თუ ბავშვს ხელები უბუჟდება

გვესაუბრება დ. იაშვილის სახელობის ბავშვთა ცენტრალური კლინიკური საავადმყოფოს რევმატოლოგიური განყოფილების გამგე, მედიცინის დოქტორი მაკა იოსელიანი:
- თითების დაბუჟება, ტკივილი, მოძრაობის შებოჭვა - ეს ნიშნები ალბათ უფრო რევმატულ ართრიტს გვაფიქრებინებს. რა სახის რევმატული ართრიტები გვხვდება ყველაზე ხშირად ბავშვთა ასაკში?
- სახსრების ანთებითი დაავადებები, ართრიტები, თანამედროვე პედიატრიული რევმატოლოგიის ერთ-ერთი აქტუალური პრობლემაა. რევმატულ დაავადებათა განვითარების ალბათობა დაბადებიდანვე არსებობს, თუმცა ართრიტით მიმდინარე დაავადებათა ჩამოყალიბების საფრთხე ბავშვის ზრდისა და განვითარების პარალელურად იმატებს. ბავშვთა ასაკში ართრიტით მიმდინარე 110-მდე რევმატული დაავადება გვხვდება. მათ შორის სიმძიმით გამოირჩევა იუვენილური რევმატოიდული ართრიტი, რომლის დაგვიანებული დიაგნოსტიკისა და არასწორი მკურნალობის შემთხვევაში დაინვალიდების ალბათობა მაღალია. დაავადებულ ბავშვთა ნახევარზე მეტი 10 წლის განმავლობაში მესამე-მეოთხე ჯგუფის ინვალიდად იქცევა და 10-15 წლით უმცირდება სიცოცხლის ხანგრძლივობა.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */
ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
ბავშვთა ასაკში გავრცელებულ ართრიტებს შორის დიდი ადგილი უკავია რეაქციულ ართრიტებს. რეაქციულ ართრიტზე მაშინ საუბრობენ, როდესაც დაავადება უკავშირდება რომელიმე კონკრეტულ ინფექციას ან გამომწვევ აგენტს, მაგალითად:
- სტრეპტოკოკულ ინფექციას (კლინიკურად ვლინდება ხშირი ანგინით; შესაბამისად, აუცილებელია ჩირქოვანი ტონზილიტით ხშირად მოავადე ბავშვების სწორი, ადეკვატური მკურნალობა);
- ნაწლავურ ინფექციებს - იერსინიოზს, სალმონელოზს, დიზენტერიას, წითურას, ყბაყურას, პარკოვირუსს.
პროგნოზისთვის მნიშვნელოვანია, ართრიტის ტიპი დაავადების ადრეულ ეტაპზე იქნეს დადგენილი.
- რა შემთხვევაში უნდა ვივარაუდოთ ამ დაავადებათა არსებობა?
- ართრიტის ტიპის დასადგენად ვითვალისწინებთ დაავადების ხანგრძლივობას, დაწყების თავისებურებას, ტკივილის დროსა და ხასიათს, პათოლოგიურ პროცესში ჩართულ სახსართა რაოდენობას, დაზიანების ხარისხს, ავადმყოფის ასაკს, სქესს...
სტატისტიკური მონაცემებით, ბავშვთა 10-15% სახსრების მიდამოში ტკივილს უჩივის, მაგრამ მათი მხოლოდ მცირე ნაწილია ავად ჭეშმარიტი რევმატოიდული ართრიტით.
- კიდევ რომელი ნიშნების არსებობა გვაეჭვებინებს იუვენილურ რევმატოიდულ ართრიტს?
- იუვენილურ რევმატოიდულ ართრიტს ვვარაუდობთ, როდესაც:
- ართრიტი 3-6 კვირაზე მეტხანს გასტანს. ეს აუცილებელი ნიშანია!
- წვრილი (ხელისა და ფეხის თითების) სახსრები სიმეტრიულად ზიანდება.
- დილით, გაღვიძებისას, ან სახსრების ხანგრძლივი უძრაობის შემდეგ სახსრებში შებოჭილობა, დაბუჟება და ტკივილი აღინიშნება.
- თავს იჩენს მხედველობის პრობლემები.
მძიმედ მიმდინარე დაავადებას ერთვის წონის კლება, ოფლიანობა, ტემპერატურის მომატება, კანზე ჩნდება გამონაყარი, თავს იჩენს შინაგანი ორგანოების დაზიანების ნიშნები.
ავადმყოფ ბავშვს აღენიშნება მაღალი სიცხე შემცივნებით, ტემპერატურა იწევს დღეში ერთხელ ან ორჯერ, უფრო - საღამოობით. ხშირად ცხელებას ერთვის წითელასმაგვარი ვარდისფერი გამონაყარი - ე.წ. რევმატოიდული გამონაყარი, რომელიც კიდურებსა და წელის მიდამოშია ლოკალიზებული. ტემპერატურის დაკლების შემდეგ ის მალევე ქრება. გამონაყარს დიაგნოსტიკური მნიშვნელობა აქვს.
ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო: იუვენილური რევმატოიდული ართრიტისთვის დამახასიათებელია:
- ფიზიკური განვითარების შეფერხება;
- ზრდაში ჩამორჩენა;
- ჩონჩხის ცალკეული ძვლების ზრდის დეფორმაცია, მაგალითად, თითის ფალანგების დამოკლება ან დაგრძელება.
- არსებობს სახსარგარე დაზიანებებიც, რომლებიც თან სდევს სახსრის დაზიანებას. რომელი ორგანოები ზიანდება ამ დროს?
- სახსარგარე დაზიანებებს შორის აღსანიშნავია:
- თვალის დაზიანება - უვეიტი;
- ექსუდაციური პერიკარდიტი - გულის გარეთა გარსის ანთება;
- გენერალიზებული ლიმფადენოპათია - ლიმფური ჯირკვლების გადიდება;
- ღვიძლის, იშვიათად ელენთის გადიდება.
უვეიტი უმეტესად გოგონებს შორის გვხვდება. თვალის დაზიანება იშვიათად წინ უძღვის სახსრების სინდრომს, უმეტესად კი სახსრების დაზიანებიდან რამდენიმე თვის ან რამდენიმე (საშუალოდ - 2-4) წლის შემდეგ ვითარდება, მიმდინარეობს ტკივილების გარეშე, შესაძლოა იყოს ცალმხრივიც და ორმხრივიც.