თინათინ გოცაძე

ხერხემლის არხში გადის ზურგის ტვინი, რომელიც ადამიანის ორგანიზმის მრავალ სასიცოცხლო ფუნქციაზეა პასუხისმგებელი. ხერხემლის ამა თუ იმ მალის არასწორი მდებარეობის გამო ზურგის ტვინის ცალკეული ნაწილის დაზიანებამ ორგანიზმში სერიოზული დარღვევები შეიძლება გამოიწვიოს.

ახალგაზრდობისა და ჯანმრთელობის ხანგრძლივი დროით შენარჩუნება ნებისმიერი ადამიანის სურვილია. ამისათვის კი აუცილებლად უნდა მივაქციოთ ყურადღება ჩვენი სხეულის უმნიშვნელოვანეს ნაწილს – ხერხემალს, რადგანაც სწორედ ხერხემლის მოქნილობასა და სიჯანსაღეზეა დამოკიდებული ადამიანის აქტიურობა, ლაღი და თავისუფალი მოძრაობა, რაც ასაკში შესულ ადამიანს რამდენადმე აკლია, ახალგაზრდას კი ფრთებს ასხამს. მოქნილი და აქტიური ხერხემლის პატრონი არ ბერდება. როგორც ამბობენ, სიბერე მას ვერაფერს აკლებს.

ოსტეოქონდროზი, მალათაშუა დისკების თიაქარი, ხერხემლის მალათა დეფორმაცია, ოსტეოფიტური წანაზარდები, რადიკულიტი – ეს ის პათოლოგიებია, რომელთა პროგრესირების კვალად ადამიანს მეტად სერიოზული პრობლემები ექმნება. იგივე შეიძლება ითქვას ართრიტებსა და ართროზებზე. სახსრებში მიმდინარე დისტროფიულ-დეგენერაციული, სხვადასხვა სახის მადეფორმირებელი პათოლოგიური პროცესები ადამიანს უზღუდავს გადაადგილების, მოძრაობისა და ცალკეული სახის სამუშაოს შესრულების შესაძლებლობას.

სიბერე ვერაფერს დაგაკლებთ, თუ სახსრებს ახალგაზ­რდობიდანვე მაქსიმალურად ავარჯიშებთ და დატვირთავთ. ამისათვის არ უნდა დაიზაროთ ზედმეტი ნაბიჯების გადადგმა. მეტიც, ხშირად შეგნებულად უნდა გაიგრძელოთ გზა, ერთი-ორი გაჩერება ფეხით გაიაროთ, ავტომანქანაზე, ლიფტსა და კომფორტზე უარი განაცხადოთ, კიბეზე ასვლა-ჩასვლა წესად დანერგოთ. შეგახსენებთ, კიბე საუკეთესო ტრენაჟორია არა მხოლოდ სახსრებისათვის, არამედ გულ-სისხლძარღვთა სისტემისთვისაც.

პრაქტიკული რჩევები

• ზურგის არეში განმეორებითი ტკივილების გამოვლენისთანავე გააანალიზეთ, რა შეიძლება იყოს მისი მიზეზი – ტრავმატიზაცია? სიმძიმის აწევა? უხერხული მოძრაობა? იქნებ ის, რომ ერთ პოზაში ხანგრძლივად გიწევთ ჯდომა? დღის განმავლობაში აუცილებლად გამოყავით რამდენიმე წუთი ხერხემლის განტვირთვისათვის, შეასრულეთ სათანადო ვარჯიშები.
• იძინეთ მყარი ზედაპირის მქონე საწოლში. უარი თქვით რბილ და ფაფუკ ლოგინზე. გახსოვდეთ, ხერხემლის განტვირთვა-მოსვენება მხოლოდ მყარ ზედაპირზეა შესაძლებელი. რბილ ლოგინში ხერხემლის მალები ფუნქციური ამოვარდნის საშიშროებას განიცდიან, ირღვევა მალათაშუა დისკების კვება (ტროფიკა).
• აუცილებელია ყოველდღიურად ზურგის კუნთების გამაგრება. ამისათვის სპეციალური ვარჯიშებია მოწოდებული, რომელთა შესრულებაც წესად უნდა დანერგოთ, თუ გსურთ ჯანმრთელობა და ახალგაზრდობა ხანგრძლივად შეინარჩუნოთ.
• ყურადღება მიაქციეთ საკვებ რაციონს. კვება სრულფასოვანი და რაციონალური უნდა იყოს. ჯერ კიდევ ჰიპოკრატე ბრძანებდა: „საკვები თქვენი წამალი უნდა იყოს, თქვენი წამალი კი – საკვები!“ განსაკუთრებულად სასარგებლოა სოიის პროდუქტები, ხილი და ბოსტნეული, თევზი და ზღვის პროდუქტები, ხაჭო და რძემჟავა პროდუქტები. საკვებ რაციონში აუცილებლად ჩართეთ ნიორი, ჩირი, დაფნის ფოთოლი, ნიგოზი და მზესუმზირა, თაფლი და კენკროვნები.
• სულ მუდამ იმოძრავეთ, არ მოდუნდეთ. დილის გამამხნევებელი ვარჯიშის გა­რდა, დღის განმავლობაშიც აუცილებლად შეასრულეთ ხერხემლის განტვირთვისთვის განკუთვნილი ვარჯიშები.