ოთხფეხა მკურნალები
ამერიკის შეერთებულ შტატებში, მისურის უნივერსიტეტში, კი დაადგინეს, რომ როცა ადამიანი ძაღლს ეფერება, მის ორგანიზმში ორმაგდება ბუნებრივი ანტიდეპრესანტის - სეროტონინის დონე. ცხოველთა სამყაროსთან ურთიერთობის ასეთ ფორმას "არამიმართული ანიმალთერაპია" უწოდეს.
თანდათანობით ცდების მეშვეობით შემუშავებულ იქნა ზოგიერთი ცხოველის წვრთნის სპეციალური პროგრამა, რათა მათი გამაჯანსაღებელი ეფექტი მაქსიმალურად ყოფილიყო გამოყენებული. როცა საქმე ბავშვს ეხება, ანიმალთერაპიის მთავარი მიზანია:
- სხეულის გაჯანსაღება;
- ემოციური განვითარების ხელშეწყობა;
- შემეცნებითი უნარის სტიმულირება;
- საზოგადოებაში ადაპტაციისთვის მომზადება;
- ნერვული სისტემის მუშაობის მოწესრიგება, სტრესის შემცირება.
ცნობილია, რომ პატარებს ძალიან მოსწონთ ანიმალთერაპია. ეს ბუნებრივია - მკურნალობის აღნიშნული მეთოდი არ მოითხოვს ნემსების კეთებას, მწარე წამლების სმას... მათ ნაცვლად ბავშვი საყვარელ ცხოველებს ეთამაშება.
რომელი ცხოველი შეიძლება იყოს "ექიმი"? ეს ფუნქცია პრაქტიკულად ნებისმიერმა შინაურმა ცხოველმა შეიძლება იტირთოს - ძაღლმა, კატამ, ბაჭიამ, ზღვის გოჭმა, თუთიყუშმა, ცხენმა. ამჟამად აქტიურად მუშავდება სამი მიმართულება: კანისთერაპია (მკურნალობა ძაღლების მეშვეობით), იპოთერაპია ("ექიმი" ცხენია) და დელფინოთერაპია. თუმცა, რასაკვირველია, ანიმალთერაპიისგან სასწაულებს არ უნდა ველოდეთ - ყველა დაავადების საწინააღმდეგო საშუალება ხომ არ არსებობს. ამასთანავე, არ შეიძლება უყურადღებოდ დავტოვოთ ანიმალთერაპიის თანმხლები რისკი:
- ალერგია ამა თუ იმ ცხოველის მიმართ;
- ცხოველებისგან განსაზღვრული ინფექციით დასნებოვნების ალბათობა;
- საფრთხე, რომ ცხოველი შეიძლება უეცრად აგრესიული გახდეს.
საფრთხე ნაკლები იქნება, თუ ცხოველს რეგულარულ მეთვალყურეობას გაუწევს კვალიფიციური ვეტერინარი, რომლის მითითებითაც ჩატარდება ვაქცინაცია და პარაზიტების მკურნალობა. არც ის უნდა დაგვავიწყდეს, რომ თავისი ჩვენებები და უკუჩვენებები, ისევე როგორც მკურნალობის ნებისმიერ მეთოდს, ანიმალთერაპიასაც აქვს.
ძაღლი ადამიანის მეგობარია
ამერიკის შეერთებულ შტატებში ოთხფეხა მკურნალთა 95% სწორედ ძაღლია. სამკურნალო ეფექტი აქვს მასთან უბრალო ურთიერთობასაც კი. აუცილებელია ძაღლის გასეირნება დღეში ორჯერ, ესე იგი ბავშვიც ჰაერზე ივლის, მეტს იმოძრავებს და ნაკლებად გახდება ავად. ძაღლი საშუალებას აძლევს პატარა ბავშვს, თავი იგრძნოს ვიღაცის პატრონად - ესე იგი ზრდასრულ, ძლიერ ადამიანად, იგრძნოს პასუხისმგებლობა. ბუნებრივია, ძაღლი, რომელთანაც ბავშვს აქვს ურთიერთობა, უნდა იყოს მშვიდი, თვინიერი, ადვილად იწვრთნებოდეს.
ძაღლის ჯიშზე კანისთერაპევტებს მკაცრი შეზღუდვა არ აქვთ დაწესებული, თუმცა ცნობილია, რომ ოთხფეხა მკურნალები უმეტესად ლაბრადორები და ოქროსფერი რეტრივერები ხდებიან.
ჩვენებები: კანისთერაპია რეკომენდებულია იმ ბავშვებისთვის, რომელთაც აქვთ ურთიერთობისა და ქცევის დარღვევები, ფსიქიკური ან მეტყველების განვითარების შეფერხება, აუტიზმი, გადატანილი აქვთ ესა თუ ის ტრავმა. ასეთ ბავშვებს ძაღლები ეხმარებიან თვითშეფასების ამაღლებაში, პასუხისმგებლობისა და დამოუკიდებლობის გრძნობის განვითარებაში. ემციური მდგომარეობის გაუმჯობესებაში, მარტოობის განცდის შესუსტებაში. კანისთერაპია ეფექტურია ასევე ნევროზების, ისტერიის, სტრესის დროს.
უკუჩვენება: ალერგია ძაღლის ბეწვსა და ექსკრემენტებზე.
ასაკი: შეზღუდვა არც ამ მხრივ არსებობს. ურთიერობა შეიძლება 1,5 წლიდანაც კი დაიწყოს.
ურთიერთობის ფორმა: ეს, რასაკვირველია, ინდივიდუალურია. ბავშვი შეიძლება ეთამაშოს ძაღლს, გაწვრთნას (ასწავლოს მარტივი დავალებების შესრულება), ასეირნოს, დავარცხნოს. შეიძლება, "მოხეტიალე ცირკი" წარმოადგინონ - ერთად გაძვრნენ რგოლში, ერთად იგორაონ.
როგორია ეფექტი? ბავშვი ძაღლთან ურთიერთობისას სრულყოფს სენსორულ შეგრძნებებსა და წვრილ მოტორიკას. ძაღლის თბილ ბეწვთან შეხება აქვეითებს კუნთთა მომატებულ ტონუსს.
აჩუ, აჩუ, ცხენო!
ბოლო ხანს სოფლებში ცხენს უფრო და უფრო ხშირად შეხვდებით. მის სანახავად იპოდრომზე წასვლაც შეიძლება... იპოთერაპია გულისხმობს ჯირითს და ცხენის მოვლას, ანუ სამკურნალო ფიზკულტურასა და ფსიქოთერაპიას. ჯირითი ყველასთვის სასარგებლო და სასურველია, თუმცა არსებობს სპეციალური ჩვენებებიც: ბავშვთა ცერებრული დამბლა, თავ-ზურგტვინის ტრავმებისა და პოლიომიელიტის შემდგომი პერიოდი, სკოლიოზი, გონებრივი ჩამორჩენილობა, ფსიქიკური განვითარების შეფერხება (თუმცა, რასაკვირველია, თავიდანვე უნდა გავაცნობიეროთ, რომ სასწაულს არ უნდა ველოდეთ).
იპოთერაპია მკურნალობის ტრადიციულ მეთოდებს უნდა ერწყმოდეს.
უკუჩვენებები: ჰემოფილია და სისხლის შედედების სხვა დარღვევები, ოსტეოპოროზი, თირკმლის დაავადებები, ნებისმიერი მწვავე დაავადება.
სასურველია, იპოთერაპიის მიზანშეწონილობა განსაზღვროს ნევროლოგმა, გარდა ამისა შესწავლილ უნდა იქნეს ხერხემლის, განსაკუთრებით - კისრის მალების, მდგომარეობა.
უსაფრთხოების წესები: აუხსენით ბავშვს, რომ არ შეიძლება ცხენს უკნიდან მიუახლოვდეს, დაუყვიროს, ხელები უქნიოს, არ არის რეკომენდებული კუდზე, მუცელზე, ყურებზე, თავზე შეხება.
ასაკი: ჩვეულებრივ, იპოდრომზე ბავშვების ტარებას 3 წლიდან იწყებენ.
რა არის საჭირო იპოთერაპიისთვის? სანამ ჯირითს დავიწყებდეთ, აუცილებელია ცხენის გაცნობა - უნდა მივეფეროთ, ხელი გადავუსვათ, ინსტრუქტორის ნებართვით გავუმასპინძლდეთ ნებადართული პროდუქტებით. მეცადინეობისათვის საჭიროა სპეციალური ტანსაცმელი, რომელიც ხელს არ შეუშლის მოძრაობას - თბილი, მოხერხებული სპორტული სამოსი. ბავშვს ისეთი ქუდი უნდა ეხუროს, რომ ზემოდან ჩაფხუტის დახურვა შეიძლებოდეს.
როგორია ეფექტი? მაგრდება ყველა ჯგუფის კუნთები, განსაკუთრებით კი ზურგისა და კიდურებისა, უმჯობესდება წონასწორობა, სიარული. პატარა ბავშვი უკეთ მართავს საკუთარ სხეულს, მშვიდდება, ხალისდება, უუმჯობესდება სივრცეში ორიენტაცია, ეზრდება თვითშეფასება და საკუთარი თავის რწმენა, რაც მისი შემეცნების განვითარებასაც აძლევს სტიმულს.