ნინო ჩარგეიშვილი

ამ დაავადებათა ნიშნები ხშირად სტრესული სიტუაციების საპასუხოდ იჩენს თავს. მაგრამ უნდა ითქვას, რომ ზოგი ადამიანი უფრო მეტად არის განწყობილი ფსიქიკური დაავადებების მიმართ, რასაც მათი ორგანიზმის გენეტიკური თავისებურება განაპირობებს. დეპრესიით შეპყრობილთა უმრავლესობას აქვს ისეთი გენეტიკური დაავადება, რომელიც თავის ტვინის უჯრედების ერთმანეთთან დამაკავშირებელ ცილებზე ახდენს გავლენას.

გამოკვლევებმა ისიც ცხადყო, რომ დეპრესიული ადამიანების თავის ტვინის ზოგიერთი ნაწილი განსაკუთრებული აქტიურობით გამოირჩევა. დადგენა იმისა, რატომ იწვევს სტრესი ზოგიერთ ადამიანში პათოლოგიურ ცვლილებებს და როგორია ამაში გენეტიკური დაავადებების როლი, ამჟამად არსებული მეთოდებით, სამწუხაროდ, ვერ ხერხდება.

იმის გასაგებად, რატომ აქვს ზოგიერთს სტრესის გავლენით დეპრესიის განვითარებისკენ მიდრეკილება, მეცნიერებმა თაგვების ახალი მოდელი შექმნეს - ცილა სეროტონინში, რომელიც თავის ტვინის ნეირონებს შორის კავშირს უზრუნველყოფს, გენეტიკური ცვლილებები შეიტანეს, რომლებიც დეპრესიის მაღალი რისკის მქონე ადამიანებში აღმოჩენილ გენეტიკურ ცვლილებებს ჰგავდა. აღმოჩნდა, რომ გენეტიკურად შეცვლილ თაგვებს დეპრესიისა და სოციალური შფოთვის ნიშნები უფრო მკვეთრად ჰქონდათ გამოხატული. ფსიქიატრებს მიაჩნიათ, რომ გენეტიკური მუტაცია მასიგნალიზებელ ცილებს თავის ტვინის უჯრედების ერთმანეთთან დაკავშირებაში უშლის ხელს, რის გამოც სტრესზე რეაქცია ძლიერდება.

სპეციალისტებმა დაასკვნეს, რომ სტრესის შედეგად დეპრესიის განვითარებაში მთავარ როლს სეროტონინის ცვლილება ასრულებს.

ზეითუნის ზეთი ხელს უშლის წყლულოვანი კოლიტის განვითარებას

აღმოსავლეთ ინგლისის უნივერსიტეტის ექიმები აცხადებენ, რომ ზეითუნის ზეთის ინტენსიურ გამოყენებას შეუძლია, წყლულოვანი კოლიტის განვითარებას ხელი შეუშალოს. მათი თქმით, ადამიანებს, რომლებიც საკმარისი რაოდენობის ოლეინის მჟავას (შეიცავს ზეითუნის ზეთი) იღებენ, წყლულოვანი კოლიტი გაცილებით იშვიათად ემართებათ.

ოლეინის მჟავა არის მონოუჯერი ცხიმოვანი მჟავა, რომელიც ზეითუნის ზეთის, მიწის თხილის (არაქისი), ნაღების კარაქისა და ზოგიერთი სახის მარგარინის შემადგენლობაში შედის. წყლულოვანი კოლიტით დაავადებულია დიდი ბრიტანეთის დაახლოებით 120 ათასი და აშშ-ის მილიონამდე მკვიდრი. დაავადებას ახასიათებს მსხვილი ნაწლავის შიგნითა გარსის ანთება, რაც მუცლის ტკივილს, დიარეას და წონის კლებას იწვევს. გამოკვლევაში მონაწილეობა მიიღო 40-დან 65 წლამდე ასაკის 25 ათასზე მეტმა ადამიანმა. მათზე დაკვირვების შედეგად მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ოლეინის მჟავათი მდიდარი პროდუქტების ხშირი გამოყენება 90%-ით ამცირებს წყლულოვანი კოლიტის განვითარების რისკს. გასტროენტეროლოგების თქმით, ოლეინის მჟავა, გარდა იმისა, რომ კოლიტის განვითარებას უშლის ხელს, იმ ქიმიურ ნივთიერებებსაც ბლოკავს, რომლებიც კოლიტის დროს არსებულ ანთებით პროცესს აღრმავებენ. კლინიცისტების თქმით, დამცავი ეფექტისთვის საკმარისია, დღეში 2-3 კოვზი ზეითუნის ზეთი მივიღოთ.

გაზიანი სასმელები დაბერების პროცესს აჩქარებს

აი კიდევ ერთ მიზეზი იმისა, რომ გაზიანი სასმელების სმას უნდა გადავეჩვიოთ - მათში შემავალი ფოსფატების მაღალი შემცველობა დაბერებას აჩქარებს. ფოსფატებით მდიდარი გაზიანი სასმელების ინტენსიურ გამოყენებას შეუძლია დააჩქაროს და დაამძიმოს ასაკთან დაკავშირებული ისეთი პრობლემები, როგორიც არის, მაგალითად, თირკმელების ქრონიკული დაავადება, გულ-სისხლძარღვთა კალციფიკაცია, კუნთოვანი დისფუნქცია და კანის ატროფია.

მეცნიერებმა ფოსფატების ჭარბი გამოყენების შედეგები თაგვების 3 ჯგუფზე შეისწავლეს. პირველი ჯგუფის თაგვებს არ ჰქონდათ გენი, სახელად კლოტი, რის გამოც მათი ორგანიზმი ფოსფატის ტოქსიკურ ზემოქმედებას განიცდიდა. ამ თაგვებმა 8-15 კვირა იცოცხლეს. მეორე ჯგუფს არ გააჩნდა ორი გენი - კლოტი და NaPi2a, რამაც საგრძნობლად შეამცირა ორგანიზმში ფოსფატების რაოდენობა და ცხოველებმა 20 კვირამდე იცოცხლეს. მესამე ჯგუფის თაგვები მეორე ჯგუფისას ჰგავდნენ, მაგრამ, მათგან განსხვავებით, ფოსფატებით მდიდარი პროდუქტებით კვებავდნენ. ამ ჯგუფის ყველა თაგვი, პირველთა მსგავსად, 15 კვირაში დაიღუპა.

მკვლევარებმა განაცხადეს, რომ ფოსფატი ორგანიზმზე ტოქსიკურ ზემოქმედებას ახდენს, გაზიანი სასმელები კი ამ ქიმიური ელემენტის მაღალი კონცენტრაციით გამოირჩევა.

---

A ვიტამინი სიკვდილიანობას არ ამცირებს

მეცნიერთა თქმით, A ვიტამინის გამოყენება განვითარებად ქვეყნებში ორსულთა და მშობიარეთა სიკვდილიანობას არ ამცირებს. საინტერესოა, რომ ეს ცნობა ადრე მიღებულ მონაცემებს ეწინააღმდეგება. განაში ჩატარებულ გამოკვლევას A ვიტამინისა და პლაცებოს მომხმარებელ ქალებს შორის ორსულობასთან დაკავშირებული სიკვდილიანობის მხრივ არავითარი განსხვავება არ გამოუვლენია.

A ავიტამინოზი დაბალგანვითარებულ ქვეყნებში, განსაკუთრებით - აფრიკასა და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის აქტუალური პრობლემაა. A ვიტამინის დეფიციტი ყველაზე მეტად მცირეწლოვან ბავშვებს და ორსულებს აღენიშნებათ. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, სწორედ A ავიტამინოზი წარმოადგენს ბავშვებში სიბრმავის მიზეზს, რომლისთვის ხელის შეშლაც შესაძლებელია, ზრდის მძიმე ინფექციებით ავადობისა და გარდაცვალების რისკს.

ცოტა ხნის წინ კი ლონდონის ჰიგიენისა და ტროპიკული მედიცინის სკოლის მეცნიერმა, მოსახლეობის კვებისა და ჯანდაცვის სპეციალისტმა ბეტი კერკვუდმა, განაცხადა, რომ A ვიტამინის მიღება დედების სიკვდილიანობას არ ამცირებს. "კვებითი დანამატების სახით A ვიტამინის კვირაში ერთხელ მიღება ხელს ვერ შეუწყობს განის სოფლებში მცხოვრები რეპროდუქციული ასაკის ქალებისა და მათი შვილების გადარჩენას", - ამბობს იგი. გამოკვლევის შედეგები კი ასეთია: ქალებში, რომლებიც ა ვიტამინს იღებდნენ, რეგისტრირებულ იქნა ორსულობის 39 601 და დედათა სიკვდილიანობის 138 შემთხვევა, ხოლო ქალებში, რომლებსაც პლაცებოს აძლევდნენ, შესაბამისად 39 234 და 148. სტატისტიკისათვის კი ასეთი განსხვავება უმნიშვნელოა.

პროსტატის კიბოს საწინააღმდეგო პირველი ვაქცინა კლინიკურ პრაქტიკაში ინერგება

პროსტატის კიბოს საწინააღმდეგო პირველი ვაქცინა შეერთებული შტატების მოსახლეობისთვის მალე ხელმისაწვდომი გახდება. პრეპარატი, რომლის სახელწოდებაა Provenge, პაციენტის იმუნურ სისტემას ავთვისებიან სიმსივნესთან ბრძოლას აიძულებს, თუმცა, ტრადიციული ვაქცინებისგან განსხვავებით, დაავადებისგან დასაცავად კი არა, კიბოს გვიანი სტადიის განვითარების შესაფერხებლად გამოიყენება.

ტრადიციული ქიმიოთერაპია ავადმყოფის სიცოცხლის ხანგრძლივობას მხოლოდ 3 თვით ზრდის, Provenge კი დაავადებულის სიცოცხლის კიდევ ერთი თვით გახანგრძლივების საშუალებას იძლევა. აშშ-ში პრეპარატი უკვე ლიცენზირებულია, მისი ფასი 69 ათას დოლარს შეადგენს და მოსახლეობისათვის ჯერჯერობით არ არის ხელმისაწვდომი, დიდ ბრიტანეთში კი ეს სიახლე ჯერ საერთოდ არ უღიარებიათ.

ამერიკულ გორაკებზე სრიალი სმენის პრობლემებს იწვევს

თურმე შესაძლოა, ამერიკულ გორაკებზე სრიალმა სმენის პრობლემები და სიყრუეც კი გამოიწვიოს. მეცნიერები ამას მაღალ სიჩქარეს უკავშირებენ, რომელიც თურმე ყურის ბაროტრავმას იწვევს. ბაროტრავმა მაშინ ვითარდება, როცა წარმოიშობა წნევის სწრაფი და მკვეთრი ცვლილება გარესამყაროს, დაფის აპკსა და შუა ყურს შორის. უმეტესად ასეთი რამ ხდება სიმაღლის ცვლილებისას, მაგალითად, ფრენისას, მთაზე ასვლისას. ყურებში პულსაციის შეგრძნება, თავბრუხვევა, დისკომფორტი, ტკივილი ბაროტრავმის ყველაზე გავრცელებული ნიშნებია, მაგრამ არც სმენის დროებითი დაკარგვაა გამორიცხული.

მეცნიერებმა გამოკვლევაში ჩართეს 24 წლის მოხალისე, რომელსაც 36 საათის განმავლობაში აწუხებდა მარჯვენა ყურის ტკივილი და დაგუბება. ეს სიმპტომები მას ამერიკულ გორაკებზე სრიალის შემდეგ განუვითარდა, სადაც ვაგონების მაქსიმალური სიჩქარე 4 წამში 54 კმ/სთ-ს აღწევს. ვაგონის გაქანებისას მამაკაცი მეგობარ გოგონას რაღაცის სათქმელად მიუბრუნდა. შედეგად სიჩქარის აკრეფით გამოწვეული მთელი დატვირთვა მარჯვენა ყურს დაატყდა თავს. დეტროიტის ჰენრი ფორდის სახელობის საავადმყოფოს ოტოლარინგოლოგებმა ეს მამაკაცი გამოიკვლიეს. ანალიზებმა აჩვენა, რომ პაციენტს მარცხენა ყური წესრიგში ჰქონდა, სამაგიეროდ მარჯვენა ყურის არხი შეშუპებული აღმოაჩნდა, დაფის აპკი კი ანთებითი. ექიმებმა დაადგინეს, რომ მამაკაცის მარჯვენა ყურმა ვაგონის აჩქარების პროცესში განიცადა დატვირთვა, რომელიც შეესაბამებოდა დაახლოებით 300 გ-ს 0,00064516 კვადრატულ მეტრზე. მდგომარეობა მხოლოდ 72 საათის შემდეგ გაუმჯობესდა.

კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით ჰენრი ფორდის საავადმყოფოს ოტოლარინგოლოგიური განყოფილების ხელმძღვანელმა ადამიანები ამერიკულ გორაკებზე სრიალის მოსალოდნელი შედეგის შესახებ გააფრთხილა და ურჩია, გორაკებზე სრიალის დროს თავი სწორად ეჭიროთ და გვერდზე არ გაიხედონ.