მკურნალობა თანამიმდევრულად უნდა ჩატარდეს
ვერც რელიგია, ვერც სქესი და ასაკი, ვერც მატერიალური მდგომარეობა თუ საზოგადოებრივი სტატუსი ვერ აბრკოლებს ამ სენის გავრცელებას. მას ზიანი მოაქვს არა მარტო ცალკეული ადამიანებისთვის, არამედ მთელი საზოგადოებისთვის, იწვევს ახალგაზრდობის ფიზიკურ თუ მორალურ დეგრადაციას, გენოფონდის გადაგვარებას, ფსიქიკურად და ფიზიკურად დეფექტური ბავშვების რაოდენობის ზრდას, ერის ინტელექტუალური და ზნეობრივი პოტენციალის მკვეთრ შემცირებას.
ნარკომანიით გამოწვეულ პრობლემებსა და მათი გადაჭრის გზებზე გვესაუბრებიან კლინიკა "ბემონისა" და საკონსულტაციო-სარეაბილიტაციო ცენტრის "ენ-ბე-ა-კას" სპეციალისტები, ექიმი ნარკოლოგი ნესტან სიჭინავა და ფსიქოლოგი მაია ჯავახიშვილი.
- გაქვთ თუ არა სტატისტიკური მონაცემები იმის შესახებ, რამდენი ადამიანი მოიხმარს დღეს საქართველოში ნარკოტიკულ საშუალებებს?
მაია ჯავახიშვილი: - სამწუხაროდ, ერთიანი სტატისტიკა არ არსებობს, რაც თავისთავად მნიშვნელოვანი პრობლემაა. არსებობს სხვადასხვა ორგანიზაციის მიერ მოწოდებული მონაცემები. მაგალითად, შსს-ს მონაცემებით, დღემდე დაფიქსირებულია ნარკოტიკების მოხმარების 117 ათასი შემთხვევა. ყურადღება მიაქციეთ: ეს რიცხვი წამალდამოკიდებულთა რეალურ რაოდენობას კი არა, მხოლოდ დაფიქსირებულ შემთხვევებს ასახავს, სადაც ერთი და იგივე ადამიანი შესაძლოა რამდენჯერმე იყოს აღრიცხული. რა თქმა უნდა, კარგი იქნებოდა, რომ მონაცემთა ერთიანი ბაზა არსებობდეს, არსებობდეს დაყოფა იმის მიხედვით, რამდენია ინექციური და რამდენი - არაინექციური ნარკოტიკების მომხმარებელი, რა და რა ნივთიერებებს მოიხმარენ ისინი. სადღეისოდ ასეთი მონაცემები არ გვაქვს, თუმცა სამხრეთ კავკასიის ანტინარკოტიკული პროგრამის ფარგლებში "ბემონის" მიერ ჩატარებულმა კვლევამ საქართველოში ინექციური ნარკოტიკების დაახლოებით 40 ათასი მომხმარებელი გამოავლინა.
- პატარა ერისთვის ეს საკმაოდ დიდი რიცხვია... ყველაზე მეტად რომელი ნარკოტიკული საშუალებებია გავრცელებული საქართველოში? ამასთან ერთად მკურნალობის პირველ ეტაპზე - დეტოქსიკაციაზეც ვისაუბროთ.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */
ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
ნესტან სიჭინავა: - საქართველოში უპირატესად ოპიოიდური ჯგუფის ნარკოტიკებია გავრცელებული. შავ ბაზარზე გვხვდება ჰეროინი, სუბუტექსი, მეტადონი. ბოლო დროს გახშირდა ისეთი კუსტარული ნარკოტიკების მოხმარება, როგორიც არის ვინტი და ჯეფი. მათ გამოყენებას მძიმე შედეგები მოსდევს. კლინიკა "ბემონს" აქვს ნარკომანიის მკურნალობის თხუთმეტწლიანი გამოცდილება. მჭიდრო თანამშრომლობა გვაკავშირებს საკონსულტაციო-სარეაბილიტაციო ცენტრ "ენ-ბე-ა-კასთან". მკურნალობა მხოლოდ დეტოქსიკაციით არ შემოიფარგლება. ის მოიცავს რამდენიმე ეტაპს. თავდაპირველად - ეს ყველაზე მთავარი, მოსამზადებელი ეტაპია - ადამიანი უნდა მიხვდეს, რომ მას მკურნალობასჭირდება, უნდა განეწყოს ამ პროცესისთვის, ანუ ოჯახის წევრებს კი არ უნდოდეთ, რომ მან იმკურნალოს, არამედ თავად უნდა სურდეს მკურნალობა.
წამალდამოკიდებულის ჩვენთან მოსვლის შემდეგ ტარდება გამოკვლევები იმის გასაგებად, რა მდგომარეობაშია მისი ორგანიზმი. შემდეგ იწყება დეტოქსიკაციის ეტაპი, რომელიც შვიდიდან თოთხმეტ დღემდე გრძელდება იმის მიხედვით, რა სახის ნარკოტიკს იყენებდა ადამიანი. თითოეულ ადამიანს ინდივიდუალური მიდგომა სჭირდება; მკურნალობა უნდა ჩატარდეს იმის მიხედვით, რა აწუხებს მას, რა არის წამყვანი მის მდგომარეობაში, ვთქვათ, ტკივილი, ზოგადი დისკომფორტი, დაძაბულობა თუ უძილობა.
სტაციონარული მკურნალობის შემდეგ პაციენტს უტარდება ამბულატორიული მკურნალობა და იგი ერთვება რეაბილიტაციის პროგრამაში, რომელშიც შედის: ინდივიდუალური ფსიქოთერაპია, საინფორმაციო ჯგუფი, თვითდახმარების ჯგუფი. ამ ჯგუფს უძღვება კონსულტანტი, რომელსაც ადრე თავად ჰქონდა ეს პრობლემა - თორმეტი წლის განმავლობაში იყო მომხმარებელი, მაგრამ რვა წელია "სუფთაა" და გამოცდილება აქვს, როგორ შეიძლება დაძლიოს ეს მდგომარეობა ადამიანმა; ვმუშაობთ ოჯახის წევრებთან, პაციენტები დაგვყავს აუზზე, ტრენაჟორებზე, უტარდებათ მასაჟი და ფიზიოპროცედურები. ფიზიოპროცედურებისთვის ვიყენებთ ტრანსკრანიალურ ელექტროსტიმულატორს, რომელიც აღადგენს ენდორფინების გამომუშავებას, მოქმედებს თავის ტვინში არსებულ ოპიატურ რეცეპტორებზე, რის შედეგადაც პაციენტს აღარ აწუხებს "ლომკა" - ძლიერი ნარკოტიკული შიმშილი. გვაქვს კიდევ ერთი - ელექტროძილის აპარატი, რომელიც მოქმედებს თავის ტვინის ქერქში არსებულ აღგზნებისა და შეკავების კერებზე და ახდენს ნერვული სისტემისა და ბუნებრივი ძილის რეგულირებას. ეს აპარატი ალკოჰოლიზმისა და ნარკომანიის გარდა ნევროზების დროსაც გამოიყენება.
- ქალბატონო მაია, ბევრს ნარკომანია მხოლოდ ფიზიკური დაავადება ჰგონია, არადა ასე არ არის...
მაია ჯავახიშვილი: - მართალი ბრძანდებით, ნარკომანია არა ფიზიკური, არამედ ფსიქიკური დაავადებაა - ამ დროს ძირითადი, წამყვანი პრობლემა არის განსაზღვრულ ნივთიერებაზე ფსიქოლოგიური დამოკიდებულება. რა თქმა უნდა, ამა თუ იმ ტიპის ნივთიერებაზე ფიზიკური დამოკიდებულებაც ყალიბდება...
საზოგადოდ, დიდ შეცდომას უშვებს, ვინც ფიქრობს, რომ თუ ნარკოტიკი არ იწვევს ფიზიკურ დამოკიდებულებას, მომხმარებელი ნარკომანი არ გახდება. პრობლემა სწორად ფსიქიკური დამოკიდებულებაა. მომხმარებლები, რომლებმაც ეს არ იციან, ფიქრობენ: თუ "ლომკა" არ მაქვს, ესე იგი, წამალზე დამოკიდებული არ ვარო. და როცა ეს სწრაფვა დაუძლეველ ლტოლვად იქცევა, მხოლოდ მაშინ ხვდება ადამიანი, რომ მეტისმეტად შორს შეტოპა და ვეღარ ჩერდება. ასეთი დაუძლეველი ლტოლვა მხოლოდ წამალდამოკიდებულებას არ ახასიათებს; მსგავსი რამ აზარტული თამაშებით გატაცებასაც მოჰყვება.
ნესტან სიჭინავა: - ესეც რთული დაავადებაა. მას გემბლინგი ჰქვია და ძნელი სამკურნალოა. მის მკურნალობას სხვა ტიპის, ჩაკეტილი კლინიკა სჭირდება, სადაც მკურნალობა-რეაბილიტაცია უფრო მეტხანს მიმდინარეობს. სამწუხაროდ, ჩვენთან, საქართველოში, მას ჯერჯერობით არ მკურნალობენ, თუმცა კონსულტაციისთვის ნებისმიერ მსურველს შეუძლია ჩვენთან მობრძანდეს.
