რა არის გადაწვის სინდრომი და როგორ გავუმკლავდეთ მას
გადაწვა არის სამსახურში ქრონიკული სტრესის შედეგი. სამსახურში ზედმეტი მუშაობის კულტურა ბევრისთვის ნორმაა და არავინ ფიქრობს ადამიანების პირადცხოვრებაზე და მათ პრობლემებზე. შედეგად, ადამიანი იღლება ყოველდღიურ საზრუნავებთან ბრძოლაში.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციას (WHO) ჯერ კიდევ არ უღიარებია გადაწვა დაავადებად. თუმცა, 2019 წელს იგი შეტანილი იქნა დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაციაში (ICD-11).
ამ სინდრომისადმი დამოკიდებულება ორაზროვანია: ადამიანი თითქოს არაფრით არის დაავადებული, მაგრამ მაინც ვერ ახერხებს თავის საქმის გაკეთებას. ექსპერტები ამბობენ, რომ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ახალი განმარტება დაგვეხმარება იმის აღიარებაში, რომ გადაწვა რეალური პრობლემაა, რომელიცსერიოზულად უნდა იქნას მიღებული. ტერმინის, დიაგნოსტიკური კრიტერიუმებისა და აუცილებელი ღონისძიებების განხილვა ჯერ კიდევ გრძელდება, მაგრამ ახლაშეგვიძლია ვისაუბროთ ძირითად მიზეზებზე, სიმპტომებზე და აუცილებელ ქმედებებზე გადაწვის სინდრომის დროს.
გადაწვის სინდრომი ჩნდება მაშინ, როდესაც ადამიანი მუშაობს ისე, რომ მისი გონებრივი და ფიზიკური რესურსები ამოწურულია. ამ მდგომარეობაში მას არ შესწევსძალა სიცილის, ტირილის ან რაიმე სახის რეაგირების სხვადასხვა სიტუაციებზე. გადაწვა ხდება მაშინ, როდესაც ჩვენ ვაკეთებთ რაღაცას ყოველდღიურად, მაგრამ ვერვხედავთ რაიმე შედეგს. ამ მდგომარეობაში ადამიანს ეწყება დაღლილობა, ჩნდება გაღიზიანება და აპათია, ქვეითდება განწყობა და იმუნიტეტი, ადამიანი შეიძლებასაკუთარ თავში ჩაიკეტოს.
გადაწვის გამომწვევ მიზეზებს შორისაა პიროვნული თვისებები: ჰიპერპასუხისმგებლობა, პერფექციონიზმი, შრომისმოყვარეობა. გადაწვა ასევე შეიძლება გამოწვეულიიყოს მაღალი მოთხოვნებით სამსახურში. ემოციური გადაწვა ჩნდება მაშინ, როდესაც ადამიანი ხარჯავს თავის რესურსებს, მაგრამ არ იღებს იმას, რაც მას სურს.
როდესაც ადამიანი იმყოფება დაძაბულობის სტადიაში და კარგავს საზღვრებს პირადულსა და სამსახურს შორის, მნიშვნელოვანია გვესმოდეს და თვალყურივადევნოთ მის დამოკიდებულებას სამუშაოს შესახებ: რას ვგრძნობ მასზე, რას ვფიქრობ, რისთვის მჭირდება, არ დაივიწყოთ ცხოვრების სხვა სფეროები: ჰობი, ოჯახი, მეგობრები, ჯანმრთელობა და ა.შ.
გადაწვა თუ სტრესი: განსხვავებები
გადაწვა ხდება ხანგრძლივი სტრესის შედეგად, მაგრამ არ არის მისი ტოლფასი.
სტრესის დროს ადამიანი გრძნობს, რომ ყველაფერი ძალიან ბევრია: დატვირთვა, ეფექტურობის მოთხოვნა, ფსიქოლოგიური ზეწოლა, კომუნიკაციები, დავალებები. სტრესულ სიტუაციაში ყოფნისას ადამიანი ზედმეტად რეაგირებს და იმყოფება ჰიპერაქტიურობის მდგომარეობაში, ხარჯავს მეტ ენერგიას და ამავდროულად მისიშფოთვა იზრდება.
გადაწვის დროს არაფერია საკმარისი: მოტივაცია, ენერგია, აზრი, სურვილი. გრძნობები დუნდება, ჩნდება აპათია და უმწეობის განცდა და იმის ნაცვლად, რომყველაფერი გამოსწორდება, გულგრილობა მოდის.
პერფექციონიზმი იწვევს ჯანმრთელობის უფრო დიდ რისკებს. ექსპერტებმა შეადარეს სხვადასხვა სახის პერფექციონიზმი და დამწვრობა. აღმოჩნდა, რომპათოლოგიური პერფექციონიზმით ადამიანები სამსახურში უფრო მეტად განიცდიან გადაწვას. ამ ტიპის პერფექციონიზმი იწვევს სტრესს, რაც ასევე იწვევს არტერიული წნევის მატებას და კუჭ-ნაწლავის პრობლემებს.
