დევი დევიძე

არცთუ დიდი ხნის წინ ექიმები და სხვა სპეციალისტები საკმაოდ ხშირად იყენებდნენ მკურნალობის ფრიად საეჭვო მეთოდებს, მათ შორის - ისეთებსაც, რომლებიც დღეს არა მარტო უეფექტოდ, არამედ სახიფათოდაც კი ითვლება.

1. დაობებული პური

• ძველ ეგვიპტეში დაობებული პური ჭრილობების სადეზინფექციოდ გამოიყენებოდა. მიუხედავად იმისა, რომ მკურნალობის ეს მეთოდი მეტად უცნაურია, მასში არის საღი აზრის მარცვალი.

ცნობილმა ფრანგმა მიკრობიოლოგმა ლუი პასტერმა მოგვიანებით აღმოაჩინა, რომ ზოგიერთი სახეობის სოკო, რომლებიც პენიცილინს გამოყოფს, მართლაც თრგუნავს ბაქტერიების გამრავლებას, თუმცა ფაქტია ისიც, რომ ობიან პურში მხოლოდ პენიცილინის გამომყოფი სოკოები არ იზრდება.

2. მეტამფეტამინი

• ეს მეთოდი პოპულარული გახდა ადოლფ ჰიტლერის წყალობით, რომელიც იპოქონდრიით იყო შეპყრობილი. ფიურერს ექიმი უკეთებდა ვიტამინების ინექციას, რომლებსაც ზოგჯერ ამ ნარკოტიკულ ნივთიერებას ამატებდა.

ეს ინექციები ჰიტლერს საშუალებას აძლევდა, “ენერგიული, ყურადღებიანი, აქტიური და სასიამოვნო მოსაუბრე ყოფილიყო და მრავალი საათის განმავლობაში ეფხიზლა”. შემდეგ ნაცისტებმა ამ წამლის გამოყენება სამხედროებთანაც დაიწყეს ახალი ტიპის, მოუღლელი მკვლელების შესაქმნელად.

3. აირები ქილებში

• შუა საუკუნეების ექიმები მიიჩნევდნენ, რომ “მსგავსი მსგავსით იკურნება” და შავი ჭირის გავრცელებისას, რომელიც, როგორც მაშინ ეგონათ, სასიკვდილო ანაორთქლებისგან წარმოიქმნებოდა - პაციენტებს ურჩევდნენ, შეეგროვებინათ საკუთარი ნაწლავური აირები ქილებში და ხშირად შეესუნთქათ.

4. მკვდარი თაგვი

• ძველი ეგვიპტელები მკვდარი თაგვებისგან დამზადებულ მალამოებს კბილის ტკივილის დროს ღრძილებში შესაზელად ხმარობდნენ.

მკვდარი თაგვებით მკურნალობდნენ ელისაბედის ეპოქის ინგლისშიც - შუაზე გაჭრილ თაგვს მეჭეჭებზე იდებდნენ მათ მოსაცილებლად. თაგვებს იყენებდნენ ღამის შარდშეუკავებლობის, ყივანახველის, ჩუტყვავილასა და წითელას სამკურნალოდაც.

5. ნიანგის ექსკრემენტები

• აზიაში ნიანგის ექსკრემენტები დიდი ხნის განმავლობაში გამოიყენებოდა კონტრაცეფციისთვის.

ამფიბიის გამომშრალი გამონაყოფი საშოში შეჰყავდათ, სადაც სხეულის ტემპერატურა მათ არბილებდა. მიიჩნეოდა, რომ ეს სპერმატოზოიდებისთვის გადაულახავი დაბრკოლება იყო. ამავე მიზნით იყენებდნენ ხის წვენს, ლიმონს, შალს, ზღვის ვარსკვლავსა და სპილოს ექსკრემენტებს.

6. დარიშხანი

• მიუხედავად იმისა, რომ დარიშხანი შხამია, მას მრავალი საუკუნის განმავლობაში წამლადაც იყენებდნენ ჩინელი ექიმები, ევროპაში კი ის მე-18 საუკუნის დამლევს მალარიის, სიფილისის, ართრიტისა და დიაბეტის სამკურნალო საშუალებების ძირითადი ინგრედიენტი იყო.

ვიქტორიანული ეპოქის ქალბატონები დარიშხანს კოსმეტიკურ საშუალებადაც ხმარობდნენ.

7. გველის ზეთი

• ჩინური წყლის გველის ზეთით ჩინური მედიცინა საუკუნეების განმავლობაში მკურნალობდა სახსრების ტკივილს.

სხვათა შორის, მას დღემდე იყენებენ. სადღეისოდ გველები ომეგა-3-ისა და სხვა იმ ცხიმმჟავების წყაროდ არის მიჩნეული, რომლებსაც ანთების საწინააღმდეგო თვისებები აქვს.

8. უროსკოპია

• შუა საუკუნეების ევროპაში ექიმები დიაგნოზს სვამდნენ უროსკოპიის საფუძველზე, უბრალო ენით რომ ვთქვათ, პაციენტების შარდის დათვალიერების გზით.

ზოგიერთ პაციენტს თავად მიჰქონდა საკუთარი შარდი, ზოგიერთი კი მსახურის ხელით გზავნიდა საანალიზოდ. ექიმი ყურადღებას აქცევდა შარდის სუნს, ფერს, კონსისტენციას და არცთუ იშვიათად გემოსაც უსინჯავდა.

9. მარიანის ღვინო

• ეს ღვინო 1863 წელს გამოიგონა იტალიელმა ქიმიკოსმა ანჯელო მარიანიმ. მატონიზებელი სასმელი ღვინისა და კოკას ფოთლებისგან შედგებოდა. მან მალე მოიპოვა პოპულარობა, სავარაუდოდ, იმიტომ, რომ კოკას ფოთლები კოკაინს შეიცავს.

რეკლამა ამტკიცებდა, რომ მარიანის ღვინო 8000-მა ექიმმა მოიწონა და რომ ის “გადაღლილი მამაკაცებისთვის, სუსტი ქალებისთვის და ავადმყოფი ბავშვებისთვის იყო სასარგებლო”.

მარიანის ღვინოს სიამოვნებით აგემოვნებდნენ თომას ედისონი, დედოფალი ვიქტორია, რომის პაპი პიუს მე-10 და სხვები. მოგვიანებით ამერიკელმა აფთიაქარმა ჯონ პემბერტონმა შექმნა მსგავსი ნაყენი, რომელიც კოკა-კოლას წინამორბედი გახდა.

10. დიაგნოსტიკა ცხვრის ღვიძლით

• სისხლის ანალიზი და რენტგენის სხივები არცთუ დიდი ხნის წინ გახდა ხელმისაწვდომი. მათ აღმოჩენამდე ექიმები დიაგნოსტირების მეტად უჩვეულო ხერხებს მიმართავდნენ. მაგალითად, მესოპოტამიაში პაციენტის ჯანმრთელობაზე იმ ცხვრის ღვიძლის მიხედვით მსჯელობდნენ, რომელსაც ავადმყოფი მსხვერპლად სწირავდა.

იმხანად ღვიძლი მიიჩნეოდა ადამიანის სისხლის ანუ სიცოცხლის წყაროდ.

(გაგრძელება იქნება)