რა გავლენას ახდენს კორონავირუსი თმაზე და არის თუ არა საგანგაშო პოსტკოვიდური თმის ცვენა
კარგავენ კონცენტრაციის უნარს, უქვეითდებათ მეხსიერება, უვითარდებათ ნევროლოგიური დაავადებები და სხვა მრავალი, რადგან კორონავირუსის ორგანიზმში მოხვედრის შემდეგ ჩვენს ორგანოთა სისტემებში იწყება პროცესები, რომლებიც შეიძლება ვირუსისგან გამოჯანმრთელების შემდეგაც გაგრძელდეს.
ამიტომაცაა, რომ ვირუსის გადატანის შემდეგ გარკვეული სიმპტომები ადამიანებს ხანგრძლივად გაჰყვებათ ხოლმე. სწორედ ასეთი პრობლემაა კოვიდის შემდგომი თვის ცვენა, რომელზეც, თითქმის, ყველა მეორე ადამიანი საუბრობს და მისი განკურნების გზებს ეძებს.
ალბათ ცოტა ჩვენგანმა თუ იცის, რომ თმის ცვენა შესაძლოა, ადამიანს ნებისმიერი სტრესის შემდეგ დაეწყოს, და ეს მხოლოდ კორონავირუსს არ უკავშირდებოდეს. უბრალოდ, ვინაიდან აღნიშნული ვირუსით მოსახლეობის დიდი ნაწილი ინფიცირდება, ეს პრობლემაც უფრო მასშტაბური გახდა.
რა გავლენას ახდენს კორონავირუსი თმაზე და არის თუ არა საგანგაშო პოსტკოვიდური თმის ცვენა - ამის შესახებ ექიმი-დერმატოლოგი, ტრიქოლოგთა ასოციაციის პრეზიდენტი ნინო ლორთქიფანიძე საუბრობს.
- ქალბატონო ნინო, რა კავშირშია ერთმანეთთან კოვიდი და თმის ცვენა?
- გამოჩნდა კავშირი თმის ცვენასა და კორონავირუსს შორის. კოვიდი თავისთავად, როგორც ყველა მძიმე ვირუსი, იწვევს ტელოგენურ ანუ დიფუზურ თმის ცვენას. დიფუზური თმის ცვენაც, თავის მხრივ, არის ორნაირი - ანაგენური და ტელოგენური. ტელოგენური თმის ცვენა ვითარდება ორგანიზმის სტრესის შემდეგ, 2-4 თვეში. მაგალითად: ოპერაციის, მკაცრი დიეტისა და მშობიარობის შემდეგ 2-4 თვეში და ასევე - რაიმე მძიმე დაავადებისა და ცხელების შემდეგაც. სწორედ ამიტომ, კოვიდის დროსაც იწყება ტელოგენური ტიპის დიფუზური ცვენა, რომელიც არის აბსოლუტური ნორმა, ანუ 2-4 თვეს გაგრძელდება და შემდეგ ჩერდება.
- უკვე ძალიან ბევრი ადამიანი ამბობს, რომ დაეწყო აღნიშნული პრობლემა. მათ რომ განვუმარტოთ, არის თუ არა ეს საგანგაშო?
- არ არის საგანგაშო, ეს არის აღდგენითი თმის ცვენა. ანუ 2-4 თვეში დაიწყება და, ასევე, 2-4 თვეში დასრულდება. ძალიან იშვიათად, შესაძლოა, გადავიდეს ქრონიკულში და ამ დროს უკვე საჭიროა ექიმთან ვიზიტი, მაგრამ მაინც არ შეგეშინდეთ, ეს ნებისმიერი სხვა მძიმე ვირუსის ანუ ცხელებით მიმდინარე დაავადების შემდეგაც შეიძლება დაემართოს ადამიანს. ვინაიდან ახლა, პანდემიის დროს, სწორედ ცხელებით და მძიმედ მიდის დაავადება. ამიტომაა ეს პრობლემა ასეთი ხშირი კოვიდგადატანილ ადამიანებში.
- როგორ ვიქცევით ამ დროს, ექიმთან ვიზიტია საჭირო თუ სახლის პირობებშიც შეიძლება ამ პრობლემის მოგვარება?
- არაფერი გვჭირდება, როგორც გითხარით, ეს პროცესი დაიწყება ინფექციის გადატანიდან 2-4 თვეში და შემდეგ 2-4 თვეში თმის საფარი მთლიანად აღდგება. ასე რომ, ნუ შეშინდებით, ეს არის ტყუილი განგაში.
მაგრამ ძალიან იშვიათ შემთხვევაში, როცა კოვიდის შემდეგ ადამიანს აქვს ვიტამინების ნაკლებობა და სჭირდება მათი მიღება, უნდა გვახსოვდეს, რომ ეს ექიმის გარეშე არ არის რეკომენდებული. უბრალოდ, ვაცალოთ 2 თვე და მერე, თუ მაინც არ აღდგა თმის საფარი და არ შეჩერდა ცვენა, მაშინ მივიდეთ ექიმთან.
- საინტერესოა ისიც, როგორ გავარჩიოთ - ეს კოვიდის შემდგომი სიმპტომია თუ სეზონური ცვენა?
- განსხვავებას როგორ უნდა მივხვდეთ და, ჩვეულებრივად, დავარცხნის და ბანაობის დროსაც გვცვივა თმა, მაგრამ ეს ნორმაა, კოვიდის დროს კი შესაძლოა, იმდენად ინტენსიური იყოს ცვენა, თმის 30-40 პროცენტიც კი დაგვცვივდეს. სხვათა შორის, შიშიც შეიძლება გახდეს ამის მიზეზი, მაგალითად, პანდემიის შიში.
- ქალბატონო ნინო, თუ 4 თვე გავიდა და მაინც არ შეჩერდა თმის ცვენა, როგორ ვიქცევით?
- თუ 2-4 თვეში არ გაჩერდა და გაგრძელდა და თან ისე ინტენსიურად, რომ თმიანი საფარის 30-40 პროცენტი დაიკარგა, რა თქმა უნდა, უნდა მიმართოთ ექიმს. სხვა შემთხვევაში კი, მინდა დავამშვიდო ყველა, თმის ცვენა აღდგენადია, გაჩერდება და თვითონ აღდგება.
- მინდა გკითხოთ ისიც - როგორ ვლინდება თმის ცვენა ვაქცინირებულ და არავაქცინირებულ ადამიანებში - ვაქცინირებულებში ეს პროცესი უფრო მსუბუქად მიმდინარეობს თუ ორივე შემთხვევაში - ერთნაირად?
- როცა კოვიდი მსუბუქ ფორმებში მიმდინარეობს, ხშირ შემთხვევაში თმის ცვენა არ ხდება, უფრო მძიმე ფორმების დროს ვლინდება - ცხელებისას, სტრესისას. ამიტომ, აცრილებში ვირუსი მიმდინარეობს მსუბუქი ფორმით და, შესაბამისად, ადამიანს თმის ცვენის პრობლემაც ნაკლებად აქვს.