ლალი ჩხიკვაძე

მინანქარს აქვს მაღალი წინააღმდეგობის უნარი კომპრესიული დატვირთვების მიმართ. ასეთს წარმოადგენს სწრაფი გაგრილება. თუმცა, განმეორებადი თერმული შოკი არის მინანქრის მიკრობზარების განვითარებასა და გავრცელების აღიარებული მიზეზი. ეს დეფექტები ხშირად არ ჩანს შეუიარაღებელი თვალით, მაგრამ შეიძლება გამოვლინდეს გულდასმითი გასინჯვით ან გამადიდებელი აღჭურვილობის დახმარებით.

მინანქარსა და ბჟენის მასალებს შორის საზღვრები განსაკუთრებით დაუცველია. მინანქრისა და ბჟენის მასალის თერმული გაფართოების კოეფიციენტები განსხვავდება. სწრაფმა გაცივებამ შეიძლება გამოიწვიოს ბჟენსა და მინანქარს შორის არსებულ საზღვარზე დაძაბულობა, რის შედეგადაც შეიძლება აღინიშნოს მინანქარში მიკრობზარების ან თუნდაც „ნაპრალის“ წარმოქმნა მინანქარში ბჟენის გასწვრივ, განსაკუთრებით კბილ-ყბის ფუნქციური გადატვირთვისას.

ტემპერატურის მკვეთრი ცვლილება ყინულიანი სასმელის კბილის ზედაპირთან კონტაქტის შემდეგ (განსაკუთრებით გაცხელებული მაგალითად, ცხელი საჭმლის მიღების შემდეგ) ქმნის მნიშვნელოვან დაძაბულობას მინანქრისა და დენტინის სტრუქტურაში.

მინანქარს, მიუხედავად იმისა, რომ ის ძალიან მაგარი ნივთიერებაა ადამიანის ორგანიზმში, გააჩნია გარკვეული სიმყიფე. სწრაფი გაგრილების და შემდგომი გაცხელების განმეორებითმა ციკლებმა შეიძლება გამოიწვიოს მიკროსკოპული დეფექტების წარმოქმნა ჰიდროქსიაპატიტის (კბილის მინანქრის მთავარი კომპონენტი) კრისტალურ ბადეში.

ბევრი პოპულარულ ცივ სასმელს - გაზიანი წყალი, წვენები, ლიმონათები, სპორტული სასმელები - აქვს დაბალი pH. მათ აქვთ არაპირდაპირი გავლენა კბილზე მჟავიანობის საშუალებით, რაც სიცივეს შეუძლია შენიღბოს. მჟავა ახდენს მინანქრის დემინერალიზაციას, ხდის მას უფრო ფოროვანს და დაუცველს ნებისმიერი მექანიკური და თერმული ზემოქმედების მიმართ, მათ შორის თავად სიცივის მიმართ.

დაბალი ტემპერატურისა და დაბალი pH-ის კომბინაცია განსაკუთრებით საშიშია.

რომელ საჭმელებზე უნდა ვთქვათ უარი პიკნიკებზე

ზღვის პროდუქტები და კრემიანი ნამცხვრები არ არის შესაფერისი პიკნიკისთვის.

პიკნიკებისთვის უმჯობესია აირჩიოთ საკვები, რომელიც არ საჭიროებს შენახვის განსაკუთრებულ პირობებს.

მალფუჭებადი პროდუქტები - ძეხვეული, ყველი, კვერცხი, რძის, ზღვის პროდუქტები, დამარინადებული ბოსტნეული, კრემიანი დესერტები და ნამცხვრები - არ არის შესაფერისი პიკნიკისთვის. სწორი ტემპერატურული რეჟიმის შენარჩუნების გარეშე, ასეთი პროდუქტები ხდება ხელსაყრელი გარემო პათოგენური ბაქტერიების გამრავლებისთვის. ამავდროულად, ცხელ ამინდში შეიძლება ძალიან სწრაფად გაფუჭდეს. მაგალითად, მაიონეზით შეზავებული სალათი. მზეზე მხოლოდ რამდენიმე საათში ის საჭმელად უვარგისი ხდება.

ბოსტნეული და ხილი პიკნიკზე უნდა წაიღოთ მთლიანი და არა დაჭრილი. დაჭრისას ისინი სწრაფად კარგავენ მდგრადობას გარე გარემოს მიმართ და შეიძლება გახდეს ნაწლავური ინფექციების პათოგენების გამრავლების საფუძველი.

განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს ხორცს, თუ მწვადის შეწვას აპირებთ.

არანაკლებ მნიშვნელოვანია ხორცის კარგად შეწვა, რადგან ნახევრად უმი პროდუქტი შეიძლება გახდეს პარაზიტული ინფექციების წყარო.