ფაქტები ღვიძლის შესახებ
კიდევ ბევრი უძველესი ცივილიზაცია მიიჩნევდა ღვიძლს მთავარ სასიცოცხლო ორგანოდ.
ღვიძლისა და სანაღვლე გზების დაზიანებები დღეს ყველაზე გავრცელებულ პათოლოგიათა შორის იკავებს ადგილს. ყოველწლიურად იზრდება არა მხოლოდ დაავადებულთა რიცხვი, არამედ ღვიძლთან დაკავშირებული პათოლოგიების გამო ჩატარებულ ქირურგიულ ოპერაციათა მაჩვენებელიც. პრობლემა განსაკუთრებით აქტუალურია იმის გამო, რომ ღვიძლის დაზიანება ორგანიზმის სხვა, არანაკლებ მნიშვნელოვან ფუნქციათა მოშლასაც აპროვიცირებს.
სტატისტიკა
- ღვიძლის დაავადებათა მაჩვენებელი უკანასკნელი 10 წლის განმავლობაში 50%-ით გაიზარდა.
- გატარებული ღონისძიებების მიუხედავად, კვლავ იზრდება ვირუსული ჰეპატიტებით მოავადეთა რიცხვი.
- მსოფლიოში 350 მილიონი ადამიანი ქრონიკული B ჰეპატიტის მატარებელია.
- მსოფლიოში 150 მილიონი ადამიანი ქრონიკული C ჰეპატიტის მატარებელია.
- მსოფლიოში ყოველწლიურად 60 მილიონზე მეტი ადამიანი კვდება ღვიძლის კიბოთი.
- მსოფლიოში ყოველწლიურად 45 მილიონ ადამიანს ღვიძლის ციროზი უმოკლებს სიცოცხლეს.
- მსოფლიოში ყოველწლიურად იმატებს ალკოჰოლის ჭარბი მოხმარება, დიაბეტით ავადობა, გაცხიმოვნება - ეს საკმაოდ ზრდის არაალკოჰოლური სტეატოჰეპატიტის სიხშირეს, რომელიც ღვიძლის ქრონიკულ დაავადებათა შორის მესამე ადგილს იკავებს ვირუსული და ალკოჰოლური ჰეპატიტების შემდეგ.
ღვიძლის დაზიანება ორგანიზმის დაზიანებაა
ადამიანის ეს ყველაზე დიდი ორგანო ძალზე მნიშვნელოვან ფუნქციებს ასრულებს. იგი ორგანიზმის მთავარი მცველია, ამიტომ, როდესაც მის მუშაობაში რამე ირღვევა, ეს დიდ საფრთხეს უქმნის არა მხოლოდ სანაღვლე სისტემას, არამედ მთელ ორგანიზმს, რაც ხშირად სერიოზული პრობლემების სათავედ იქცევა ხოლმე.
ღვიძლის დაზიანების გამო ადამიანის ორგანოთა პრაქტიკულად ყველა სისტემა ზიანდება, ყველაზე მეტად კი საჭმლის მომნელებელი, გულ-სისხლძარღვთა და ენდოკრინული სისტემები.
საჭმლის მომნელებელი სისტემა
ღვიძლის ერთ-ერთი ფუნქცია ნაღვლის გამომუშავებაა, რომელიც ხელს უწყობს საჭმლის, განსაკუთრებით კი ცხიმების, ნორმალურ მონელებას. ღვიძლის დაზიანება და ნაღვლის გამომყოფი ფუნქციის მოშლა ნაღვლის ბუშტში შეგუბებით პროცესებს იწვევს, რისი შედეგიცაა კუჭქვეშა ჯირკვლის - პანკრეასის დაზიანება, მისი ანთება და ნაწლავების გადატვირთვა.
გულ-სისხლძარღვთა სისტემა
ღვიძლი აწარმოებს მრავალი სასიცოცხლო მნიშვნელობის ნივთიერების სინთეზს, მათ შორის ისეთებისაც, რომლებიც აუცილებელია გულ-სისხლძარღვთა სისტემის სათანადო ფუნქციობისთვის. ესენია ლეციტინი, კვერციტინი და სხვა.
ღვიძლის უკმარისობის დროს, როდესაც იგი ვეღარ ახერხებს ამ ნივთიერებათა სათანადო ოდენობით გამომუშავებას, სუსტდება სისხლძარღვთა კედლები, რაც იწვევს არტერიული წნევის მომატებას, ვენებში კი ვარკოზული დაავადების განვითარებას.
ენდოკრინული სისტემა
ღვიძლის არასათანადო მუშაობისას ორგანიზმში იცვლება ჰორმონული ბალანსი, რაც იწვევს სიმსივნური პროცესების სტიმულირებას. განსაკუთრებით მიომებისა და კისტების წარმოქმნა აქტიურდება.
ღვიძლს ყველაზე მეტად აზიანებს ფასთ-ფუდი
ამგვარი საკვები შეიცავს დიდი რაოდენობით ცხიმს, მარილსა და შაქარს, რაც ღვიძლს სერიოზულად აზიანებს. მათში ნაჯერი ცხიმების სიჭარბე იწვევს მდგომარეობას, რომელსაც ღვიძლის ინფილტრაციას უწოდებენ. შედეგები ჰეპატიტის ანალოგიურია, დაავადებას საბოლოოდ ღვიძლის უკმარისობამდე მივყავართ.
ალკოჰოლი
ღვიძლზე ალკოჰოლის ნეგატიური გავლენა ეჭვს აღარ ბადებს.
ალკოჰოლის დაშლის პროდუქტები, რომლებიც ფორმირდება მისი დაჟანგვის პროცესში, ღვიძლის უჯრედებზე მომაკვდინებლად მოქმედებს.
თუ ადამიანი ამგვარ სასმელებს რეგულარულად სვამს, პათოლოგიური ცვლილებები სწრაფად პროგრესირებს და საბოლოოდ საქმე ღვიძლის გაცხიმოვნებამდე მიდის. ამ პროცესს ცხიმოვან დისტროფიას უწოდებენ - ღვიძლის გაცხიმოვნებულ უჯრედებს აღარ შესწევთ თავიანთი ფუნქციის შესრულების უნარი. პროცესი ღვიძლის ციროზით სრულდება.
მარილი
ყველამ იცის, რომ ჭარბ მარილს შეუძლია არტერიული წნევის მომატება გამოიწვიოს, მაგრამ ბევრისთვის უცნობია, რომ მარილი ასევე აზიანებს ღვიძლს და იწვევს მის გაცხიმოვნებას.
ნატრიუმის გლუტამატი
ეს გემოვნების ცნობილი გამაძლიერებელი E621-ია, რომელსაც პრაქტიკულად ყველა სუპერმარკეტული პროდუქტი შეიცავს. მას, გამოკვლევათა თანახმად, შეუძლია თავის ტკივილის გამოწვევა, ნაწლავების გაღიზიანება და ასთმური შეტევის პროვოცირებაც კი. იგი ასევე ტოქსიკურად მოქმედებს ღვიძლის ქსოვილზე, მის უჯრედებზე. მას ყველაზე დიდი რაოდენობით შეიცავს ნახევარფაბრიკატული კატლეტი, პელმენი, სოსისი, ძეხვი. ასევე ამატებენ სოუსებში, საკონდიტრო ნაწარმში, კანფეტებში, ტორტებსა და ნამცხვრებში.
ცხიმიანი საკვები
ლორს, ცხიმიან ხორცს, შემწვარ პროდუქტებს ორგანიზმი ნაღვლის დახმარებით ამუშავებს. თუ მათ ხშირად მიირთმევთ, მათ გადამუშავებას ნაღველი აღარ ეყოფა და შეიქმნება ნაღვლის ბუშტის დაზიანების პირობები, შედეგად კი ქოლეცისტიტი, ღვიძლის დაავადებები იჩენს თავს. ამ ტიპის პროდუქტები ვნებს არა მხოლოდ ღვიძლსა და ნაღვლის ბუშტს, არამედ მთელ საჭმლის მონელების პროცესს და თირკმელებსაც კი, ამიტომ შესაძლოა ისეთი დაავადებებიც გამოიწვიოს, როგორიცაა გაღიზიანებული ნაწლავის სინდრომი, მეტაბოლური სინდრომი, ჰეპატოზი, ფუნქციური დისპეფსია და სხვა.
