როგორ მოვემზადოთ ონკომარკერებზე ანალიზისთვის?
რას აჩვენებს სიმსივნის მარკერების ანალიზი?
თუ ტესტებმა აჩვენა სისხლში სიმსივნური მარკერების შემცველობის ზრდა, ეს შეიძლება ნიშნავდეს:
1. საჭიროა დამატებითი კვლევის მეთოდები. შესაძლოა, საუბარია ორგანიზმში სიმსივნის არსებობაზე და მისი გამოვლენა ადრეულ ეტაპზე მოხერხდა.
2. მკურნალობის ეტაპზე სიმსივნური მარკერების ზრდა, პირიქით, გამოჯანმრთელებაზე მიუთითებს. სისხლში სიმსივნის შემცირების გამო მისი დაშლის პროდუქტების, მათ შორის სიმსივნური მარკერების კონცენტრაცია იზრდება.
3. გვხვდება მეტასტაზები. ონკომარკერების წყალობით მათი „გამოვლენა“ კლინიკურ გამოვლინებამდე ექვსი თვით ადრეა შესაძლებელი. ასე რომ, სარძევე ჯირკვლის კიბოს მარკერის ზრდა მიუთითებს მომავალ რეციდივზე, მის გამოვლენამდე 10 თვით ადრე. ასეთი ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში ექიმს შეეძლება დანიშნოს თერაპიის კურსი, რომელიც თავიდან აიცილებს მეტასტაზებს და გაახანგრძლივებს რემისიას.
სიმსივნის მარკერები საჭიროა, მაგრამ არა ყველასთვის და ყოველთვის. რა და ვინ უნდა შემოწმდეს რეგულარულად?
- PSA (პროსტატის კიბო),
- hCG და ალფა-ფეტოპროტეინი (სათესლე ჯირკვლის კიბო მამაკაცებში),
- Ca 125 (საკვერცხის კიბო ქალებში),
- Ca 19-9 (პანკრეასის კიბო),
- Ca 15-3 (ძუძუს კიბო),
- CEA (კუჭის, მსხვილი და სწორი ნაწლავის, ფილტვის, შარდის ბუშტის კიბო),
- NSE (ფილტვის კიბო,მელანომა, ნეირობლასტომა).
როგორ ავიღოთ ანალიზი სიმსივნის მარკერებისთვის
ჩვეულებრივ, ანალიზისთვის სისხლი ვენიდან იღება, დილით და უზმოზე.
არასასურველია ანალიზის ჩატარება მენსტრუაციის პერიოდში, ამან შეიძლება გავლენა მოახდინოს შედეგზე. გახსოვდეთ, მხოლოდ ექიმს შეუძლია სწორად წაიკითხოს ანალიზის შედეგები.
რისკის ქვეშ
აუცილებელია სიმსივნური მარკერების ტესტების ჩატარება მათთვის, ვისაც აქვს კონკრეტული დაავადების განვითარების რისკი, ასევე იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც უკვე ჰქონდათ ონკოლოგიური დაავადება და უნდა აკონტროლონ გარკვეული ცილების კონცენტრაცია, რათა არ გამოეპაროთ რეციდივი.
კიბოს განვითარების რისკის შესამცირებლად ეფექტური გზაა ცხოვრების წესის შეცვლა – წონის დაკლება, დიეტის მოდიფიკაცია. ეს ზომები თითქოს ტრივიალურია, მაგრამ ნამდვილად მუშაობს.