როგორ ვასაზრდოოთ მეხსიერება - მკურნალი.გე

თინათინ ქორიძე

მეხსიერების შენარჩუნებაზე უკეთ რომ ვიზრუნოთ, უნდა ვიცოდეთ, როგორ მოქმედებენ განსაზღვრული ნივთიერებები, რომლებიც აჩქარებენ და ასტიმულირებენ თავის ტვინში მიმდინარე ბიოქიმიურ პროცესებს. ასეთი ნივთიერებაა ალფა-ლიპოლის მჟავა, რომელსაც უნარი შესწევს, მეხსიერება ხანდაზმულ ადამიანსაც კი გაუუმჯობესოს. მცირე რაოდენობით ეს მჟავა ორგანიზმშივე წარმოიქმნება. უფრო მეტს შეიცავს ზოგიერთი საკვები, კერძოდ, ისპანახი, ხორცი და ლუდის საფუარი. პროფილაქტიკური თუ სამკურნალო ეფექტისთვის საჭირო ოდენობის მჟავას ორგანიზმი საკვებიდან ვერ იღებს. უმჯობესია, ამ მიზნით საკვები დანამატები გამოვიყენოთ.

ლიპოლის მჟავას მოქმედება უფრო ეფექტურია, როდესაც ის ანტიოქსიდანტების - A და E ვიტამინების - კომპლექსის შემადგენლობაში შედის.

ბიოტინი და პანთოტენის მჟავა საკვებში ერთად არის. პანთოტენის მჟავა, იგივე ვიტამინი B₅, აუცილებელია თავის ტვინისა და ცენტრალური ნერვული სისტემის დანარჩენი ნაწილების ურთიერთკავშირისთვის. ის ადვილად იშლება პროდუქტის თერმული დამუშავების დროს. ორგანიზმისათვის საჭირო დღიური ულუფის მისაღებად ადამიანმა უნდა შეჭამოს 300გ ხორბლის ღივი. უფრო იოლია, ეს ვიტამინი აბის სახით, ვიტამინმინერალურ კომპლექსთან ერთად მივიღოთ.

დადგენილია, რომ ორგანიზმში C ვიტამინის კონცენტრაციის მატება ადამიანის ინტელექტუალურ შესაძლებლობებს ოთხჯერ ზრდის. მეხსიერების გაუარესებას C და E ვიტამინების დეფიციტიც იწვევს. მაგრამ ჩ ვიტამინი მუჭებითაც რომ ყლაპოთ, სუპერინტელექტუალი, ცხადია, ვერ გახდებით... თანაც დოზის გადაჭარბებას აზრი არ აქვს, რადგან ორგანიზმი საჭიროზე მეტს მაინც ვერ აითვისებს. შენახვისა და გათბობის დროს, ასევე - ნიკოტინის ზემოქმედებით ეს ვიტამინი მალე იშლება. ის ბევრია ციტრუსებში, კომბოსტოში (განსაკუთრებით - ბროკოლიში), წითელ მწარე და ბულგარულ წიწაკაში, მწვანილში, სალათის ფურცლებში.

გაღიზინებას, დეპრესიას და საერთო სისუსტეს დაგავიწყებთ თიამინი - ვიტამინი B₁. ის თვით ალცჰაიმერის დაავადებასაც კი არ ეპუება. ამ ვიტამინის საუკეთესო წყაროა ღორის მჭლე ხორცი, ბურღულეული, ლობიო, კაკალი. თიამინის დღიური ულუფის მისაღებად ყოველდღე უნდა მიირთვათ თითო კაკალი. სამკურნალო დოზის მიღება შესაძლებელია მხოლოდ ვიტამინმინერალური კომპლექსის მეშვეობით.

რიბოფლავინი - ვიტამინი B₂ - ხელს უწყობს ტვინის უჯრედების ენერგიით მომარაგებას. რიბოფლავინს შეიცავს რძე. სამწუხაროდ, იგი სწრაფად იშლება მზისა და სინათლის სხივების ზემოქმედებით. მისი დღიური ულუფის მისაღებად ყოველდღე არანაკლებ სამი ჭიქა რძე უნდა დავლიოთ, ხოლო თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ შენახვისას ვიტამინი იშლება, მაშინ ექვსი ჭიქის დალევაც მოგვიწევს. გაცილებით მოხერხებულია რიბოფლავინის მიღება პოლივიტამინური კომპლექსის სახით.

სწრაფად და ადვილად დაღლას, მეხსიერების დაქვეითებას იწვევს ვიტამინ B₃-ის - ნიაცინის - ნაკლებობა. ის ბევრია ცილებით მდიდარ საკვებში: საქონლის, ქათმის ხორცში, თევზში, კაკალში. ზოგიერთი მწარმოებელი ამ ვიტამინით მაკარონსაც ამდიდრებს, მაგრამ ამ პროდუქტში მისი შემცველობა არც ისე დიდია.

ნიაცინის ყოველდღიური მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად დღეში 7 ჭიქა მოხარშული მაკარონი უნდა მივირთვათ.

ხანში შესულებისა და ვეგეტარიანელებისთვის აუცილებელია კობალამინი - ვიტამინი B₁₂. მისი დეფიციტი იწვევს მეხსიერების გაუარესებას, დეპრესიას. ამ ვიტამინის ძირითადი წყაროა ცხოველური საკვები. მის დღიურ დოზას მივიღებთ, თუ დღეში ერთხელ მივირთმევთ 150გ შვეიცარიულ ყველს.

ნერვული სისტემისათვის სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვთ B ჯგუფის დანარჩენ წევრებსაც - ლეციტინსა და ქოლინს. ორგანიზმში ლეციტინისგან წარმოიქმნება ქოლინი, რომელიც, თავის მხრივ, დიდ როლს ასრულებს აცეტილქოლინის სინთეზში. აცეტილქოლინი მეხსიერების მასაზრდოებელი ძირითადი ცილაა.

მეხსიერების გაუარესებას განაპირობებს მიკროელემეტების ნაკლებობაც. მეხსიერების დარღვევას რკინის უმნიშვნელო დეფიციტიც კი იწვევს. მცენარეულ და ცხოველურ პროდუქტებში მისი რაოდენობა მცირეა. გაითვალისწინეთ: რკინას ორგანიზმი კარგად ითვისებს მხოლოდ C ვიტამინთან ერთად.

იოდი მეხსიერებისთვის აუცილებელი ერთ-ერთი ელემენტია. იოდდეფიციტის მქონე ადამიანებს ინტელექტის კოეფიციენტი დეფიციტის არმქონე პირებზე 13%-ით დაბალი აქვთ. მისი უკმარისობის აღმოფხვრა შესაძლებელია იოდიანი მარილის საშუალებით.