრტყელტერფიანობა ყველაზე გავრცელებული ტერფის პათოლოგიაა. ტერფის თაღის სათანადო საყრდენის არარსებობის შედეგად, ბრტყელტერფიანობის დროს, შეიძლება აღინიშნოს წვივის როტაცია, რაც იწვევს მუდმივ ტკივილს ფეხებსა და თეძოებში.
ასევე, ბრტყელტერფიანობამ შეიძლება გამოიწვიოს ტკივილი კუნთებსა და ძვლებში, რადგან ეს იწვევს არასწორ პოზას და სიარულის არაბუნებრივ მანერას.
ბრტყელტერფიანობის სამკურნალო წამლები არ არსებობს, მაგრამ არსებობს ტკივილის შესამსუბუქებელი ან ტერფის თაღის მაკორექტირებელი მეთოდები. ეს მოიცავს გაჭიმვის ვარჯიშებს, ორთოპედიული ფეხსაცმლის ტარებას, თაღოვანი საყრდენებით ღაბაშების ტარებას ან ფიზიოთერაპიას. მძიმე შემთხვევებში შეიძლება საჭირო გახდეს ოპერაცია ბრტყელტერფიანობასთან დაკავშირებული ტერფის თაღის ან სხვა პრობლემების გამოსასწორებლად.
რა ნიშნებით ამოვიცნოთ ბრტყელტერფიანობა
ბრტყელტერფიანობის პირველი ნიშნებია:
- ადვილად დაღლა,
- ტერფისა და კოჭ-წვივის სახსრების ტკივილი სიარულის და დიდხანს დგომისას,
- კოჭ-წვივის მიდამოს შესივება.
ტერფი წაგრძელებულია, მისი წინა ნაწილი შიგნით არის შებრუნებული, ქუსლი კი გარეთ არის მიქცეული.
ტერფის ფორმა შეძენილი ბრტყელტერფიანობის დროს
შეძენილი სტატიკური ბრტყელტერფიანობა შეიძლება იყოს გასწვრივიც, როდესაც გასადავებულია გასწვრივი თაღი, და განივიც, როდესაც განივი თაღია გასადავებული და წინა ტერფი გაბრტყელებულია. გასწვრივი და განივი თაღების ერთდროული გასადავების შემთხვევაში კომბინირებულ ბრტყელტერფიანობაზე ლაპარაკობენ. გასწვრივი ბრტყელტერფიანობის პროგრესირებისას გასწვრივი თაღის დაშვების გამო ტერფი გრძელდება, განივი ბრტყელტერფიანობის პროგრესირებისას კი მოკლდება, ხოლო წინა ტერფი მარაოსავით იშლება.
რა გართულებებს იწვევს ბრტყელტერფიანობა
ბრტყელტერფიანობის გართულებებია: ფეხების ტკივილი, განსაკუთრებით – ღამით, სიარულის მანერის შეცვლა, გასწვრივი ბრტელტერფიანობის დროს შესაძლოა მუხლის სახსრების ფორმა შეიცვალოს და ფეხები X-ისებრი გახდეს. ამორტიზაციისა და რესორული (დრეკადობის) ფუნქციის დაქვეითებას ტანდეგობის დარღვევამდე მივყავართ. ამ დროს ფეხსაცმელი გაცვეთილია შიგნითა კიდესთან, კოჭ-წვივის არე სივდება. განივი ბრტყელტერფიანობის დროს ტერფი ფართოვდება, პირველი თითი დეფორმაციას განიცდის, მე-2 და მე-3 თითები ჩაქუჩისებური ხდება. დროთა განმავლობაში ვითარდება ტერფის წვრილი სახსრების ართროზი.
ბრტყელტერფიანობის დიაგნოსტიკა
ბრტყელტერფიანობის დასადგენი ტესტი, პლანტოგრამა, სახლის პირობებშიც შეიძლება ჩატარდეს: ბავშვს ტერფზე წაუსვამთ რომელიმე ცხიმიან კრემს და სუფთა ქაღალდზე დააყენებთ. უნდა იდგეს გამართული, ფეხებშეტყუპებული, მყარად. თუ ანაბეჭდმა მთელი ტერფის 1/3 დაიკავა, ტერფი ნორმალურია, თუ ნახევარი – ტერფი ბრტყელია და ორთოპედს უნდა მიმართოთ.გასწვრივი ბრტყელტერფიანობის ხარისხის დასადგენად რენტგენოდიაგნოსტიკას მიმართავენ. ამ დროს ტერფს იღებენ გვერდით პროექციაში, ზომავენ თაღის კუთხეს (ნორმა - 125-130 გრადუსი) და სიმაღლეს (ნორმა - 39 მმ). მიღებული მონაცემების საფუძველზე ადგენენ ბრტყელტერფიანობის ხარისხს.
რენტგენოდიაგნოსტიკას უმთავრესად მოზრდილებს უტარებენ. მცირე ასაკის ბავშვებში მსუბუქად გამოხატული ბრტყელტერფიანობის დროს პლანტოგრამაც საკმაო ინფორმაციას იძლევა, შედარებით მძიმე შემთხვევებში კი კომპიუტერული დიაგნოსტიკა ტარდება. ტერფის სრულყოფილი გამოკვლევისთვის (მაგალითად, ჯარში წარსადგენად) საჭიროა რენტგენოდიაგნოსტიკაც და კომპიუტერული დაიგნოსტიკაც. ეს უკანასკნელი დიაგნოსტიკის თანამედროვე მეთოდია. პედოგრამა – ტერფის კომპიუტერული გამოსახულება – სიარულის დროს იწერება. ის გვაწვდის ინფორმაციას ტერფის ფორმის, ყრდნობის ფართის, სიმძიმის ღერძისა და სხვა პარამეტრების შესახებ, რომელთა მიხედვითაც ირჩევა ინდივიდუალური ღაბაში. სასურველია, ბავშვმა ღაბაში ტერფის ძვლების სტრუქტურის სრულ ჩამოყალიბებამდე – 13-14 წლამდე ატაროს, განსაკუთრებით – თუ სპორტს მისდევს და მისი ტერფი მუდმივად განიცდის ძლიერ დატვირთვას.