უფროსი და უმცროსი
საჭიროა თუ არა, პატარებს ვაგრძნობინოთ, რომ მათი შესაძლებლობები განსხავებულია, გავუსვათ თუ არა ხაზი იმ გარემოებას, რომ ერთი ბავშვი უფრო დიდია, მეორე კი პატარა? სპეციალისტების აზრით, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, ბავშვების ასაკის გათვალისწინებით, არაფრის შეცვლა არ არის საჭირო. ჯობს, სიტუაცია ბუნებრივად განვითარდეს, თავად ცხოვრება ასწავლის ბავშვებს, რომ შეიცვალონ დამოკიდებულება ამა თუ იმ საკითხის მიმართ. უკეთესი იქნებოდა, ასაკობრივ სხვაობაზე (და, შესაბამისად, შესაძლებლობათა შორის განსხვავებაზე) გოგონებისთვის ადრევე, 1,5 და 3,5 წლის ასაკიდანვე მიგვეთითებინა, 4 და 6 წლის ასაკისათვის კი ასაკთა შორის ფსიქოლოგიური სხვაობა სწრაფად მცირდება. ალბათ ეს არც არის გასაკვირი - ყველა დედამ იცის, რომ 2 და 4 წლის ბავშვები ერთმანეთისგან გაცილებით მეტად განსხვავდებიან, ვიდრე 4 და 6 წლისანი. ეს სხვაობა კიდევ უფრო შეუმჩნეველი გახდება, როცა ორივე გოგონა სკოლაში მივა. უფროსი ბავშვის სკოლაში მისვლამდე პატარების ურთიერთობა თანაბარი იქნება. ასეთი ურთიერთობა ბავშვებზე დადებითად იმოქმედებს. უფროსი პატარას შესთავაზებს სიუჟეტურ თამაშებს, პატარა კი ყოველთვის ეცდება, უფროსს მიბაძოს. იმ დროისთვის, როცა უფროსი ბავშვი სკოლაში მივა, სიტუაცია თავისთავად, მშობლების ჩაურევლად შეიცვლება: სკოლის მოსწავლე მიიჩნევს, რომ მისი და პატარაა, ხაზს გაუსვამს თავის უფროსობას, უმცროსი კი მთელი ძალ-ღონით ეცდება, არ ჩამორჩეს დას. ეს საკმაოდ რთული მომენტია ბავშვების განვითარებაში. არ არის გამორიცხული, თავი იჩინოს კონფლიქტმა. სიტუაცია მაშინ განიმუხტება, როცა უმცროსი ბავშვიც გახდება მოსწავლე. ამ დროს მშვიდად უნდა დაველოდოთ.