მშრალი თვალის სინდრომი
საცრემლე გარსი
ადამიანის თვალი დაფარულია საცრემლე გარსით - საკმაოდ თხელი და დელიკატური ქსოვილით, რომელიც 3 შრისგან შედგება: შიგნითა, შუა და გარეთა.
პირველი შრე ე.წ. პერიფერიაა, რომლითაც გარსი უშუალოდ თვალის კაკალთან კონტაქტობს. შუა შრე წყლისა და საკვები ნივთიერებების რეზერვუარია, გარეთა კი თხელი ცხიმოვანი ფენაა, რომელიც თვალს იცავს და მის ზედაპირზე საჭირო ტენიანობის შენარჩუნებას უზრუნველყოფს.
საცრემლე გარსი რამდენიმე მნიშვნელოვან ფუნქციას ასრულებს:
- ეწინააღმდეგება თვალში მტვრისა და სხვა ტიპის ნაწილაკების მოხვედრას;
- რქოვანაში ჟანგბადისა და საკვები ნივთიერებების ტრანსპორტს უზრუნველყოფს;
- ერთგვარი ბარიერია ვირუსებისა და მიკროორგანიზმებისთვის.
თვალის სიმშრალეს იწვევს:
- A ვიტამინის დეფიციტი;
- თვალზე მშრალი, კონდიცირებული ჰაერის მუდმივი მოქმედება;
- ენდოკრინული ფონის ცვლილება;
- უხარისხო კონტაქტური ლინზების ტარება;
- ქრონიკული გადაღლა;
- უძილობა;
- თამბაქოს კვამლი;
- მშრალი და ცხელი გარემო;
- ხანგრძლივი ანტიბიოტიკოთერაპია;
- კომპიუტერთან გადაღლა;
- ორგანიზმში ზოგადი მინერალებისა და სითხის უკმარისობა.
“მშრალ თვალს” ახასიათებს:
დასაწყისში ჩნდება დისკომფორტის, თვალში ქვიშის არსებობის მაგვარი შეგრძნება, წითლდება თვალის ლორწოვანი გარსი - ეს შეგრძნებები განსაკუთრებით მწვავდება და ძლიერდება დაღლილობისას, ტელევიზორსა და კომპიუტერთან ხანგრძლივი ჯდომისას. დასვენების შემდგომ სიმპტომები თავისით გაივლის.
მოგვიანებით შემაწუხებელი ნიშნები დასვენების შემდგომაც გრძელდება და მას სხვა ნიშნებიც ემატება: თვალის ქავილი, წვა, ტკივილი თვალების დახუჭვისას.
პერიოდულად გამოსახულების დამახინჯება, მხედველობის საგრძნობი დაქვეითება, ქარიან და ყინვიან ამინდში ცრემლდენა, თვალების ტკივილი ძლიერი განათებისას, თვალის კაკალში წნევის გაზრდა კითხვისა და კომპიუტერთან ჯდომისას - თუ ამ სიმპტომებიდან ერთ-ერთი მაინც გრძელდება და ძლიერდება, ცხადია, რომ ოფთალმოლოგთან ვიზიტი აუცილებელია. თვალებს სპეციალური დახმარება ესაჭიროება, რამდენადაც მშრალი თვალის სინდრომი სერიოზულ საფრთხეს უქმნის რქოვანას ჯანმრთელობას და საზოგადოდ, მხედველობასაც.
როგორ მოვიქცეთ?
თვალის სიმშრალისას დაგვეხმარება თვალის დამატენიანებელი წვეთები და ჟელეები, რომელთაც ხელოვნური ცრემლის შედგენილობა აქვთ. არსებობს სპეციალური მედიკამენტებიც, ზოგჯერ საჭირო ხდება ქირურგიული მკურნალობა, სპეციალური ლინზების ტარება.
მნიშვნელოვანი შედეგის მომტანია ზოგიერთი ხალხური საშუალებაც.
ხელოვნური ცრემლი
წვეთები და ჟელეები, რომლებიც „ხელოვნური ცრემლის“ ჯგუფს მიეკუთვნებიან, პრობლემის მოგვარების საუკეთესო საშუალებაა, ისინი შედგენილობით მაქსიმალურად მიახლოებულნი არიან ცრემლს და არც საშიშ ელემენტებს შეიცავენ.
მათი გამოყენება შესაძლებელია დღეში რამდენჯერმე, ჟელესი კი - დღეში ერთხელ, ძილის წინ.
პრეპარატები
“ხელოვნური ცრემლის” ჯგუფის საშუალებათა გარდა, ამ სინდრომისას ოფთალმოლოგები პაციენტებს ხშირად უნიშნავენ ანტიბაქტერიულ ჟელეებს, ანთების საწინააღმდეგო წვეთებს.
ზოგჯერ ქუთუთოების ქვეშ სპეციალური კონტეინერის იმპლანტაცია ხდება, რომელიც სითხეს გამოყოფს და რქოვანას ხანგრძლივი დროით ატენიანებს.
ქირურგიული მკურნალობა
მშრალი თვალის სინდრომის გართულებისას მკურნალობა ქირურგიულ ჩარევას ითვალისწინებს. უკანასკნელ ხანს საკმაოდ გავრცელებულ და წარმატებულ ქირურგიულ მანიპულაციად მიიჩნევა ოკლუზიური მეთოდი. იგი ტარდება საცრემლე არხებზე, რომლებიც თვალის ლორწოვანი გარსის დატენიანებაზე არიან პასუხისმგებელნი.
მანიპულაციისას არხიდან გამოიდევნება ის საცობები, რომლებიც ცრემლის საჭირო რაოდენობით გადმოსვლას ეღობებიან.
მანიპულაცია არ იწვევს პაციენტის დისკომფორტს, არხებში ჩამდგარი სპეციალური, თხელი, ძაფისებრი სტრუქტურა, სითბოს გავლენით, ჟელესმაგვარ ნივთიერებად გარდაიქმნება და ცრემლის თანაბარზომიერ გამოყოფას არეგულირებს.
სწორად შეარჩიეთ ლინზები
მშრალი თვალის სინდრომის მქონეებმა საკმაოდ ფრთხილად უნდა შეარჩიონ კონტაქტური ლინზები, რადგან კიდევ უფრო სერიოზულად არ დააზიანონ ისედაც გაღიზიანებული თვალის ლორწოვანი გარსი.
არსებობს სპეციალურად მშრალი თვალის ლინზები, რბილი, პოლიმერული მასალისგან დამზადებული, რომლებიც ტენის მაღალი შემცველია, ამიტომ ლორწოვანისგან ტენს არ შეიწოვს.
თუმცა გასათვალისწინებელია ის ფაქტი, რომ მაღალი ტენის შემცველობის ლინზები მშრალ გარემოსა და ქარში “შრებიან”, ამ შემთხვევაში ისინი უკვე ლორწოვანს “ართმევენ” ტენს, ამიტომ მათი ექსპლუატაციისას აუცილებელია ამ ფაქტორის გათვალისწინება.
არსებობს ალტერნატივაც: სილიკონის შემცველი ჰიდროჟელესმაგვარი ლინზები, რომლებიც კარგად ატარებენ ჟანგბადს და ლორწოვანს არ აზიანებენ. მშრალი თვალის სინდრომის მქონენი, რომლებიც ლინზებს ხმარობენ, მათ გასაწმენდად მხოლოდ სპეციალისტის მიერ რეკომენდებულ საშუალებებს უნდა იყენებდნენ. ლინზის გასაწმენდი ხსნარები ამ შემთხვევაში არ უნდა შეიცავდეს კონსერვანტებს და მაქსიმალურად მიახლოებული უნდა იყოს ცრემლის ბუნებრივ შედგენილობას.
როგორ ავიცილოთ “მშრალი თვალის სინდრომი”
სინდრომისთვის დამახასიათებელი პირველივე ნიშნების გაჩენისას:
- გაზარდეთ რაციონში A ვიტამინით მდიდარი პროდუქტები;
- შეძლებისდაგვარად ერიდეთ დიდი ხნით ცხელ, მშრალ, თამბაქოსკვამლიან ოთახში ყოფნას;
- ატარეთ მხოლოდ ხარისხიანი კონტაქტური ლინზები და დაიცავით თვალის ჰიგიენა;
- კომპიუტერთან მუშაობისას აუცილებელია მცირეხნიანი შესვენებები;
- ჩაიტარეთ თვალის ვარჯიშები, რომლებიც ხშირ დახამხამებას ითვალისწინებს;
- ნუ გამოიყენებთ უხარისხო დეკორატიულ კოსმეტიკას;
- რადგანაც თვალის სიმშრალე სტრესს, გადაღლას და უძილობას უკავშირდება, დღის რეჟიმის დაგეგმვისას აუცილებელია ამ ფაქტორების გათვალისწინება.