დევი დევიძე

.

• კუჭის მოქმედებამდე ორიოდე წუთით ადრე და კუჭის მოქმედების დროს მეწყება თავბრუხვევა და ჰაერის უკმარისობა. რისი ბრალია ეს და როგორ მოვიქცე?

- მოდი, მცირე შესავლით დავიწყოთ, რადგან მსურს, თქვენი ჟურნალის თითოეული მკითხველი გულისყურით მოეკიდოს საკუთარ ჯანმრთელობას. კუჭის მოქმედება და ამ დროს განხორციელებული ჭინთვები მეტად რთული პროცესია. მკითხველისათვის გასაგები ენით რომ ავხსნა, მოკლედ მოგახსენებთ: წარმოიდგინეთ, რომ კუჭის მოქმედების დაწყებისას და დეფეკაციის (საკვების მოუნელებელი ნარჩენებისაგან საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის დაცლის) დროს ორგანიზმში მოცირკულირე სისხლის თითქმის მთელი მასა ქვემოთ, ნაწლავებისკენ ჩადის, რის გამოც სხვა ორგანოები სისხლის ნაკლებობას განიცდის. ჯანმრთელი ადამიანისათვის ასეთი რამ საშიში არ არის, მაგრამ ამა თუ იმ პათოლოგიით დაავადებულს საქმე შესაძლოა გაურთულდეს.

უნდა გავითვალისწინოთ ისიც, რომ ჩვენში, დაბალი სამედიცინო კულტურიდან გამომდინარე, ხშირია ე. წ. ფარული დაავადებები - ადამიანს დიდხანს აწუხებს, ვთქვათ, თავის ტკივილი, თავბრუხვევა, მცირე სისუსტე, მაგრამ ექიმთან მისვლა აზრადაც არ მოსდის, მეტიც - ხშირად მეზობელ-ნათესავების რეკომენდაციებით შინვე მკურნალობს. მესმის, რომ ბევრს ფინანსური პრობლემა აკავებს, მაგრამ უმნიშვნელო სიმპტომებით გამოხატული ზოგიერთი დაავადება იმდენად საშიშია, რომ სჯობს, ყველაფერი გვერდზე გადადოთ და პროფესიონალ ექიმს ესტუმროთ.

მართალია, შეკითხვიდან არ ჩანს, მაგრამ სავარაუდოდ, ავტორს შეკრულობა აწუხებს. შეკრულობის შემთხვევაში დეფეკაციის, ჭინთვის დროს ოთხ-ხუთჯერ ხშირია ინსულტის (თავის ტვინში სისხლის მიმოქცევის მკვეთრი დარღვევა, რასაც თან სდევს უეცარი გულისწასვლა და დამბლა) და ინფარქტის განვითარების რისკი. მოსალონდელია ასევე თავის ტვინის იშემია (სხეულის გარკვეული უბნის, ორგანოს ადგილობრივი სისხლნაკლებობა).

თავბრუ, ცივი ოფლი, სიფერმკრთალე და ჰაერის უკმარისობა საჭმლის მომნელებელი ტრაქტიდან ფარული სისხლდენის შემთხვევაშიც შეიძლება განვითარდეს. მის ამოცნობაში დაგეხმარებათ:

• განავლის ფერი - სისხლდენის დროს იგი შავი ხდება.
• კუჭ-ნაწლავიდან სისხლდენის დამახასიათებელი კიდევ ერთი ნიშანია ყავისფერი (ყავის ნალექის ფერი) მასებით ღებინება.

ამ ნიშნების შემჩნევისთანავე აუცილებელია სასწრაფო დახმარების გამოძახება და კვალიფიციური ექიმის კონსულტაცია, თუმცა ისიც უნდა გაითვალისწინოთ, რომ განავალს შავ ფერს აძლევს ელენთის, ღვიძლის კერძები, ჭარხალი, ალუბალი, ზეთისხილი. ზოგიერთი აირების დაგროვების გამო თვითნებურად სვამს გააქტიურებულ ნახშირს - განავლის სიშავის მიზეზი ესეც შეიძლება იყოს.

და მაინც, ექიმის კონსულტაცია ყველა საეჭვო შემთხვევაში აუცილებელია. შეკრულობის დროს დეფეკაციისას თავბრუხვევა კისრის ოსტეოქონდროზის ერთ-ერთი ნიშანიც არის. ასეთ შემთხვევაში ნევროლოგის კონსულტაციაა საჭირო. შეკითხვაში ჩამოთვლილი ნიშნები ზოგჯერ დაბალწნევიანებსაც შეიძლება განუვითარდეთ. მოკლედ, მიზეზი ბევრია, ზოგიერთი მათგანი - საკმაოდ სერიოზულიც.

კითხვის ავტორს ვურჩევ, მიაკითხოს უბნის ექიმს, უფრო სწორად, ოჯახის ექიმს, რომელმაც კარგად იცის სხვადასხვა დაავადების სიმპტომატოლოგია. სწორედ მან უნდა დასვას სავარაუდო დიაგნოზი, რის შემდეგაც ჩატარდება გაღრმავებული გამოკვლევა და სათანადო მკურნალობა.

• მაქვს ტიხრიანი ნაღვლის ბუშტი. მუცლის ღრუში, მარჯვენა მხარეს, ნაღვლის ბუშტის გასწვრივ, საზარდულამდე, გამუდმებით მტკივა რაღაც. ზოგჯერ ტკივილი მჟავის შეჭმის შემდეგ მიამდება. რისი ბრალი შეიძლება იყოს ეს და რომელი სპეციალობის ექიმს მივმართო?

- რაკი მკითხველმა ტიხრიანი ნაღვლის ბუშტი ახსენა, ე. ი. ექოსკოპიური გამოკვლევა უკვე ჩაუტარებია. ეს დიდი შეცდომაა. მუცლის მარჯვენა ზედა მეოთხედში ტკივილის არსებობისას ბევრი დამოუკიდებლად წყვეტს ულტრაბგერითი კვლევის ჩატარებას. სჯობს, ეს გამოკვლევა სპეციალისტმა დაგინიშნოთ. თუ რატომ, ახლავე მოგახსენებთ. ჯერ ერთი, მუცლის ღრუში წარმოქმნილი ნებისმიერი სახის ტკივილის დროს აუცილებელია ექიმის კონსულტაცია. სხვაგვარად შესაძლოა ძვირფასი დრო დაიკარგოს და თქვენს სიცოცხლეს საფრთხე შეექმნას. მეორე - მუცლის მარჯვენა მხარეს ტკივილი ან უსიამოვნო შეგრძნება ხშირად კუჭის ამა თუ იმ პათოლოგიის ბრალია. ასეთ შემთხვევაში ექიმის დანიშნულების გარეშე ექოს გადაღება თანხის ქარისთვის გატანებას ნიშნავს. კითხვის ავტორი მიუთითებს, რომ მჟავე შვებას ჰგვრის. იქნებ "ტიხრიან ნაღვლის ბუშტთან" ერთად დაბალი მჟავიანობით მიმდინარე გასტრიტთან გვაქვს საქმე? არ არის გამორიცხული, თვითონ ნაღვლის ბუშტი სულაც არ იყოს დამნაშავე. ასე რომ, დიაგნოზის დასაზუსტებლად პაციენტმა თავდაპირველად ოჯახის ექიმს უნდა მიმართოს, რომელიც სავარაუდო ან საბოლოო დიაგნოზს დასვამს ან გასტროენტეროლოგთან თუ ქირურგთან კონსულტაციას გირჩევთ.

• როგორ ვუმკურნალო ნაღველკენჭოვან დაავადებას (კენჭი ზომით 15 მმ-ია)? თუ არსებობს რაიმე ბალახი ან წამალი, რომელიც მას დაშლის და გამოდევნის?

- ნაღველკენჭოვანი დაავადება ერთ-ერთი გავრცელებული პათოლოგიაა მთელ მსოფლიოში. მარტო აშშ-ში მოსახლეობის 10%-ია დაავადებული ამ ტიპის ქოლეცისტიტით და წელიწადში იქ 500 000-მდე ოპერაცია კეთდება. სამკურნალო ბალახების შესახებ ვერაფერს მოგახსენებთ. სამაგიეროდ, არსებობს პრეპარატები ურზოფალკი და ხენოფალკი, რომლებიც ნაღვლის ბუშტში არსებული კენჭების დასაშლელად გამოიყენება. ეს წამლები მეცნიერებმა ხალხურ გამოცდილებაზე დაყრდნობით შექმნეს. "ურზო" დათვს ნიშნავს. დათვის ნაღველს ტიბეტურ მედიცინაში მრავალი საუკუნის განმავლობაში იყენებდნენ ღვიძლისმიერი დაავადებების სამკურნალოდ. ტექნოლოგიების დახვეწის შემდეგ სპეციალისტებმა სინთეზურად შექმნეს დათვის ნაღველი და მედიცინაში მისი გამოყენება დაიწყეს. ნაღვლის ბუშტში არსებული კენჭები ორი სახისაა: ქოლესტერინული (რბილი) და კალცინირებული (გაკირული).

დიაგნოზის დასაზუსტებლად ექოსკოპიასთან ერთად კარგია რენტგენის გადაღებაც. თუ კენჭი რენტგენოგრამაზე გამოჩნდა, ამ წამლების მეშვეობით მისი დაშლა შეუძლებელი იქნება, ვინაიდან ეს გაკირული კენჭებია. რბილი, ქოლესტერინული კენჭები რენტგენით არ ჩანს. მათი არსებობისას ერთ-ერთი ზემოთ ნახსენები წამლის დანიშვნაა მიზანშეწონილი. ისიც უნდა ითქვას, რომ ამ წამლებმა, სამწუხაროდ, ნაკლებად გაამართლა ჩვენი იმედი. ნაღველკენჭოვანი დაავადების მკურნალობის ოქროს სტანდარტად ჯერჯერობით ქირურგიული ოპერაცია რჩება.