მუშმალა
ნაყოფი მრგვალია (დიამეტრი – 3 სმ-მდე, კულტურული ფორმისა – 10 სმ-მდე). ოვალური ან მსხლისებრი ფორმა აქვს, წვნიანია, მომჟავო-ტკბილი; ნარინჯისფერი ან ყვითელია. მოჰყავთ კავკასიაში შავი ზღვის სანაპიროსა და ყირიმის სამხრეთ რაიონებში, აგრეთვე შუა აზიის ზოგ რაიონებში. მცენარე ყვავილობს ნოემბერ-დეკემბერში, ნაყოფი მწიფდება მაის-ივნისში. იყენებენ ნედლად და გადამუშავებულს (კომპოტი, მურაბა და სხვა), თესლისაგან ამზადებენ ყავის სუროგატს. მუშმალა სუბტროპიკული კარგი დეკორატიული მცენარეა. მრავლდება თესლითა და მყნობით.
ის საოცარი ქიმიური შემადგენლობით გამოირჩევა. მცენარის ნაყოფში შედის შაქარი, ხილის მჟავები, C, PP, P ვიტამინები, პროვიტამინი A, პექტინები, ფიტონციდები, არომატული და მთრიმლავი ნივთიერებები. მედიცინა იაპონურ ზღმარტლს საჭმლის მომნელებელი სისტემის მოსაწესრიგებლად, გასამყარებლად და კუჭ-ნაწლავის სხვადასხვა დაავადების სამკურნალოდ იყენებს. ფიტონციდების დიდი შემცველობის წყალობით, მცენარე სასუნთქი გზების ანთებების ჩასაქრობადაც აქტიურად გამოიყენება.
რას შეიცავს 100 გრამი მუშმალა?
- ენერგია – 47 კკალ;
- ნახშირწყლები – 12.1 გრამი;
- პროტეინი – 0 გრამი.
ვიტამინები:
- ვიტამინი A – 1528 IU;
- ვიტამინი C – 1 მგ;
- ნიაცინი – 0.2 მგ;
- ვიტამინი B6 – 0.1 მგ;
- ფოლიუმის მჟავა – 0.14 მკგ.
მინერალები:
- კალციუმი – 16 მგ;
- კალიუმი – 266 მგ;
- ფოსფორი – 27 მგ;
- მაგნეზიუმი – 13 მგ;
- რკინა – 0.3 მგ;
- თუთია – 0.1 მგ;
- სელენი – 0.6 მკგ.
ფასდაუდებელი შემადგენლობა აქვს მუშმალის არა მხოლოდ ნაყოფს, მის ფოთლებსაც. მათ სხვადასხვა დაავადებების სამკურნალოდ იყენებენ. მუშმალას ფოთლებისგან დამზადებული ნაყენები და ნახარშები დიარეას, ასთმას, ბრონქიტებსა და ზედა სასუნთქი გზების ანთებებს კურნავს.
მუშმალას სხვა სასარგებლო თვისებები:
1. ებრძვის სურდოსა და გრიპს;
2. კუჭ-ნაწლავს წმენდს შხამებისა და ტოქსინებისგან;
3. აუმჯობესებს მხედველობას;
4. აუმჯობესებს თირკმლების ფილტრაციის უნარს, ხსნის დისფუნქციის სიმპტომს;
5. ებრძვის შაქრიან დიაბეტს (მისი ფოთლები შეიცავს ნივთიერება ტრიტერპენს და პოლისაქარიდს, რომლებიც სისხლში ინსულინის გამომუშავებას უწყობენ ხელს).
რატომ არის აუცილებელი მისი მიღება დიეტის დროს და რა საუცხოო თვისებები გააჩნია
მუშმალას მეორენაირად იაპონურ ზღმარტლსაც უწოდებენ. მისი დამწიფების პერიოდი მაისიდან ივნისის ჩათვლითაა.
გარდა იმისა, რომ A და B ვიტამინებითაა გამდიდრებული, C ვიტამინის შემცველობით ფორთოხალსაც კი არ ჩამორჩება.
ქალების უმეტესობას ის ძალიან უყვარს, რადგან მისი ჭამა დიეტის დროსაც რეკომენდებულია.
როგორც ცნობილია, მუშმალა შიმშილის გრძნობას გარკვეულწილად აქრობს, რაც დიეტის დაცვის დროს ძალიან დიდი შეღავათია.
მისი ნაყოფი გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მუშაობასაც უწყობს ხელს და ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია.
თქვენ წარმოიდგინეთ, ეს საუცხოო ხილი შაქრიანი დიაბეტის წარმოქმნასაც უშლის ხელს და არტერიულ წნევას აწესრიგებს.
მას არაერთი დადებითი ფუნქცია გააჩნია. მათგან ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კი მხედველობის გაუმჯობესებაა.
იცოდით, რომ მუშმალის გამშრალი და დაფქული კურკებისგან იაპონელები ყავის შემცვლელს ამზადებენ, რომელიც ძალზე სასარგებლო, მატონიზებელი სასმელია და ნატურალური ყავის გემოსგან თითქმის არ განსხვავდება.
აქვე უნდა გავითვალისწინოთ ისიც, რომ მიუხედავად დადებითი ასპექტებისა, ზოგჯერ მას უკუჩვენებაც აქვს.
მისი მიღება რეკომენდებული არაა წყლულოვანი დაავადებების, გასტრიტის, კუჭქვეშა ჯირკვლის დაავადებების დროს. საგულისხმოა ისიც, რომ თუ თქვენი შვილი ალერგიულია, დღეში მხოლოდ ერთი ცალი მუშმალა მიიღოს. ამ გზით თავს დაიზღვევთ არასასურველი შედეგებისგან.
მუშმალის ოდნავ უმწიფარ ნაყოფს კუჭის შემკვრელი თვისებები აქვს. კარგად დამწიფებული ნაყოფის რბილობს კი – პირიქით, გამხსნელი მოქმედება. პარალელურად, ის ორგანიზმს შლაკებისა და ტოქსინებისგან წმენდს. მუშმალა შეუცვლელია თირკმლის კოლიკების დროს, ის შესანიშნავად უმკლავდება შარდკენჭოვან დაავადებებსაც. მუშმალის ნაყოფის თაფლთან არეული რბილობი აუმჯობესებს სუნთქვას, ასუფთავებს ფილტვებს ლორწოსგან, გვათავისუფლებს ქოშინის, გულის არეში ტკივილებისა და ხანგრძლივი ხველისგან.
C ვიტამინისა და A პროვიტამინის (უძლიერესი ანტიოქსიდანტის) შემცველობის წყალობით, მუშმალის ნაყოფი უაღრესად დადებითად მოქმედებს გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მუშაობაზე, აწესრიგებს არტერიულ წნევას, ხელს უწყობს ქსოვილების აღდგენას და აუმჯობესებს სისხლის შედედების პროცესს. მუშმალა მატონიზებელ მოქმედებას ახდენს მთელ ორგანიზმზე, აძლიერებს იმუნურ სისტემას, ებრძვის ნაადრევ დაბერებას, ხელს უშლის ონკოლოგიური წარმონაქმნების გაჩენას, ინფარქტებსა და ინსულტებს. მუშმალა ზრდის ორგანიზმის მედეგობას სხვადასხვა ვირუსის, ინფექციებისა და მიკროორგანიზმების მიმართ.
სხვა ხილის მსგავსად, მუშმალის მიღებაც სასურველია ცოცხლად, თუმცა, ის არც თერმული დამუშავებით კარგავს სამკურნალო ძალას. მისგან დამზადებული მურაბები, ჯემები და კომპოტები დადებითად მოქმედებს საჭმლის მომნელებელ სისტემაზე, ნაწლავებიდან გამოდევნის მავნე ნივთიერებებს და აღადგენს მის მიკროფლორას.
