რას იწვევს კარტოფილის ჭარბი რაოდენობით მოხმარება
კვლევამ აჩვენა, რომ ყველა დღეს პოპულარული მცენარეული საკვები არ არის ჯანსაღი. ავტორებმა ასევე შენიშნეს, რომ ყველაზე ხშირად „არაჯანსაღი“ ტიპის ბოსტნეულსა და ხილს ახალგაზრდები ირჩევენ – ანუ ისინი, ვინც ყველაზე ხშირად დიეტაზე არიან. შედეგები გამოქვეყნებულია ჟურნალში PLOS One.
კვების სფეროში მრავალი გამოკვლევა აჩვენებს, რომ კვებას შეუძლია სერიოზული გავლენა მოახდინოს ადამიანის ფსიქიკურ მდგომარეობასა და ჯანმრთელობაზე. ირანელმა მეცნიერებმა გადაწყვიტეს უფრო დეტალურად შეესწავლათ, შეიძლება თუ არა პირობითად ჯანსაღი მცენარეული საკვები დაკავშირებული იყოს ფსიქოლოგიურ დარღვევებთან.
ჯგუფმა შეიმუშავა ინდექსები, რომლებიც ახასიათებს სხვადასხვა მცენარეულ კვებას: ზოგადი, ჯანსაღი და არაჯანსაღი. კვლევაში მონაწილეობდა 18 წლის და უფროსი ასაკის 2033 ჯანმრთელი ადამიანი. თითქმის წელიწადნახევრის განმავლობაში აწარმოებდნენ კვების დღიურებს. ასევე გათვალისწინებული იყო სქესი, ასაკი, მავნე ჩვევები და სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობა.
მიღებული მონაცემები გაანალიზდა თითოეული მცენარეული პროდუქტის, ენერგიისა და საკვები ნივთიერებების საშუალო მიღების გამოსათვლელად. მოხალისეებს ასევე ჩაუტარდათ ტესტირება შფოთვისა და დეპრესიის სკალის (HADS) ირანულ ვერსიაზე, რომელსაც ექიმები იყენებენ დარღვევების სიმპტომების დასადგენად.
შედეგებმა აჩვენა, რომ ადამიანებს, რომლებიც მოიხმარდნენ მეტ კარტოფილს, რაფინირებულ მარცვლეულს და მარცვლეულ პროდუქტებს, ხილის წვენებს, მცენარეულ დესერტებს, ტკბილეულს და შაქრის შემცველ სასმელებს, არაჯანსაღი მცენარეული დიეტის ინდექსი ჰქონდათ. და უფრო ხშირად ისინი მიდრეკილნი იყვნენ დეპრესიისა და შფოთვისკენ ან ჰქონდათ მათი განვითარების მაღალი რისკი.
მარცვლეულის, თხილის, პარკოსნების, მცენარეული ცხიმის, ჩაის/ყავის და სხვა ჯანსაღი ხილისა და ბოსტნეულის ჭამა არ იყო დაკავშირებული ფსიქოლოგიურ სტრესთან.
ავტორებმა ასევე აღნიშნეს, რომ ზოგადად ახალგაზრდა მონაწილეთა დიეტაში უფრო მეტი მცენარეული საკვები იყო, მათ შორის არაჯანსაღი. ხანდაზმული ადამიანები ასევე მიდრეკილნი იყვნენ უფრო ჯანსაღი მცენარეული საკვების ჭამისკენ, ამიტომ ისინი უფრო მეტად იღებდნენ ჯანსაღი კვების ინდექსს.
მეცნიერებმა შემოგვთავაზეს რამდენიმე ახსნა მცენარეული დიეტის ფსიქიკაზე გავლენის შესახებ. მაგალითად, არაჯანსაღი მცენარეული საკვების უმეტესობას აქვს მაღალი გლიკემიური ინდექსი და გლიკემიურმა დატვირთვამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე საკვები ნივთიერებების დაბალი შემცველობის, ნაწლავის მიკრობიოტაზე უარყოფითი ზემოქმედების ან ანთების გამო. თუმცა ზუსტი მექანიზმი ჯერ კიდევ გასარკვევია.