/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.left */ ado.slave('adoceanadvertlinegemlehhvkgtg', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.Right */ ado.slave('adoceanadvertlinegezllnkselsb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.header */ ado.slave('adoceanadvertlinegewmceopopnw', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.Top */ ado.slave('adoceanadvertlinegeldphnqspnx', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.C1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegerbrkgwogih', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

რუბრიკები

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.A1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegeuakedjfski', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

ოჯახის მკურნალის ანონსი

ჟურნალის გამოწერა შეგიძლიათ საიტიდან
www.elva.ge

-მოგესალმებიᲗ მყავს ბიᲭი ამა წლის აგცისტოᲨი გახდა 20 Თვის, დადის კერᲫო ბაᲦᲨი, ამ ბოლო სამი Თვის განმავლობაᲨი უკვე რამოდენიმეჯერ ჰქონდა ბაქტერია ყელის, ტესტი გავუკეᲗეᲗ და ყელᲨი ბაქტერია ჰქონდა , ნუ საზᲦვარგარეᲗ ვცხოვრობᲗ და სახელს ვერ გადავᲗარგმნი, მოკლედ ეხლაც აქვს ყელის ინფექცია, მყავდა ექიმᲒან ყელი წიᲗელი აქვსო, გლანდები Შესიებულუ, ბავᲨვს ცივს არც ვაᲭმევ არც ვასნევ, ასევე ბაᲦᲨიც გაფრᲗხილებულდბი არიან და საიდან ემარᲗება ვერ გავიგე Თან 3 ან 4 სᲦე სუცხე აქვს ჯერ 37 იწყდბა მერე 38 და მერე 39 ადის, 39 რომ გქონდა სანტელი გავუკეᲗეᲗ უკანა ნაწილᲨი, ექიმმა როგორც გვიᲗხრა, გუᲨინ ვიყავიᲗ პედიატრᲗან ანტიბიოტიკი დაგვინიᲨნა ერᲗი კვირა კლამოქსი, დაიწყო სმა მაგფამ სიცხე ისევ აქვს 37.7 , რა მოვიმოქმედო რომ ბავᲨვს დაუწიოს სიცხემ? ამ ასაკᲨი Ძმრიანი ნასკები ᲨეიᲫლება? სულ წამლებს ვაᲫლსვᲗ და არ მინდა გაიᲭყიპოს, რა მოვიმოქმედო რომ ავარიდო ამ ბაქტერიას

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.A2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegelpqjfspjnr', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.B1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegeocirjtildc', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

რჩევები

10 გზა სეროტონინის ბუნებრივად გაზრდისთვის

10 გზა სეროტონინის ბუნებრივად გაზრდისთვის
შეგიძლიათ გაზარდოთ სეროტონინის დონე მედიკამენტების გარეშე, გარეთ დროის გატარებით, დიეტის კორექტირებით და სხვა.

სეროტონინი არის ნეიროტრანსმიტერი, რომელიც ჩართულია ორგანიზმში არსებულ ბევრ პროცესში, დაწყებული განწყობის რეგულირებიდან საჭმლის მონელებამდე.ამასთან, სეროტონინი ხელს უწყობს ხარისხიან ძილს ცირკადული რითმების დარეგულირების გზით,ხელს უწყობს მადის რეგულირებას, ეხმარება სწავლასა და მეხსიერების გაუმჯობესებას, ხელს უწყობს პოზიტიური გრძნობებისა და პროსოციალური ქცევის განვითარებას.

თუმცა, მკვლევარებმა ვერ მიაღწიეს კონსენსუსს სეროტონინის დონესა და ფსიქიკური ჯანმრთელობის მდგომარეობას შორის კავშირზე, როგორიცაა დეპრესია. წარსული კვლევები თვლიდნენ, რომ სეროტონინის დაბალი დონე შეიძლება იყოს მიზეზი, მაგრამ უახლესმა კვლევებმა ეს არ დაადასტურა. ტვინში არსებული სხვა ქიმიური ნივთიერებები, გარემო ფაქტორები და გენეტიკური ფაქტორი როლს თამაშობს დეპრესიის განვითარებაში.

სეროტონინის დონის გასაზრდელად:

დაარეგულირეთ კვება

არ შეგიძლიათ პირდაპირ მიიღოთ სეროტონინი საკვებიდან, მაგრამ შეგიძლიათ მიიღოთ ტრიპტოფანი, ამინომჟავა, რომელიც გარდაიქმნება სეროტონინად ტვინში. ტრიპტოფანი ძირითადად გვხვდება ცილოვან საკვებში, ინდაურისა და ორაგულის ჩათვლით.

ტრიფტოფანმა რომ ტვინში შეაღწიოს უნდა გაიაროს დამცავი გარსი, ჰემატოენცეფალური ბარიერი. ამინომჟავებიდან ტრიპტოფანი საკვებში მრავლად არის და მეტად გადის ჰემატოენცეფალურ ბარიერს.

შეკითხვა ექიმს
<p>გამარჯობა, ვარ 59 კილო და მინდა წონის დაკლება. უკვე საკმაოდ დიდი ხანია არ ვიღებ შაქრის არანაირ სახეობას ხილის გარდა, არ ვჭამ ხორცს (გარკვეული მიზეზების გამო) ზეთში არაფერს არ ვწვავ,მარტო ვაცხობ და ვიკვებები დღეში 3 ჯერ, ვცდილობ დავიკლო წონაში, მაგრამ პირიქით ვიმატებს. იქნებ მირჩიოთ რამე ან დამანახოთ სად ვუშვებ შეცდომას? სიმაღლე 163. დიდი მადლობა წინასწარ.</p>

ნახშირწყლები ხელს უწყობს ტრიფტოფანის უკეთ შეღწევადობას. სცადეთ მიირთვათ ტრიპტოფანით მდიდარი საკვები 25-დან 30 გრამ ნახშირწყალთან ერთად.

საკვების რამდენიმე იდეა: მთლიანი ხორბლის პური ყველით, შვრიის ფაფა თხილით, ორაგული ყავისფერი ბრინჯით, ქლიავი ან ანანასი კრეკერით

ივარჯიშეთ მეტი

ვარჯიში იწვევს ტრიპტოფანის გამოყოფას სისხლში. მას ასევე შეუძლია შეამციროს სხვა ამინომჟავების რაოდენობა. ეს ქმნის იდეალურ გარემოს მეტი ტრიპტოფანის ტვინში შესაღწევად.

კარგი აერობული ვარჯიშები მოიცავს: ცურვა, ველოსიპედით სიარული, სწრაფი სიარული, სირბილი.

მიიღეთ მზის შუქი

კვლევებმა აჩვენა, რომ სეროტონინი მცირდება ზამთარში და უფრო მაღალია ზაფხულში და შემოდგომაზე. კვლევა მხარს უჭერს ამ აღმოჩენის კავშირს სეზონურ აფექტურ აშლილობასა და სეზონებთან დაკავშირებულ ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემებს შორის.

მზის შუქზე დროის გატარება ხელს უწყობს სეროტონინის დონის ამაღლებას და კანს შეუძლია სეროტონინის სინთეზირება.

ამ პოტენციური სარგებელის მაქსიმალურად გასაზრდელად: ყოველ დღე გაატარეთ მინიმუმ 10-დან 15 წუთი გარეთ, ჩაატარეთ ფიზიკური აქტივობა გარეთ, რათა გაზარდოთ სეროტონინის დონე, არ დაგავიწყდეთ მზისგან დამცავი კრემის გამოყენება, თუ გარეთ 15 წუთზე მეტხანს იქნებით.

მიიღეთ გარკვეული დანამატები

ზოგიერთმა დიეტურმა დანამატმა შეიძლება ხელი შეუწყოს სეროტონინის გამომუშავებას და გამოყოფას ტრიპტოფანის გაზრდით.

სანამ ახალ დანამატს მიიღებთ, უმჯობესია მიმართოთ ექიმს, რადგან ზოგიერთმა დანამატმა შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს სხვა მედიკამენტებთან და სამკურნალო საშუალებებთან.

სეროტონინის სინდრომის გაფრთხილება

გამოიჩინეთ სიფრთხილე ამ დანამატების გამოყენებისას, თუ უკვე იღებთ მედიკამენტებს, რომლებიც ზრდის სეროტონინს. ეს მოიცავს რამდენიმე სახის ანტიდეპრესანტს.

ძალიან ბევრმა სეროტონმა შეიძლება გამოიწვიოს სეროტონინის სინდრომი, სერიოზული მდგომარეობა, რომელიც შეიძლება სიცოცხლისთვის საშიში იყოს მკურნალობის გარეშე.

თუ გსურთ სცადოთ ანტიდეპრესანტების ჩანაცვლება დანამატებით, ესაუბრეთ ექიმს. მათ შეუძლიათ დაგეხმარონ ანტიდეპრესანტების უსაფრთხოდ შემცირებაში. წამლების, მათ შორის, ანტიდეპრესანტების მოულოდნელმა შეწყვეტამ შესაძლოა ჯანმრთელობისთვის უარყოფითი შედეგები გამოიწვიოს.

სცადეთ მასაჟის თერაპია

მასაჟმა შეიძლება გაზარდოს თქვენი სეროტონინისა და დოფამინის დონე, განწყობასთან დაკავშირებული კიდევ ერთი ნეიროტრანსმიტერი. მას ასევე შეუძლია შეამციროს კორტიზოლი, ჰორმონი, რომელსაც ორგანიზმი აწარმოებს სტრესის დროს.

სცადეთ განწყობის გაუმჯობესება

სეროტონინის დაბალმა დონემ შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს განწყობაზე.

რაიმეზე ფიქრი, რაც გაგრძნობინებთ თავს კარგად, დაგეხმარებათ ტვინში სეროტონინის გაზრდაში, რაც ხელს შეუწყობს ზოგადად განწყობის გაუმჯობესებას.

სცადეთ:

კარგი მოგონებების ვიზუალიზაცია მაგალითად, ფიქრი საყვარელ ადამიანებთან პოზიტიურ გამოცდილებაზე, შინაური ცხოველის მოვლა, საყვარელ ადგილზე ფიქრი ან ფოტოების დათვალიერება.

ხშირად განწყობა სამართავად რთულია და ყოველთვის არ არის ადვილი განწყობის შეცვლა. მაგრამ ზოგჯერ აზრების პოზიტიური მოვლენებისკენ მიმართვის პროცესი დაგეხმარებათ.

მართეთ ემოციები და სტრესის დონე

ქრონიკულმა სტრესმა შეიძლება გამოიწვიოს სეროტონინის დაბალი დონე და ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები. სტრესის შემცირებამ შეიძლება არა მხოლოდ თქვენს განწყობაზე, არამედ მთლიან ჯანმრთელობაზეც პოზიტიური გავლენა მოახდინოს.

სტრესის შემცირების რამდენიმე გზა შეიძლება შეიცავდეს: იოგას ვარჯიში, თერაპიაზე წასვლა, ღრმა სუნთქვის ვარჯიშების პრაქტიკა, დამამშვიდებელი მუსიკის მოსმენა, საყვარელ ადამიანებთან ურთიერთობა.

სოციალიზაცია

სოციალიზაცია აუცილებელია ჯანმრთელობის მრავალი ასპექტისთვის. კვლევამ აჩვენა, რომ საყვარელ ადამიანებთან დროის გატარებამ შეიძლება გაზარდოს სეროტონინის დონე.

ცხოველებთან დროის გატარებას თავისი სარგებელიც აქვს. მოუარეთ შინაურ ცხოველს ეს ხელს შეუწყობს სეროტონინის გაზრდას.

დაეხმარეთ სხვებს

სხვების დახმარება თავს კარგად გაგრძნობინებთ. კვლევამ აჩვენა, რომ სიკეთეს შეუძლია გაზარდოს სეროტონინი, ისევე როგორც ოქსიტოცინი და დოფამინი.

იცინეთ მეტი

კვლევამ შეისწავლა სიცილის თერაპიული სარგებელი ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე და დაადგინა, რომ სიცილს შეუძლია შეამციროს სტრესის ჰორმონები, როგორიცაა კორტიზოლი, რაც, თავის მხრივ, ამცირებს სტრესის რეაქციას.

როდის უნდა მიმართოთ დახმარებას

თუ თქვენ ცდილობთ გაზარდოთ სეროტონინი განწყობასთან დაკავშირებული სიმპტომების გასაუმჯობესებლად, მათ შორის დეპრესიის სიმპტომების ჩათვლით, ეს მეთოდები შეიძლება არ იყოს საკმარისი

ზოგიერთ ადამიანს შეიძლება ჰქონდეს სეროტონინის დაბალი დონე ტვინის ქიმიური შემადგენლობის გამო, და ამისთვის ბევრი რამის გაკეთება არ შეგიძლიათ დამოუკიდებლად. გარდა ამისა, განწყობის დარღვევები მოიცავს ტვინის ქიმიის, გარემოს, გენეტიკის და სხვა ფაქტორების კომპლექსურ ნაზავს.

თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი სიმპტომები იწყებს გავლენას თქვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე, იფიქრეთ ფსიქიკური ჯანმრთელობის პროფესიონალის კონსულტაციაზე.

Ხშირად დასმული შეკითხვები

რა იწვევს სეროტონინის ნაკლებობას?

კვლევამ ვერ აჩვენა სეროტონინის დაბალი დონის ზუსტი მიზეზი. თუმცა, რამდენიმე ფაქტორმა შეიძლება ითამაშოს როლი, როგორიცაა გენეტიკა, ტვინისა და ნაწლავების ჯანმრთელობა, გარემო ფაქტორები და ფსიქიკური ჯანმრთელობა.

რა გამოიმუშავებს ყველაზე მეტ სეროტონინს?

ორგანიზმში არსებული სეროტონინის დაახლოებით 95% სანდო წყაროს წარმოიქმნება კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში. დანარჩენი 5% წარმოიქმნება ცენტრალური ნერვული სისტემის მიერ.

რა აძლიერებს სეროტონინს?

ზოგიერთი გზა, რომელიც დაგეხმარებათ სეროტონინის დონის გაძლიერებისა და ამაღლებისთვის, შეიძლება მოიცავდეს ვარჯიშს, მზის შუქის მიღებას, სხვებთან ურთიერთობას და გარკვეული დანამატების მიღებას.

შეიძლება თუ არა სეროტონინის გადაჭარბება?

სეროტონინის გადაჭარბებულმა რაოდენობამ შეიძლება გამოიწვიოს სეროტონინის სინდრომი, პოტენციურად სიცოცხლისათვის საშიში მდგომარეობა, რომელიც ხდება მაშინ, როდესაც ორგანიზმში გროვდება სეროტონინის ტოქსიკური დოზა. ეს ჩვეულებრივ ხდება მედიკამენტების ან დანამატების ურთიერთქმედების გამო. ძალიან ბევრი სეროტონინი ასევე შეიძლება ასოცირებული იყოს ფსიქოზთან.

კომენტარები (9)
გურანდა
ერთი ცალი მაგრად მოხარშული კვერცი რამდენი კალორიაა?
თარიღი : 03-05-2018
natalia
ეს კალორიები 100 გრამზეა??,
თარიღი : 15-08-2016
გააკეთე კომენტარი
სახელი *
კომენტარი *
*კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ 2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegexcihqsorul', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.B2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegezonfnieurf', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

კატეგორიის სხვა სტატიები

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.b3_desktop */ ado.slave('adoceanadvertlinegerbhlkrglvj', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

სამკურნალო წერილები

სახსრების დაავადებას ფიჭვის წიწვების საფენი უხდება
სახსრების დაავადებას ფიჭვის წიწვების საფენი უხდება
ასაკში, წონის მატებასთან ერთად, სახსრების პრობლემებიც დამეწყო.
სრულად

სამკურნალო წერილები

გემრიელი წნევის წამალი - დაგჭირდებათ ჭარხალი, თაფლი და შტოში
გემრიელი წნევის წამალი - დაგჭირდებათ ჭარხალი, თაფლი და შტოში
ძალიან მინდა, თქვენს მკითხველებს ვასწავლო ჩემი საყვარელი წამლის რეცეპტი,
სრულად

სამკურნალო წერილები

კამა კლიმაქსის დროს კარგი საშუალებაა
კამა კლიმაქსის დროს კარგი საშუალებაა
კამის წყალი ხელს უწყობს მენოპაუზის უარყოფითი სიმპტომების მოხსნას, ალების რაოდენობის შემცირებას და ძილის ნორმალიზებას.
სრულად

როგორია თირკმელების უკმარისობის კლინიკური ნიშნები და მკურნალობის საშუალებები - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

როგორია თირკმელების უკმარისობის კლინიკური ნიშნები და მკურნალობის საშუალებები

– ქალბატონო ქეთევან, რა მდგომარეობაა თირკ­მელების უკმარისობა?

– თირკმელების უკმარისობა ეს არის პათოლოგიური სინდრომი, რომელსაც ახასიათებს თირკმელების ფუნქციის ნაწილობრივი ან სრულად შეჩერება.

თირკმელების ფუნქცია ნაწილობრივ ან სრულად შეიძლება გაუარესდეს მწვავედ და ამ მდგომარეობას თირკმელების მწვავე დაზიანება (თმდ, თმუ) ეწოდება, თირკმელების ფუნქცია ნაწილობრივ ან სრულად შეიძლება გაუარესდეს ეტაპობრივად, ზოგჯერ სრულიად შეუმჩნევლადაც კი, რასაც თირკმელების ქრონიული დაავადება (თქდ) ჰქვია.

– რა ფუნქციებს ასრულებენ თირკმელები ადამიანის ორგანიზმში?

ძირითადად ეს არის:

1. შარდის ფორმირება, შლაკების გამოყოფა (მაგ.: კრეატინინი, შარდოვანა, შარდოვანას აზოტი, შარდმჟავა);

2. მჟავა-ტუტე წონასწორობის უზრუნველყოფა;

3. წყალ-მარილოვანი მეტაბოლიზმის რეგულაცია;

4. სისხლძარღვების ტონუსის რეგულირება;

5. ჰორმონების პროდუქცია (ერითროპოეტინი, პროსტოგლანდინები);

6. მინერალური ცვლის რეგულაცია (პარათირეოიდული ჰორმონი).

ანუ თირკმელების ფუნქციის ნაწილობრივი ან სრული შეჩერების გამოვლინებებია: ურემიული მდგომარეობა, აციდოზი ან ალკალოზი, შეშუპება, ელექტროლიტების კონცენტრაციის დარღვევა სისხლში, არტერიული ჰიპერტენზია, ნორმოქრომული, ნორმოციტული ანემია, ოსტეოპოროზი.

– რა სიმპტომები შეიძლება ახასიათებდეს თირკმელების უკმარისობას?

– ზემოთ აღნიშნული დარღვევების კლინიკური გამოვლინებების ცალსახა და იმპერატიული ფორმით ჩამოთვლა ძალიან ძნელია – არავითარი სუბიექტური დისკომფორტიდან დაწყებული ცნობიერების დარღვევით დასრულებული. ერთ-ერთ საყურადღებო სიმპტომად შეიძლება განვიხილოთ დღე-ღამეში გამოყოფილი შარდის რაოდენობის ცვლილება, უფრო ხშირად – შემცირება, რაც, თავის მხრივ, სუბიექტური აღქმის საგანია.

ურემიული მდგომარეობის დადასტურების შემდეგ, დგება თირკმელების მწვავე დაზიანებისა და თირკმელების ქრონიკული დაავადების გამიჯვნის აუცილებლობა. მათგან არც ერთი არ არის დამოუკიდებელი დაავადება, ორივე არის გართულება და/ან შედეგი, თუმცა პრინციპული მნიშვნელობა აქვს მათ გამიჯვნას, ვინაიდან მკურნალობის ტაქტიკა სრულად განსხვავებულია.

– რამ შეიძლება გამოიწვიოს თირკმელების მწვავე უკმარისობა?

– თირკმელების მწვავე დაზიანება არის მდგომარეობა, როდესაც გამომწვევი დაავადებებისა და პათოლოგიური მდგომარეობების გამო თირკმელები უეცრად, სრულად ან ნაწილობრივ კარგავენ უმთავრესი ფუნქციების შესრულების უნარს. თმუ-ს გამომწვევი ფაქტორები სამ ჯგუფად არის ორგანიზებული და ეს არის:

  • პრერენული გამომწვევი ფაქტორები (მაგ. ჰიპოვოლემია, გულის ფუნქციური მდგომარეობის უეცარი გაუარესება, არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატების შედეგები და სხვა);
  • უშუალოდ თირკმელების დაზიანება (მაგ. მწვავე გლომერულონეფრიტი, ტუბულებისა და ინტერსტიციული ქსოვილის მწვავე დაზიანება: ბაქტერიული ანთება, მძიმე სეფსისი, საკონტრასტო ნივთიერების ტოქსიური გავლენა, ჰემოლიზურ-ურემიული სინდრომი, რაბდომიოლიზი, მიელომური დაავადებით და სხვა დაავადებებით ინდუცირებული ნეფროპათია და სხვა);
  • პოსტრენული პათოლოგია, ანუ თირკმელების მიერ ნორმალურად ფორმირებული შარდის ორგანიზმიდან გამოსვლის უეცარი შეფერხება (მაგ. წინამდებარე ჯირკვლის ჰიპერპლაზიის გამო უეცრად გამოვლენილი შარდის გამოყოფის შემცირება და/ან შეწყვეტა, ორმხრივად შარდსაწვეთების ან შარდსადენის ბლოკირება კონკრემენტით და ა. შ.).

თირკმელების მწვავე უკმარისობის გამომწვევი დაავადებებისა და პათოლოგიური მდგომარეობების ნაირფეროვნების გამო, ძალიან ძნელია ჩამოყალიბდეს ჩივილების, სუბიექტური და ობიექტური გამოვლინებების ზოგადი ჩამონათვალი. მას დიდწილად განაპირობებს გამომწვევი დაავადებისა და პათოლოგიური მდგომარეობის სუბიექტური, ობიექტური გამოვლინებები. თუმცა, არსებობს დაავადებები, რომელთა დიაგნოსტირებაც კი უკვე გულისხმობს, რომ უნდა ველოდოთ თირკმელების მწვავე უკმარისობას ჩამოყალიბებას და/ან მისი კლინიკური გამოვლინებების გაუარესებას (მაგ. ჰემოლიზურ-ურემიული სინდრომი). მნიშვნელოვანია თმდ-ის პირველადი ზოგადი გამოვლინება – დღე-ღამეში გამოყოფილი შარდის რაოდენობის შემცირება, რაც (როგორც აღვნიშნეთ) დიდწილად სუბიექტური შეფასებაა და დიაგნოსტიკისათვის აუცილებლად საჭიროებს ექიმის შეფასებას და ობიექტურად დადასტურებას.

– როგორ მკურნალობენ თირკმელების მწვავე უკმარისობას?

– თირკმელების მწვავე უკმარისობა (დაზიანება) არის გადაუდებელი ჰოსპიტალიზაციის საგანი. ჰოსპიტალიზაციის შემდეგ საექიმო ღონისძიებები მოიცავს ორ მიმართულებას:

  • თმუ-ის მატრიგერირებელი მიზეზის გამოვლენას და მის ადეკვატურ მკურნალობას შესაბამისი სპეციალიზაციის ექიმთან ერთად;
  • უშუალოდ თირკმელების მწვავე უკმარისობის მართვას ნეფროლოგის მიერ.

ანუ თირკმელების მწვავე უკმარისობა გუნდური მართვის საგანია. იმ შემთვევაში, თუ ვერ იქნება დიაგნოსტირებული და სწორად მართული თმუ გამომწვევი დაავადება და/ან პათოლოგიური მდგომარეობა, ვერც მისი შედეგის (გართულების) მკურნალობა იქნება წარმატებული. თმუ მართვისას ხშირად საჭირო ხდება ისეთი დამატებითი სამკურნალო ღონისძიების ჩართვის საჭიროების შესახებ გადაწყვეტილების მიღება, როგორიცაა თირკმელჩანაცვლებითი თერაპია: ურგენტული ჰემოდიალიზის და/ან პერიტონეული დიალიზის სეანსების ჩატარება. მიზეზისა და შედეგის სწორად მართვის მიზანია ბრძოლა უკეთესი და/ან საუკეთესო გამოსავლის მისაღებად. საუკეთესო გამოსავალია, როდესაც პირველადი დაავადება კარგად იქნება ნამკურნალევი, ხოლო მისი გართულება – თირკმელების მწვავე დაზიანება სრულად ალაგდება, თირკმელების ფუნქციური უნარი ნორმალიზდება. ხშირია, როდესაც თმუ-ის შედეგად თირკმელების ფუნქციური უნარი ნაწილობრივ აღდგება, ანუ პაციენტი გადადის თირკმელების ქრონიკული დაავადების რომელიმე სტადიაში, ან როდესაც თირკმელების ფუნქციური უნარი საერთოდ არ აღდგება და როდესაც ურგენტულად დაწყებული ჰემოდიალიზის სეანსები უნდა გაგრძელდეს გეგმიური თირკმელჩანაცვლებითი თერაპიით.

– თირკმელების ქრონიკული უკმარისობის მართვა როგორ უნდა მიმდინარეობდეს?

– ურემიული მდგომარეობის მიზეზი შეიძლება იყოს თირკმელების ქრონიკული დაავადება. ეს მდგომარეობაც არის ხანგრძლივად მიმდინარე ქრონიკული დაავადებების შედეგი. ზოგიერთი დაავადების დიაგნოსტირებისას არის მოსალოდნელი თქდ-ის ჩამოყალიბება და, შესაბამისად, პაციენტი ამ თვალსაზრისით პერიოდულ მონიტორირებას გადის. ამ დაავადების მაგალითია შაქრიანი დიაბეტი – ძალიან გავრცელებული დაავადება. ჩვენი ჯანმრთელობის დაცვის სისტემა პაციენტებს სთავაზობს სკრინინგული კვლევების, მათ შორის, მიკროალბუმინურიის ტესტის ჩატარებას, რაც მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს შაქრიანი დიაბეტის შესაძლო ნეფროლოგიური გართულებების პრევენციაზე.

თირკმელების ქრონიკულ დაავადებას აქვს მიმდინარეობის ხუთი სტადია. თუ პაციენტს ექიმი მეთვალყურეობს და ამ სტადიების მონიტორირება ხდება, ურემიული მდგომარეობის გამოვლინებების, სიმპტომების მართვა, მაშინ თირკმელების ქრონიკული დაავადების მეხუთე სტადიის დადგომისას (გლომერულური ფილტრაციის სიჩქარის შემცირება 15 მლ/წთ/1.73 მ2), ექიმის მიერ პაციენტს შეეთავაზება მცირე, რეკონსტრუქციული ჩარევა სისხლძარღვებზე, რათა ჩამოყალიბდეს არტერია-ვენური ფისტულა, რაც არის გეგმიური ჰემოდიალიზის სეანსების დაწყების წინაპირობა. ამ პერიოდშივე განხილვის საგანი ხდება პერიტონეული დიალიზის ინიცირების, ზოგჯერ კი – კვინტონის სადიალიზო კათეტერის ჩადგმის საჭიროება.

იმ შემთვევაში, თუ თირკმელების ქრონიკული დაავადება არ არის დადგენილი და გამოკვლეული, პაციენტები ექიმთან უკვე კლინიკურად გამოვლენილი ურემიული სიმპტომებით ხვდებიან. ურემიული მდგომარეობის დიაგნოსტირება პაციენტებისთვის სრული მოულოდნელობაა და სწორედ მაშინ დგება საკითხი თირკმელების მწვავე დაზიანებისა და ქრონიკული დაავადების ტერმინალური უკმარისობის სტადიის დიფერენცირებისა და შესაბამისი მართვის შესახებ.

თირკმელების ქრონიკული დაავადების ბოლო სტადიის დიაგნოსტირებისას აზრს კარგავს მისი მიზეზის გარკვევა. ეს არის ხანგრძლივად არსებული ქრონიკული დაავადებების შედეგი. შესაბამისად – ზოგჯერ ურგენულ რეჟიმში დაწყებული თირკმელჩანაცვლებითი თერაპია გრძელდება გეგმიურად, რაც პაციენტის სიცოცხლისა და შრომისუნარიანობის შენარჩუნების წინაპირობაა.