თინათინ გოცაძე

.

"წინათ ასეთი რამ არასოდეს დამმართია, ამ ზამთარს კი მთელი სხეული მექავება, კანი გაუხეშებული და გაწითლებული მაქვს, ხელები პერიოდულად მეხორკლება. არც სახსრები და არც სხვა რამ არ მაწუხებს. მეუბნებიან, სიცივის ბრალია და დათბობისთანავე გაგივლისო, არადა მცივანა არ ვარ. როგორი მკურნალობა ჩავიტარო?"

სიმპტომები, რომლებსაც აღწერთ, სიცივის მიმართ ალერგიის გამოვლინებაა. ატმოსფერული ტემპერატურის შემცირებისას ზოგიერთს ალერგიის ნიშნები გამოაჩნდება ხოლმე: კანი წითლდება (ჰიპერემიული ხდება) და უხეშდება, რასაც ქავილის ან ჭიანჭველების ცოცვის შეგრძნება ერთვის, შრება, იფიტება და ხორკლით იფარება, ზოგჯერ ჩნდება შეშუპება ან მცირე ზომის გამონაყარი, ვითარდება ხელის მტევნის წვრილი სახსრების ანთება და შესივება, რასაც შემაწუხებელი ტკივილი სდევს თან. ყოველივე ეს და ზოგიერთი სხვა ნიშანი სიცივის მიმართ ალერგიის მანიშნებელია.

ალერგია არის სახეცვლილი, გაუკუღმართებული მგრძნობელობა, რომელიც ცხოველური, მცენარეული თუ ხელოვნური ალერგენის გარდა ფიზიკური ფაქტორების მიმართაც შეიძლება განვითარდეს. ხშირად ალერგიული რეაქციის გამომწვევად სიცივე გვევლინება. მისი ზემოქმედებით ორგანიზმში არსებული ზოგიერთი ნივთიერება ცვლილებას განიცდის, სახეშეცვლილი კი ორგანიზმისთვის უცხო ნივთიერებად აღიქმება, სხვაგვარად რომ ვთქვათ, აუტოალერგენად გარდაიქმნება. ორგანიზმი მათ მიმართ ე.წ. გამანეიტრალებელ ანტისხეულებს გამოიმუშავებს, ანტისხეულების ალერგენთან ურთიერთქმედების შედეგად კი სხვადასხვა ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერება გამოიყოფა. ეს ნივთიერებები ზრდის კაპილარების განვლადობას, აღწევს მათ კედლებში, ლაგდება ქსოვილებში, სათავეს უდებს ანთებით პროცესებს, აღიზიანებს რეცეპტორებს (მაღალმგრძნობიარე წარმონაქმნებს) და ტკივილის შეგრძნებას იწვევს.

სახსრებში მტვრევის შეგრძნება, წვრილი სახსრების შესივება, ლოკალური (ადგილობრივი) შეშუპება, როგორც წესი, სიცივესთან კონტაქტის შემდეგ - ცივ ამინდში, ცივ წყალთან, ცივ საგანთან შეხების შედეგად - ვითარდება. არის შემთხვევები, როდესაც სიცივის მიმართ ალერგია გრიპის, პარაგრიპის ან სხვა ვირუსული დაავადების შემდეგ იჩენს თავს. ოდესღაც ჯანმრთელ, სრულიად არაალერგიულ პირს, მას შემდეგ, რაც თუნდაც გაზაფხულზე ან ზაფხულში ინფექციურ პათოლოგიას გადაიტანს, ზამთარში მოულოდნელად სიცივისადმი მომატებული მგრძნობელობა გამოაჩნდება ხოლმე. მისი პირველი სიმპტომი ზოგიერთი ორგანოს ქრონიკული დაავადების გამწვავებაც შეიძლება იყოს.

• რატომ ვითარდება ალერგია სიცივეზე?

საინტერესო ის არის, რომ სიცივის მიმართ ალერგიული ადამიანები სრულებითაც არ არიან მცივანები, ამიტომაც არის, რომ სიცივესთან ურთიერთობას არ ერიდებიან, მერე კი ალერგიული რეაქციის შედეგებით იტანჯებიან. უნდა ითქვას ისიც, რომ იდიოსინკრაზია - მეტისმეტი, ავადმყოფური მგრძნობელობა ამა თუ იმ საკვების ან სამკურნალო პრეპარატის მიმართ - ზოგიერთს სწორედ ზამთარში უვითარდება. ამის მიზეზი ისევ და ისევ სიცივის გავლენით ორგანიზმში მიმდინარე ძვრებია.

ნუ გაგიკვირდებათ, თუ ერთი და იგივე ნივთიერება, ესა თუ ის სუნი ან გემო წელიწადის სხვადასხვა დროს თქვენზე სხვადასხვაგვარად იმოქმედებს.

სიცივის ალერგია მეტწილად იდიოპათიურია (გარკვეულ მიზეზებთან დაუკავშირებელი), მაგრამ ზოგიერთი მიიჩნევს, რომ შესაძლოა, ის მოზრდილი ადამიანის ორგანიზმში სიცივის აგლუტინინების არსებობისა და სიცივის პაროქსიზმული ჰემოლიზის ბრალი იყოს.

ჰემოლიზი ერითროციტების დაშლის პროცესია, რომლის შედეგად ჰემოგლობინი გამოიყოფა. ვარაუდობენ, რომ სიცივის ზემოქმედებით ზოგჯერ იცვლება ერითროციტების რეზისტენტობა (გამძლეობა) და ჰემოლიზი ვითარდება, დაშლილი ერითროციტების ცალკეული ნაწილაკები კი ალერგენებად ევლინება ორგანიზმის იმუნურ სისტემას და შესაბამის რეაქციებს იწვევს.

• მკურნალობა

გახსოვდეთ, სიცივის ალერგიის დროს თვითმკურნალობა, მით უფრო - ცხელი აბაზანების, საფენებისა თუ სათბურების გამოყენება, არასდიდებით არ შეიძლება. ყოველნაირად უნდა მოერიდოთ სიცივეს, თუმცაღა როცა ონკანში ცხელი წყალი აღარ მოედინება, სახლები და დაწესებულებები ერთიანად გაყინულია, ეს, ცოტა არ იყოს, ძნელია. და მაინც -

• თავი შეიკავეთ ცივ წყალში რეცხვისა და ცივი წყლით ხელების დაბანისაგან;
• ეცადეთ, დიდხანს არ დარჩეთ სიცივეში
• აუცილებლად მიაკითხეთ ექიმ-ალერგოლოგს, რომელიც შეაფასებს თქვენს მდგომარეობას და სათანადო მკურნალობას დაგინიშნავთ.

• დასასრულ კი - რამდენიმე რჩევა:

• წყალთან ყოველი შეხების შემდეგ აუცილებელია, ხელებზე დამცავი კრემი გადაისვათ. განსაკუთრებით მოგიხდებათ კრემები, რომლებიც ქოქოსის ზეთს ან ქაცვის ექსტრაქტს შეიცავს. პირველი კარგად შეიწოვება, საუკეთესო მკვებავია და ხელებზე დიდხანს რჩება. რაც შეეხება ქაცვის ზეთსა და ექსტრაქტს, ისინი დიდი ოდენობით შეიცავს C ვიტამინს, რომელიც კარგად აშუშებს კანის გამოშრობა-გამოფიტვის შედეგად წარმოქმნილ მიკროტრავმებსა და წვრილ ნახეთქებს.
• ხელებზე ხორკლი იმის ნიშანია, რომ კანი შველას გთხოვთ. ახალმოხარშული კარტოფილისა და რძისგან გააკეთეთ პიურე, წაისვით ხელებზე და ენერგიულად შეიზილეთ. 10 წუთის შემდეგ ხელები თბილი წყლით დაიბანეთ და დამატენიანებელი კრემი წაისვით. პროცედურა კვირაში სამჯერ გაიმეორეთ.