როგორ გავაკაჟოთ პატარა
გაკაჟების წესები: გაკაჟება სიცოცხლის პირველივე დღეებიდან უნდა დავიწყოთ. იგი არა მარტო გაციებისგან დაიცავს პატარას, არამედ ხელს შეუწყობს გულ-სისხლძარღვთა, სასუნთქი, საჭმლის მომნელებელი, ნერვული სისტემების ფუნქციობას, გააუმჯობესებს ნივთიერებათა ცვლას, მადას, საჭმლის მონელებას, ძილს. გაკაჟების პროცედურები მხოლოდ იმ შემთხვევაში უნდა ჩატარდეს, თუ პატარა ჯანმრთელია.
როდის?
გაკაჟების პროცედურების დაწყება წლის ნებისმიერ დროს შეიძლება, მაგრამ უმჯობესია, ეს მაინც თბილ ამინდებს დაამთხვიოთ. პროცედურები უნდა ჩატარდეს რეგულარულად. ხანგრძლივი პაუზა არასასურველია. პროცედურებს შორის დიდი შუალედი ორგანიზმის მედეგობას ამცირებს. მომდევნო წესია, ბავშვი თანდათანობით შევაჩვიოთ პროცედურებს, განსაკუთრებით - თუ თქვენი პატარა სუსტი და ჭირვეულია. მაგალითად, თუ წყლის ან ჰაერის აბაზანების დროს ბავშვს აკანკალებს, კანი უჭრელდება და ხორკლებს აყრის, ეს იმას ნიშნავს, რომ ასეთი ტემპერატურა მისთვის ჯერ კიდევ მეტისმეტად დაბალია, ამიტომ მომდევნო პროცედურა უფრო თბილი წყლით უნდა ჩაუტაროთ. საზოგადოდ, გაკაჟება ბავშვისთვის გართობა უნდა იყოს და არა წამება. თუ პატარას ინფექციური დაავადება შეხვდა, პროცედურები შეწყვიტეთ, მაგრამ სხვა შემთხვევაში, მაგალითად, ანემიის, ჰიპოტროფიის დროს, მზე, წყალი და ჰაერი შესანიშნავად დაეხმარებიან ბავშვს ავადმყოფობასთან გამკლავებაში. პროცედურების ერთბაშად შეწყვეტაც არ შეიძლება - უნდა შეუთანხმდეთ პედიატრს და თანდათანობით შეამციროთ პროცედურების ხანგრძლივობა.
როგორი პირობებია საჭირო?
გაკაჟება დაბადებისთანავე უნდა დაიწყოთ: ნუ ჩაფუთნით ბავშვს თბილ ტანსაცმელში, ნურც ოთახს გაათბობთ ზედმეტად. პირველი 6 თვის განმავლობაში სავსებით საკმარისია, ოთახის ტემპერატურა 21-22 გრადუსი იყოს, ექვსი თვის შემდეგ - 19-20 გრადუსი. ბავშვი პატარაობიდანვე მიაჩვიეთ სუფთა ჰაერს, მაგრამ ოთახის განიავებისას მეორე ოთახში გაიყვანეთ. ზაფხულობით ფანჯარა მუდამ ღია დატოვეთ. შემოდგომაზე და ზამთარში სარკმელი თავდაპირველად დღეში 1-2 წუთით გამოაღეთ, შემდეგ კი თანდათან უფრო და უფრო მეტი ხნით. გასაკაჟებლად კარგია წყლის ჰიგიენური პროცედურები - ხელების დაბანა, ჩაბანა, ტანისა და თავის ბანა, წყალში თამაში. ახალშობილს სახეს თავდაპირველად თბილი წყლით ბანენ, შემდეგ - ონკანის ცივი წყლით.
ჩასაბანი წყლის ტემპერატურაც თანდათან ოთახის ტემპერატურამდე უნდა დავიყვანოთ. დასაბანი წყლის ტემპერატურა პირველი 6 თვის განმავლობაში სასურველია 36,5-37 გრადუსი იყოს, ხოლო ექვსი თვის შემდეგ - 36 გრადუსი, ბანაობის შემდეგ კი ბავშვს 1-2 გრადუსით ნაკლები ტემპერატურის წყალი გადაავლეთ. ზაფხულობით ბანაობა შეიძლება ეზოშიც (თუკი საამისო საშუალება გაქვთ), როცა ჰაერის ტემპერატურა ჩრდილში 20-18 გრადუსს მიაღწევს. როცა ბავშვი ფეხს აიდგამს, მიაჩვიეთ იატაკზე ფეხშიშველა სიარულს, ხოლო ზაფხულში ქვიშაზე, ბალახზე ატარეთ, ოღონდ მიდამო წინასწარ კარგად დაათვალიერეთ, რათა ქვიშასა თუ ბალახზე შუშის ნამსხვრევები არ ეყაროს.
გაკაჟება ტანსაცმლის საშუალებითაც შესაძლებელია. ჩვეულებრივ, ბავშვის სხეულსა და ტანსაცმელს შორის არსებული ჰაერის ტემპერატურა ოთახის ჰაერის ტემპერატურაზე 10 გრადუსით მეტია. თუ ბავშვს მეტისმეტად თბილად აცვია, სითბოს გაცემა ფერხდება - კანი ცუდად სუნთქავს, ჩნდება ნაოფლი, სისველე, ჩირქოვანი გამონაყარი. ზედმეტ სითბოს მიჩვეული პატარები ინფექციების მიმართ უფრო მგრძნობიარენი არიან.
როგორ შევამოწმოთ, სწორად აცვია თუ არა პატარას?
თუ ჰაერზე სეირნობისას ბავშვი გაფითრდა, გაულურჯდა ტუჩები, ფრჩხილები, ესე იგი სცივა, ხოლო კანის სიწითლე, ოფლიანობა, ქოშინი იმაზე მიგვანიშნებს, რომ პატარას დასცხა და გადახურდა. როცა ბავშვს სწორად აცვია, სახის კანი - ვარდისფერი, ფეხები და ხელის თითები თბილი აქვს.
არა მხოლოდ წყლის პროცედურები
გასაკაჟებლად კარგია სუფთა ჰაერზე ძილი. ჩვეულებრივ, პატარებს ჰაერზე ადვილად ეძინებათ და დიდხანს სძინავთ. უმჯობესია, თუ შუადღის ძილს ეზოში სეირნობას დაამთხვევთ. ზაფხულში ეცადეთ, პატარა მთელი დღე გყავდეთ სუფთა ჰაერზე, 6-8 საათი მაინც, ზამთარში ამდენ ხანს ვერ ასეირნებთ. საუკეთესოა დრო შუადღის 12-დან 14 საათამდე. ოთახის პირობებში ჰაერის აბაზანები უნდა დაიწყოთ 2 თვის ასაკიდან, მარტივი პროცედურით - 20-22 გრადუსზე პაწია თავდაპირველად 2 წუთით დატოვეთ გაშიშვლებული, ყოველი 5 დღის შემდეგ პროცედურის ხანგრძლივობა 2-2 წუთით გაზარდეთ. 6 თვემდე ჰაერის აბაზანის მაქსიმალური ხანგრძლივობაა 15 წუთი, 6 თვიდან - 30 წუთი. პროცედურა შეიძლება გაიმეოროთ დღეში 2-3-ჯერ.
ჰაერს სხეულის მთელი ზედაპირი რომ შეეხოს, პატარა ხან მუცელზე გადააბრუნეთ, ხან გვერდზე. ეს პროცედურა კვებიდან 30-40 წუთის შემდეგ ტარდება. მზითა და ჰაერით გაკაჟება შეიძლება 3 თვიდან, როცა ჩრდილში ჰაერის ტემპერატურა იქნება არანაკლებ 22 გრადუსისა. ერთ წლამდე ასაკის ბავშვისთვის მზის აბაზანების მიღება არ არის რეკომენდებული, თუმცა მზის სხივები აუცილებელია. ბავშვი რამდენიმე წუთით ისე უნდა დაიკავოთ, რომ სხივები ტანზე ხვდებოდეს, მაგრამ თვალებში არ აჭყეტდეს.
