ვიტამინი D დემენციის რისკს 40%-ით ამცირებს
70 წელზე უფროსი ასაკის ადამიანებში. ამის შესახებ გამოაცხადა ბრიტანეთის ექსეთერის უნივერსიტეტის პრესსამსახურმა, რომელიც ციტირებს სტატიას ჟურნალში Alzheimer's & Dementia.
„სენილური დემენციის სიხშირის შემცირება ან განვითარების შენელება კაცობრიობისთვის სულ უფრო მნიშვნელოვანი მიზანი ხდება, იმის გათვალისწინებით, რომ ამ დაავადებით პოტენციურად დაავადებულთა რიცხვი მუდმივად იზრდება. ჩვენმა კვლევამ აჩვენა, რომ D ვიტამინი შეიძლება იყოს ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური საშუალება ამ პრობლემის გადასაჭრელად, ”- თქვა ბაირონ კრიზმა, ექსეტერის უნივერსიტეტის მკვლევარმა (დიდი ბრიტანეთი), ციტირებულ იქნა უნივერსიტეტის პრესსამსახურის მიერ.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, ამჟამად მსოფლიოში 55 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს დემენციით. ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზი არის ალცჰაიმერის დაავადება- გამოვლენილია შემთხვევების 60-70%-ში.
ეს ნევროლოგიური დაავადება იწვევს ტვინის უჯრედების სიკვდილს, რის შედეგადაც ადამიანს მუდმივად უქვეითდება აზროვნება, ქცევითი და სოციალური უნარები. მან შეიძლება დაივიწყოს ბოლო საუბარი, მოვლენა ან ნათესავების სახელები, დაიკარგოს ნაცნობ ადგილას და ა.შ.
მკვლევარებმა გადაწყვიტეს გაერკვნენ, თუ რა გავლენას ახდენს დემენციის განვითარების სიხშირეზე და ალბათობაზე D ვიტამინის მიღება, რომლის მოლეკულები ხელს უწყობს ცილოვანი „ნაგვის“ ამოღებას ტვინის უჯრედებიდან. ამისათვის მათ თვალყური ადევნეს, თუ როგორ მოქმედებს ნივთიერების რეგულარული მიღება 12 ათასზე მეტი ტვინის მუშაობაზე, რომელთა საშუალო ასაკი იყო 71 წელი.
როგორც მკვლევარები აღნიშნავენ, ექსპერიმენტში მონაწილეთა დაახლოებით მესამედი რეგულარულად იღებდა D ვიტამინს, რამაც ექიმებს საშუალება მისცა თვალყური ედევნებინათ ამ ნივთიერების გავლენაზე მოხალისეების ტვინის მდგომარეობაზე მათი ცხოვრების მომდევნო ათი წლის განმავლობაში. ამ დაკვირვების დროს მეცნიერებმა გაითვალისწინეს, იყვნენ თუ არა ექსპერიმენტის მონაწილეები APOE4-ის მატარებლები. APOE გენის ვარიაცია, რამდენჯერმე ზრდის ალცჰაიმერის დაავადების განვითარების ალბათობას.
დაკვირვებამ აჩვენა, რომ ექსპერიმენტის დაწყებიდან ათი წლის შემდეგ დემენცია განუვითარდა ექსპერიმენტის 2,7 ათას მონაწილეს და მათგან 75% არ იღებდა D ვიტამინს მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში. ყველა გვერდითი ეფექტის გათვალისწინებით, ეს ნიშნავს, რომ D ვიტამინის რეგულარულმა მიღებამ, ექიმების თქმით, მოხალისეებში დემენციის განვითარების ალბათობა დაახლოებით 40%-ით შეამცირა.
საინტერესოა, რომ ეს ეფექტი უფრო ძლიერი იყო იმ ხანდაზმულ მოხალისეებში, რომლებიც არ იყვნენ APOE4 ვარიანტის მატარებლები.
კრიზი და მისი კოლეგები ვარაუდობენ, რომ ამის მიზეზი შეიძლება იყოს ის, რომ APOE4 ვარიანტის მქონე ადამიანების ნაწლავები საკვებიდან D ვიტამინს უფრო აქტიურად შთანთქავს, ვიდრე მუტაციის გარეშე ადამიანები.
აღმოჩენამ, აღნიშნა კრიზმა, უკვე აიძულა მეცნიერები მოეწყოთ ვიტამინ D-ს კლინიკური ცდა, რომელშიც მათ შესთავაზეს 40 წელზე უფროსი ასაკის რამდენიმე ათას მოხალისეს გრძელვადიანი D ვიტამინის ან პლაცებოს მიღება. მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ ეს ექსპერიმენტები გამოავლენს D ვიტამინის მოქმედების მექანიზმს ტვინის უჯრედებზე, ასევე დაგვეხმარება იმის გაგებაში, თუ რატომ ამცირებს APOE4 მუტაციას ნივთიერების ეფექტურობას ნერვულ სისტემაზე.