მეცნიერები განმარტავენ, თუ რატომ ახანგრძლივებს ფიზიკური აქტივობა სიცოცხლეს
წამოაყენეს ევოლუციურმა ბიოლოგებმა და ბიოსამედიცინო კვლევის სპეციალისტებმა ჰარვარდის უნივერსიტეტიდან (აშშ).
დანიელ ე. ლიბერმანმა და მისმა კოლეგებმა შენიშნეს, რომ ჩვენს უახლოესი ნათესავები, დიდი მაიმუნები, რომლებიც ველურ ბუნებაში საშუალოდ 35-40 წელს ცოცხლობენ და, როგორც წესი, რეპროდუქციული პერიოდის ბოლოს კვდებიან, ადამიანებთან შედარებით ძალიან ცოტას მოძრაობენ.
ამრიგად, თანამედროვე მონადირე-შემგროვებელი ტომების წევრები დღეში საშუალოდ დაახლოებით 135 წუთს ზომიერ და ენერგიულ ფიზიკურ აქტივობას ატარებენ. და ეს აქტიური ცხოვრების წესი შეიძლება იყოს ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი იმისა, რის გამოც ამ ადამიანებს სიცოცხლის ხანგრძლივობა დაახლოებით 70 წელი აქვთ, ხოლო შვილოსნობის ასაკი დაახლოებით 50 წლამდე გრძელდება.
ჩვენი წინაპრების ძვლის ნაშთების შესწავლამ აჩვენა, რომ სიცოცხლის ხანგრძლივობის ასეთი განსხვავება ადამიანებსა და პრიმატებს შორის 40 ათასი წლის წინ იყო.
ამ ყველაფერმა მეცნიერები მიიყვანა იმ ვარაუდამდე, რომ გრძელვადიანი ფიზიკური აქტივობა ადამიანის ბიოლოგიაში იყო ჩაშენებული ბუნებრივი გადარჩევის გზით.
ადამიანი, რომელიც მრავალი ათწლეულის განმავლობაში ცხოვრობს რეპროდუქციის შეწყვეტის შემდეგ, ევოლუციითაც არის დაპროგრამებული, რომ ამ წლებში აქტიურად იცხოვროს.
ლიბერმანისა და მისი კოლეგების აზრით, ფიზიკურად აქტიური ცხოვრების წესის მთავარი მიზანი ზრდასრულ ასაკში და სიბერეში არის ჯანსაღი სიბერე, ანუ შედარებით ჯანსაღ მდგომარეობაში გატარებული ცხოვრების პერიოდის გახანგრძლივება. როგორც მკვლევარები განმარტავენ, ხანდაზმულ ასაკში ფიზიკური აქტივობა საშუალებას გაძლევთ სწორად გადაანაწილოთ ენერგია ორგანიზმში, გადაიტანოთ იგი პოტენციურად მავნე ფიზიოლოგიური პროცესებიდან და მიმართოთ მექანიზმებზე, რომლებიც აფერხებენ თანდათანობით განლევას. ეს ამცირებს ქრონიკული დაავადებების რისკს.
გარდა ამისა, ვარჯიში არა მხოლოდ წვავს კალორიებს, არამედ იწვევს ორგანიზმის ფიზიოლოგიურ სტრესს, რაც ზიანს აყენებს მოლეკულურ, უჯრედულ და ქსოვილის დონეზე.
თუმცა, სხეულის რეაქცია ამ სტრესზე - დაზიანებული კუნთების ბოჭკოების, ქსოვილების, სახსრების და ა.შ. აღდგენა - მას მხოლოდ აძლიერებს.
ამ რეაქციისას ასევე თავისუფლდება ნივთიერებები, რომლებიც ამცირებენ ანთებას და ოქსიდაციურ სტრესს. პროცესები, რომლებიც ხდება უჯრედულ და დნმ-ის დონეზე ვარჯიშის საპასუხოდ, ასევე ამცირებს დაავადებების რისკს: დიაბეტი, სიმსუქნე, კიბო, ოსტეოპოროზი, დეპრესია და ალცჰაიმერის დაავადება.
„დასავლეთის საზოგადოებაში საყოველთაოდ მიღებულია, რომ სიბერეში საჭიროა დამშვიდდე, ნაკლები იმოძრაო და მეტი დაისვენო. მაგრამ ჩვენი გზავნილი ზუსტად საპირისპიროა - სიბერეში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ფიზიკური აქტივობა“,
- ხაზგასმით აღნიშნა ლიბერმანმა.