რატომ უჭირთ ყლაპვა ბავშვებს
.
ბავშვებში ყლაპვის გაძნელებასთან დაკავშირებით გვესაუბრება პედიატრი დარეჯან შენგელია.
-ქალბატონო დარეჯან, როდის და რატომ უჭირთ ბავშვებს ყლაპვა?
- ახალშობილის სიმწიფის ხარისხსა და სიცოცხლისუნარიანობას ცენტრალური ნერვული სისტემის მდგომარეობა განსაზღვრავს. სწორედ ცენტრალური ნერვული სისტემის მდგომარეობაზეა დამოკიდებული თანდაყოლილი უპირობო რეფლექსები, მათ შორის - ყლაპვის რეფლექსი. ამ რეფლექსების დათრგუნვა ან არარსებობა ახალშობილის ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანებაზე მიუთითებს.
ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანებაში მთავარ როლს ასრულებს ნაყოფის ჟანგბადოვანი შიმშილი - ჰიპოქსემია და ჰიპოქსია, რომელიც დედის ან ბავშვის ამა თუ პათოლოგიით არის განპირობებული.
ორსულთა იმ დაავადებათაგან, რომლებიც ნაყოფზე, განსაკუთრებით - მის თავის ტვინზე, მავნე გავლენას ახდენს, უნდა გამოვყოთ:
- გულ-სისხლძარღვთა და სისხლის დაავადებები (გულის რევმატული მანკი, არტერიული ჰიპერტონია და ჰიპოტონია, ანემია);
- მწვავე და ქრონიკული ინფექციები (გრიპი, ანგინა, ვირუსული ჰეპატიტი);
- ენდოკრინოპათიები (შაქრიანი დიაბეტი, თირეოტოქსიკოზი, ჰიპოთირეოზი, თირკმელზედა ჯირკვლის პათოლოგია).
ჰიპოქსიის განვითარება მოსალოდნელია გვიანი ტოქსიკოზის დროსაც.
ვადაგადაცილებული ორსულობისა და სწრაფი მშობიარობის დროს ახალშობილის ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანებას იწვევს სამშობიარო ტრავმა, რაც უხეში მექანიკური ძალის უშუალო ზემოქმედების შედეგია. ასეთი რამ ხშირად ხდება ვიწრო მენჯის, ნაყოფის ჯდომითი და გარდიგარდმო მდებარეობის, არასწორი სამეანო ჩარევის - მაშებით, ვაკუუმ-ექსტრაქტორით ნაყოფის გამოყვანის დროს.
- როგორ ვლინდება ყლაპვის რეფლექსის ცვლილება ცენტრალური ნერვული სისტემის სხვადასხვა ხარისხის დაზიანების დროს?
- ცენტრალური ნერვული სისტემის (ცნს) დაზიანების მსუბუქ ფორმას ახასიათებს ძლიერი რეფლექსური აგზნებადობის სინდრომი. ამ ფონზე თანდაყოლილი რეფლექსები, წოვის აქტი, ყლაპვა შესაძლოა შესუსტებულიც კი იყოს. ცნს-ის საშუალო სიმძიმის დაზიანების ნიშნებია ზოგადი დათრგუნვის სინდრომი - თანდაყოლილი რეფლექსების (ყლაპვისა და წოვის ჩათვლით) დათრგუნვა. ცნს-ის დაზიანების მძიმე ფორმას ახასიათებს პრეკომური მდგომარეობა: მკვეთრი მოდუნება და ადინამია, სუსტი ყვირილი ან დაყვირების შეუძლებლობა, მტკივნეულ გამღიზიანებლებზე სუსტი რეაქცია ან რეაქციის არარსებობა, კუნთთა ჰიპოტონია ან ატონია, მყესთა, წოვისა და ყლაპვის თანდაყოლილი რეფლექსების დათრგუნვა ან არარსებობა 10-15 დღის განმავლობაში.
- როგორ მკურნალობენ ცნს-ის დაზიანებას?
- ცნს-ის პერინატალურ დაზიანებას კომპლექსურად და ეტაპობრივად მკურნალობენ. მკურნალობა მოიცავს შემდეგ ეტაპებს:
- პირველადი რეანიმაცია;
- მკურნალობა მწვავე პერიოდში. დროული ახალშობილებისთვის ეს პერიოდი 7-10 დღეს გრძელდება, ხოლო დღენაკლულთათვის - 1,-1,5 თვეს;
- მკურნალობა აღდგენით პერიოდში;
- მკურნალობა რეაბილიტაციის პერიოდში.
ცნს-ის მსუბუქი დაზიანებისას მწვავე პერიოდში აუცილებელია თავის ამაღლებული დგომა, რისთვისაც საწოლს თავის მხარეს საგრძნობლად ამაღლებენ. ძუძუზე ახალშობილი 2-3 დღე არ მიჰყავთ. კლინიკური ნიშნები მეორე კვირას ქრება და ბავშვს გაწერენ სტაციონარიდან პედიატრისა და ნევროპათოლოგის მეთვალყურეობის ქვეშ. სამედიცინო ღონისძიებების დროულმა ჩატარებამ, კომპლექსურმა მკურნალობამ ადაპტურობისა და შეუწყვეტლობის პრინციპით ბავშვის სიცოცხლის პირველ თვეებში შესაძლოა შეამციროს ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანების სიმძიმე.
