გაყინული ხელები და ფეხები - რეინოს სინდრომი
რეინოს დაავადების დროს, შესაბამისი უბნის მომმარაგებელი არტერიები განიცდიან სპაზმს სიცივისა და სტრესის ზემოქმედების ქვეშ. სისხლძარღვები ვიწროვდება და სისხლის მიწოდება იკლებს. დროთა განმავლობაში ეს არტერიები შეიძლება გასქელდეს რაც კიდევ უფრო გაართულებს სისხლის მიწოდებას. სპაზმის ხანგრძლივობა საკმაოდ მცირეა, თუმცა შეიძლება გაგრძელდეს რამდენიმე საათიც.
არსებობს დაავადების ორი ტიპი:
- პირველადი, იგივე, რეინოს დაავადება - ყველაზე გავრცელებული ფორმაა. რეინოს დაავადებას არ ახლავს თან რაიმე სამედიცინო მდგომარეობა, რომელსაც შეუძლია ვაზოსპაზმის გამოწვევა.
- მეორეული - მეორეულ ტიპს რეინოს ფენომენი ეწოდება და გამოწვეულია სხვა დაავადებით. მეორეული რეინოს ფენომენი უფრო იშვიათია, ვიდრე რეინოს დაავადება, მაგრამ ხშირად უფრო მძიმეა.
მეორეული რეინოს გამომწვევი მიზეზებია:
- შემაერთებელი ქსოვილის დაავადებები(სკლეროდერმა, რევმატოიდული ართრიტი);
- არტერიების დაავადებები(ათეროსკლეროზი ან კიდურების არტერიების ანთებითი მდგომარეობა);
- განმეორებითი მოძრაობა ან ვიბრაცია(კლავიატურაზე ხშირი ბეჭვდა, ფორტეპიანო და მსგავსი აქტივობები, ასევე ვიბრაციულ ტექნიკაზე მუშაობა);
- დაზიანებები(როგორიცაა ხელის ან ფეხის მოტეხილობა, ოპერაცია, მოყინვა);
- მოწევა - თამბაქო იწვევს სისხლძარღვების შევიწროვებას და რეინოს ფენომენს.
- გარკვეული მედიკამენტები(მაგალითად, ბეტა-ბლოკერები მაღალი წნევის სამკურნალოდ, სისხლძარღვების შევიწროვების გამომწვევი მედიკამეტები)
რეინოს დაავადების ნიშნები და სიმპტომები დამოკიდებულია შეტევების ხანგრძლივობაზე,სიხშირეზე, სისხლძარღვების სპაზმის სიძლიერეზე.
რეინოს დაავადების ნიშნებია:
- ფერის ცვლილება კანზე სიცივეში ან სტრესის დროს;
- ცივი თითები;
- დაქვეითებული მგრძნობელობა,ტკივილი სტრესის მოხსნის ან გათბობის შემდეგ, ჩხვლეტის შეგრძნება
შეტევის დროს, დაზიანებული კანი თავდაპირველად მოთეთრო ფერისაა. შემდეგ, კანი ლურჯდება, ცივდება და ქვეითდება მგრძნობელობა. თუ კანი გათბა და სისხლის მიმოქცევა აღდგა, დაზიანებული არე ხდება წითელი, მტკივნეული და შესიებული. ფერების ცვლილების თანმიმდევრობა ყველა ადამიანში განსხვავებულია და ყველას სამივე ფერის განვითარება არ აღენიშნება.
ეპიზოდის დაწყებისას საჭიროა შესაბამისი არის გათბობა.
პრევენციისთვის სასურველია სიცივის თავიდან აცილება. მურნალობის სხვა ღონისძიებები მოიცავს ნიკოტინის ან სტიმულატორების გამოყენების შეწყვეტას. მკურნალობენ მედიკამეტებითაც.
მიჩნეულია, რომ პირველადი რეინო გარკვეულწილად მემკვიდრეობითია. მიჩნეულია, რომ კოფეინი, ესტროგენი და არასელექტიური ბეტა-ბლოკატორები მდგომარეობას ამძიმებს.