ყვირილი საშიშია - მკურნალი.გე

ნანა ხუცაიძე

ამასთანავე, მამაკაცებს, რომლებიც აგრესიული ქცევით გამოირჩევიან, მაღალი აქვთ ინფარქტის, კუჭის წყლულისა და ნაადრევი სიკვდილის განვითარების ალბათობა. ამის მიზეზი გახლავთ ჰორმონი ადრენალინი, რომელიც გაბრაზების დროს დიდი რაოდენობით გამოიტყორცნება სისხლში და დამღუპველად მოქმედებს ორგანიზმზე.

გრიპოზული სტატისტიკა

European Heart Journal-ის ცნობით, ინგლისელმა მეცნიერებმა გაარკვიეს, რატომ ვითარდება ინფარქტი და ინსულტი ზამთრობით უფრო ხშირად. მათი მონაცემებით, გრიპი და სასუნთქი გზების სხვა ინფექციური დაავადებები მნიშვნელოვნად ზრდის გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაზიანების რისკს.

ბრიტანელმა მეცნიერებმა შეისწავლეს მონაცემთა ბაზა, რომელიც ორ მილიონ პაციენტზე შეიცავდა ინფორმაციას (IMS Disease Analyzer Mediplus database). მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ გრიპით, ბრონქიტითა და პნევმონიით დაავადების პირველ კვირას ინფარქტისა და ინსულტის განვითარების რისკი ორმაგდება. დროთა განმავლობაში ეს მონაცემი იკლებს და ერთი თვის განმავლობაში საწყის მაჩვენებელს უბრუნდება. უნდა ითქვას, რომ გრიპით ინფიცირებული პაციენტებისთვის გულ-სისხლძარღვთა სისტემის გართულებათა აბსოლუტური მაჩვენებელი არ არის დიდი და დაახლოებით 2%-ს შეადგენს, მაგრამ მთლიანობაში, რაოდენობრივად, ეს რიცხვი საკმაოდ დიდი გამოდის.

ინფექციებსა და ინფარქტ-ინსულტს შორის კავშირის საფუძველი ჯერ კიდევ უცნობია. მკვლევართა აზრით, სასუნთქი გზების ინფექცია შესაძლოა მოქმედებდეს სისხლის შემადედებელ ფაქტორებზე და ზრდიდეს თრომბის განვითარების რისკს. გამოკვლევის ხელმძღვანელი გულ-სისხლძარღვთა პათოლოგიებით დაავადებულებს გრიპის საწინააღმდეგო აცრების ჩატარებისკენ მოუწოდებს.

ზრდის თუ არა შაკიკი ინსულტის რისკს?

ამერიკელმა მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ შაკიკი ორჯერ ზრდის იშემიური ინსულტის რისკს. ჯონ ჰოპკინსის უნივერსიტეტში ჩატარდა 21 გამოკვლევის მეტაანალიზი, რომელშიც 622 381 პაციენტი მონაწილეობდა. ეს ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბური გამოკვლევაა, რომელიც კი შაკიკისა და ინსულტის საკითხებს ეძღვნება. მონაწილეთა ასაკი 18-დან 70 წლამდე იყო, მათი უმეტესობა ევროპისა და ჩრდილოეთ ამერიკის მცხოვრები გახლდათ. ინსულტი არც ერთს არ ჰქონდა გადატანილი.

ანალიზებმა ცხადყო, რომ შაკიკით დაავადებულებს იშემიური ინსულტის განვითარების რისკი სხვებთან შედარებით 2-3-ჯერ მეტი ჰქონდათ. იმ შემთხვევაში, სადაც შაკიკის შეტევებს წინ უძღოდა მხედველობითი აურა ნათებების და ლაქების გამოვლინებით ან პერიფერიული მხედველობის გადაძაბვით, ინსულტის რისკი კიდევ უფრო მაღალი აღმოჩნდა: მამაკაცებში - 2,5-ჯერ, ხოლო ქალებში - 2,9-ჯერ.

მეცნიერთა აზრით, სხვადასხვა ასაკში განსხვავებული მაჩვენებლები იმით შეიძლება აიხსნას, რომ შაკიკით დაავადებული ქალები ხშირად იღებენ ორალურ კონტრაცეპტივებს ან იტარებენ ჩანაცვლებით ჰორმონთერაპიას, რომელიც, როგორც ცნობილია, გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებების ერთ-ერთი სერიოზული რისკ-ფაქტორია. ასე რომ, მეცნიერები ექიმებს ურჩევენ, იმ ავადმყოფებში, რომელთაც შაკიკი აქვთ, ინსულტის პროფილაქტიკას უფრო მეტი ყურადღება მიაქციონ.

ცხიმიანი საკვები ინსულტის წინააღმდეგ

ექიმები დიდი ხანია ამტკიცებენ, რომ ცხიმიანი საკვები მავნეა. მაგრამ ყველაფერი ასე მარტივი როდია... ამერიკელმა სპეციალისტებმა გამოაქვეყნეს იმ გამოკვლევათა შედეგები, რომლებიც უკვე დამკვიდრებულ შეხედულებებს უპირისპირდება. მათი მონაცემებით, საკვები, რომელიც მდიდარია ცხიმით... ამცირებს ინსულტების განვითარების რისკს. კერძოდ, თუ რაციონში ცხიმების შემცველობას 3%-ით გავზრდით, რისკი 15%-ით დაიწევს. ამრიგად, გამოდის, რომ საკვები, რომელიც მდიდარია ცხიმით, ზრდის გულ-სისხლძარღვთა დაავადების რისკს და ამავე დროს ამცირებს ინსულტის განვითარების ალბათობას.

გამოკვლევის შედეგები, რასაკვირველია, დასაბუთებას საჭიროებს, მაგრამ მეცნიერები უკვე ამ მონაცემებზე დაყრდნობით ვარაუდობენ, რომ ცხიმების შემცირებამ, რაც დასავლეთის ქვეყნებშია რეკომენდებული, შესაძლოა იშემიური ინსულტების რიცხვის ზრდა გამოიწვიოს.

თავისა და კისრის სისხლძარღვების ათეროსკლეროზული ფოლაქით დაცობის შედეგად ვითარდება თავის ტვინის იშემიური შეტევა. ტვინში სისხლის მიმოქცევის შემცირება იწვევს სერიოზულ დაზიანებებს, რაც ხშირად დამბლით სრულდება. შემთხვევათა მესამედს ლეტალური შედეგი მოსდევს. იმის გამო, რომ სისხლძარღვის ათეროსკლეროზული ფოლაქით დაცობა მიოკარდიუმის ინფარქტის ყველაზე გავრცელებული მიზეზია, მიიჩნეოდა, რომ ყველაფერი, რაც ამცირებს გულის შეტევების რიცხვს, ანალოგიურად მოქმედებს იშემიურ ინსულტებზეც. უკანასკნელმა გამოკვლევებმა კი (მასში მონაწილეობდნენ 45-65 წლის მამაკაცები, რომლებსაც მედიკოსები 20 წლის განმავლობაში აკვირდებოდნენ) ეს შეხედულება გააბათილა.

რისკის შემცირება უკავშირდება როგორც ცხიმების მოხმარებას, ისე საკვებში ნაჯერი ცხიმების (გულ-სისხლძარღვთა სისტემისთვის ყველაზე მავნე ცხიმების) შემცველობას. უჯერი ცხიმების, მაგალითად, ზეითუნის ზეთის მოხმარება ასევე ამცირებს იშემიური შეტევის შანსს. მკვლევრებმა განაცხადეს, რომ მასაც კი, ვისაც იმ პერიოდში გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადება ჰქონდა, ინსულტის საშიშროება არ დამუქრებია. ხოლო ცხიმები, რომლებსაც შეიცავს თევზეული და მცენარეული ზეთი, რისკს არ ამცირებს.

შვედი დიეტოლოგების აზრით, ცხიმოვანი საკვები არა მარტო უფრო გემრიელია, არამედ დადებითადაც მოქმედებს გონებრივ მუშაობაზე და საერთო ტონუსზე. მეცნიერებმა ეს დასკვნა გამოიტანეს იმ ექსპერიმენტის საფუძველზე, რომელშიც მონაწილეობდა 27-დან 45 წლამდე ასაკის ათასზე მეტი ადამიანი. ყველა მათგანი ეწეოდა სიგარეტს, ზომიერად მისდევდა სპორტს. ექსპერიმენტის დროს გამოიკვეთა, რომ ნორმალური აღნაგობის ადამიანები უფრო მეტ ენერგიას იღებდნენ მაშინ, როდესაც მიირთმევდნენ ცხიმიან საკვებს და პირიქით, დატვირთული ნახშირწყლოვანი რაციონის ფონზე ენერგიის დანახარჯი ნაკლები იყო. საინტერესოა, რომ მსუქან ადამიანებში ეს სხვაობა არ იქნა შენიშნული.

დასკვნა ასეთია: ცხიმოვანი საკვები ზრდის გონებრივ აქტივობას, ხოლო ნახშირწყლებით მდიდარ საკვებს შეუძლია გამოიწვიოს ძილიანობა და ყურადღების კონცენტრაციის დაქვეითებაო, - აღნიშნავენ შვედი დიეტოლოგები.