ნანა კალანდაძე

სტრესული მდგომარეობაც ემატება (დამტკიცებულია, რომ შიმშილობა ადამიანისთვის სტრესფაქტორს წარმოადგენს).

თუ ნივთიერებათა ცვლა დარღვეულია, დიეტის ზედმიწევნით დაცვაა საჭირო. დიეტაც სწორად უნდა იყოს შერჩეული, რადგან აქ მხოლოდ სხეულის კორექციაზე როდია საუბარი. რა თქმა უნდა, დიდია დატვირთვაც, რომელსაც დიეტაზე მყოფი ადამიანის ფსიქიკა განიცდის. ოჯახის წევრებს ამ დროს დიდი მოთმინება, ყურადღება და ტაქტი მართებთ. ზოგჯერ ოჯახის წევრები მართლაც "ეხმარებიან", თანაც გულმოდგინედ, დიეტაზე მყოფს: განუწყვეტელი შენიშვნებითა და მუდმივი მითითებებით თავს აბეზრებენ, სამზარეულოს კარადებსა და მაცივრებს კეტავენ, რათა გახდომის მსურველს სულმა არ წასძლიოს და დიეტა არ დაარღვიოს, ამით კი ისედაც დათრგუნულსა და გაღიზიანებულს უფრო მეტად აღიზიანებენ. როდესაც ადამიანი საკუთარ თავს რაიმეს უკრძალავს, გარკვეულ პირობებს უყენებს და ჩარჩოებში აქცევს, ეს ზიანს აყენებს მის ფსიქიკას, მით უმეტეს, როდესაც საქმე სასიცოცხლო მოთხოვნილების შეზღუდვას ეხება.

დიეტა სხვადასხვაგვარია: სამკურნალო, გამწმენდი, გასახდომი. ნებისმიერ შემთხვევაში საჭიროა განსაზღვრულ საკვებზე უარის თქმა, რაც არც ისე ადვილია - ადამიანს განუწყვეტლივ უხდება ნებისყოფის დაძაბვა. რაც უფრო მძიმეა დიეტის პირობები, მით უფრო ძლიერია სტრესი. დიეტის გამო ბევრი თავს არიდებს წვეულებებს, ქორწილებს, დაბადების დღეებს, შესაბამისად, ვეღარ ხვდება ახლობლებს, მეგობრებს, ეს კი მათ ფსიქოლოგიურ მდგომარეობას უფრო მეტად ამძიმებს. როდესაც დიეტა ხანგრძლივია, სტრესული მდგომარეობაც ხანგრძლივდება და შესაძლოა, საბოლოოდ დეპრესიაშიც კი გადაზიარდოს.

შიმშილობის დროს საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში პერისტალტიკის (კუმშვითი მოძრაობების) დაქვეითება აღინიშნება, რაც შეკრულობის ერთ-ერთი მიზეზია. შიმშილობას თან სდევს აპათია, ძილად მივარდნა, გონებრივი შესაძლებლობების, ზოგჯერ აზროვნების, მეხსიერების, ყურადღების დაქვეითება. საღამოობით ბევრს ძალიან უჭირს საკვებზე უარის თქმა, ზოგიერთს შიმშილი არ აძინებს, ამიტომ შესაძლოა ნებისყოფამ უღალატოთ და ფუნთუშას ან ბუტერბროდს ხელი წაატანონ, შემდეგ კი საკუთარ თავზე ბრაზობენ, რაც მათ ფსიქოლოგიურ მდგომარეობას უფრო მეტად ამძიმებს.

თუ შეამჩნიეთ, რომ დაკლებული კილოგრამები უნებისყოფობის გამო ისევ აკრიფეთ, ნერვიულობას კი ნუ მოჰყვებით, არამედ მაშინვე დაიწყეთ ვარჯიში და მთელი ყურადღება მასზე გადაიტანეთ. დიდხანს ლოდინი არ მოგიწევთ - 5 წუთიც არ გავა, რომ ჭამა დაგავიწყდებათ. გარდა ამისა, ეს მინიტანვარჯიში მოდუნებასა და კალორიების დაწვაშიც დაგეხმარებათ.

დიეტა ნებადართულია მხოლოდ ჯანრთელი და მყარი ფსიქიკის მქონე ადამიანისთვის, ისიც - სრული სამედიცინო გამოკვლევის შემდეგ. დიეტის დროს ხდება ფიზიკური და ფსიქოლოგიური შეგუება კვების ახალ პრინციპებთან. მაგალითად, ნახშირწყლებზე დიდი ხნით უარის თქმა ნეგატიურად მოქმედებს ტვინზე, ზოგჯერ იბლოკება სეროტონინის - განწყობაზე პასუხისმგებელი ქიმიური ნივთიერების - გამომუშავება, ამიტომ ნახშირწყლების რაციონიდან დიდი ხნით ამოღება გაღიზიანებადობას, განწყობილების სწრაფ ცვალებადობას იწვევს. ადამიანი უჩივის სისუსტეს, სწრაფად დაღლას, მეხსიერების გაუარესებას.

როგორც აღვნიშნეთ, დიეტა ზოგჯერ ადამიანის ფსიქოლოგიურ წონასწორობას არღვევს. ამ დროს შეგიძლიათ აწარმოოთ დღიური, სადაც აღნუსხავთ, როდის რა და რამდენი მიირთვით. ნუ მოიტყუებთ თავს, დღიურში ყველა დარღვევა შეიტანეთ. თქვენი დამარცხების ამსახველ ქრონიკას რომ გადახედავთ, მიხვდებით, რატომ მოხდა ეს, რაც სამომავლოდ სიტუაციასთან გამკლავებაში დაგეხმარებათ. თუ ინერვიულებთ და სტრესის გადასალახავად შოკოლადის ფილას ან ტორტის ნაჭერს წაატანთ ხელს, ესეც აუცილებლად აღნიშნეთ დღიურში, შემდგომ კი ასეთი შემთხვევებისთვის რაიმე ნაკლებკალორიული, მაგალითად, მოხალული მიწის თხილი (მცირე რაოდენობით) ან ჩირი მოიმარაგეთ. საკუთარი თავი ყოველი გამარჯვების შემდეგ დაასაჩუქრეთ - გაისეირნეთ ქალაქში, წადით თეატრში, კონცერტზე, გაიარეთ მაღაზიებში, შეგიძლიათ, რამე იყიდოთ კიდეც. ეს სამომავლო სტიმულიც იქნება. გარდა ამისა, მეტი ხანი გაატარეთ სუფთა ჰაერზე, შეხვდით მეგობრებს, ისაუბრეთ (ოღონდ არა დიეტაზე!), ივარჯიშეთ, ოღონდ არ გადაიტვირთოთ და არ გადაიღალოთ.

დიეტის შერჩევისას აუცილებელია ექიმის კონსულტაცია, რათა ზიანი არ მიაყენოთ საკუთარ ჯანმრთელობას, ფსიქიკას. თუ შეინარჩუნებთ სიმშვიდეს, მოიკრებთ ნებისყოფას, ფსიქოლოგიურ წონასწორობას, შედეგი არ დააყოვნებს - თქვენი სხეული მომხიბვლელობას დაიბრუნებს და სტრესი და დეპრესიაც დავიწყებას მიეცემა.

გარშემო მყოფებს მსუქანთა მიმართ ხშირად ირონიული დამოკიდებულება აქვთ, უტაქტო ადამიანებისგან კი დაცინვა და აბუჩად აგდებაც არის მოსალოდნელი. გონიერი ადამიანები მსუქნებს, პირიქით, განსაკუთრებული სითბოთი ეპყრობიან, რადგან თვით ჭარბწონიანების უმრავლესობა კეთილი, საყვარელი, ალერსიანი, კეთილგანწყობილი პიროვნებაა. მიუხედავად ამისა, მათ უმრავლესობას არასრულფასოვნების კომპლექსი ტანჯავს, ამიტომ სითბო, თანადგომა სჭირდებათ, რათა არაორდინარული გარეგნობის გამო დეპრესიაში არ ჩაცვივდნენ.

დღეს მედიცინას უამრავი საშუალება მოეპოვება ასეთი ადამიანების დასახმარებლად. დიეტოლოგების, ქირურგების, პლასტიკური ქირურგების, ფსიქოლოგების დახმარებით ისინი შეძლებენ, სრულფასოვან ცხოვრებას დაუბრუნდნენ.