ეკა ჭავჭავაძე

ყველაფერი სხეულის ტემპერატურის მატებით, წვით, ქავილითა და თავის ტკივილით იწყება.

დაავადებისთვის დამახასიათებელი გამონაყარის გაჩენამდე ერთი კვირით ადრე პაციენტი უჩივის ქავილსა და წვას, კანის ზოგიერთ უბანზე მგრძნობელობის მომატებას. დაავადების დიაგნოსტირება წინასწარ შეუძლებელია - ეს შეიძლება დადგინდეს მხოლოდ გამონაყარის გაჩენის შემდეგ.

გამონაყარი დაზიანებული ნერვის ინერვაციის არეში ვითარდება. თავდაპირველად ჩნდება 5 სმ-მდე დიამეტრის ვარდისფერი ლაქები, მომდევნო დღეს კი 2-3 მმ დიამეტრის გამჭვირვალე სითხით სავსე ბუშტუკები. რამდენიმე დღეში ბუშტუკების შიგთავსი მუქდება, დაახლოებით 8-10 დღის შემდეგ გამონაყარი შრება, ხმება და იფარება ქერქით, რომელიც 3-4 კვირაში ძვრება.

ჰერპეს ზოსტერისთვის დამახასიათებელია კანზე გამონაყარის გაჩენა გარკვეული თანამიმდევრობით. გამონაყარს აქვს სეგმენტური, ცალმხრივი ხასიათი და, ჩუტყვავილას გამონაყარისგან განსხვავებით, სხეულის ერთი მხარიდან მეორეზე არ გადადის.

ინტენსიური ტკივილი ძლიერდება კანზე თუნდაც სუსტი მიკარების, ასევე - მოძრაობისა და ტემპერატურული ცვლილების დროს. გამონაყარის თანმხლები ტკივილი ყრუა და ძლიერდება ღამით. მოგვიანებით, დაავადების გართულების პირობებში, შესაძლოა გაძლიერდეს და რამდენიმე თვესაც კი გასტანოს.

ყველაზე ხშირად გამონაყარი ტანსა და კიდურებზე ჩნდება. ლოკალოზაცია ასევე სპეციფიკურია და შეესატყვისება დაზიანებული ნერვის ტოპოგრაფიას. გამონაყარის ქერქით დაფარვისა და მისი მოცილების შემდეგ კანზე ერთხანს შესაძლოა დარჩეს წითელი ან მოწითალო-მოყავისფრო ფერის პიგმენტირებული უბნები. თუ გამონაყარი სახეზეა ლოკალიზებული, მეტადრე - სამწვერა ნერვის ტოტების გასწვრივ, დაავადება მწვავედ იწყება, თან ახლავს ზოგადი ინტოქსიკაციის სიმპტომები და სხეულის ტემპერატურის მკვეთრი მატება.

- რამდენ ხანს გრძელდება დაავადება?

- დაავადება 3-დან 4 კვირამდე გასტანს. ზოგჯერ ჰერპესული ინფექცია ბუშტუკოვანი გამონაყარის გარეშე მიმდინარეობს. ამ შემთხვევაში ტკივილის, წვის და კანის ქავილის მიზეზი ძნელი დასადგენია.

- გადამდებია თუ არა ჰერპეს-ზოსტერი?

- დიახ, იგი გადამდებია. ინფექცია გადაედება კონტაქტური გზით. პაციენტი საშიშია ახალი ბუშტუკების გაჩენისა და ძველის შეხორცების პერიოდში, რამდენადაც ვირუსს სწორედ ეს წარმონაქმნები შეიცავს. როდესაც გამონაყარი ქერქით იფარება, ვირუსს აღარ შეუძლია გავრცელება და ადამიანიც ეპიდემიური თვალსაზრისით საფრთხეს აღარ წარმოადგენს.

- როგორ მკურნალობენ?

- არსებობს დაავადების მკურნალობის რამდენიმე ეფექტიანი მეთოდი. ანტივირუსული თერაპია კარგად მოქმედებს დაავადების მიმდინარეობაზე, ამცირებს პროცესის სიმწვავესა და სიმპტომებს. სასურველია, მკურნალობა დაიწყოს გამონაყარის განვითარებიდან არა უმეტეს 72 საათის შემდეგ. მკურნალობაში ერთვება ასევე არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები და ტკივილგამაყუჩებლები. აუცილებელია დაზიანებული ადგილების ჰიგიენის ზედმიწევნით დაცვა, ბანაობა ნებადართულია.

გამონაყარიანი ადგილების დაბანა შეიძლება თბილი წყლითა და ნეიტრალური საპნით. ქავილის შესამცირებლად იყენებენ ცივ კომპრესებსა და ქავილის საწინააღმდეგო ლოსიონებს. რეკომენდებულია მზეზე დამწვრობის საწინააღმდეგო საშუალებათა გამოყენებაც. ბუშტუკების სწრაფად გამოშრობის მიზნით გამოიყენება ალუმინის შემცველი პრეპარატები.