ეკა ჭავჭავაძე

- რა იწვევს წყლულს და რა უწყობს ხელს მის განვითარებას?

- ავსტრალიელმა მეცნიერებმა რ. უორენმა და ბ. მარშალმა XX საუკუნის 80-იან წლებში აღმოაჩინეს, რომ ქრონიკული ანტრალური გასტრიტის, კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულოვანი დაავადების ძირითადი გამომწვევია ბაქტერია - ჰელიკობაქტერ პილორი (Helikobaqter pylori). იგი გამოიმუშავებს ფერმენტებს (ურეაზა, პროტეაზა), რომლებიც აზიანებს კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის ლორწოვან გარსს. ბაქტერია კარგად გრძნობს თავს მაღალი მჟავიანობის გარემოში, რაც წყლულის წარმოშობის წინაპირობაა. ამასთან ერთად არსებობს ხელშემწყობი ფაქტორებიც:

• უარყოფითი ემოციები - შფოთვა, დეპრესია, ასთენია (ნერვული სისტემის ზოგადი გამოფიტვა), გონებრივი გადაძაბვა, სტრესი, რომლითაც ასე მდიდარია თანამედროვე ქალაქის ცხოვრება. არსებობს სტრესული წყლული, რომელიც სტრესულ სიტუაციაში აღმოცენდება. ამ დაავადებამ ბოლო ხანს განსაკუთრებით იმატა. ის შეიძლება განვითარდეს როგორც დადებითი, ისე უარყოფითი ემოციების ფონზე, თუმცა უფრო მეტად, რასაკვირველია, უარყოფით მოვლენებს უკავშირდება. ასეთი წყლული, არ არის გამორიცხული, წარმოიშვას ქირურგიული ოპერაციის, დამწვრობის, მიოკარდიუმის ინფარქტის შემდეგ, როცა მთელი ორგანიზმი ძლიერ სტრესულ მდგომარეობაშია.
• სტრესული წყლული რამდენიმე წუთშიც შეიძლება ჩამოყალიბდეს, ამასთანავე, შესაძლო გართულებასთან ერთად. უმეტესად ეს გართულება სისხლდენაა.
• კვების რეჟიმის დარღვევა;
• მავნე ჩვევები. ნიკოტინი აძლიერებს მარილმჟავას გამოყოფას, არღვევს საკვების გადამუშავებას და აზიანებს კუჭის კედელს. ალკოჰოლიც უარყოფითად მოქმედებს კუჭის ლორწოვან გარსზე და აქვეითებს მის თავდაცვით ფუნქციას, ამიტომ წყლულისწინარე მდგომარეობები, გასტრიტი და დუოდენიტი, ალკოჰოლის მოყვარულთა ხშირი თანამგზავრია.
• მედიკამენტები - წყლულის აღმოცენებას შესაძლოა პროვოცირება გაუწიოს ზოგიერთი პრეპარატის უკონტროლო მიღებამ. ასეთი პრეპარატები გახლავთ კორტიკოსტეროიდული ჰორმონები (სტეროიდული წყლული), ასპირინი (ასპირინული წყლული), ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული საშუალებები (ინდომეტაცინი, იბუპროფენი, ბუტადიონი, ვოლტარენი) და სხვა. ამ პრეპარატების თვითნებური და უკონტროლო მიღება იწვევს ლორწოვანის გაღიზიანებას, ხოლო ხანგრძლივი მიღების შემთხვევაში შესაძლოა წყლულიც ჩამოყალიბდეს.
• სეზონურობა - როგორც უკვე აღვნიშნეთ, წყლული თავს გვახსენებს გაზაფხულსა და შემოდგომაზე, თუმცა გაჩენით შესაძლოა წლის ნებისმიერ დროს გაჩნდეს.
• გენეტიკური განწყობა - იმ არასასურველი ფაქტორებიდან, რომლებიც ზრდის წყლულოვანი დაავადების განვითარების რისკს, აღსანიშნავია გენეტიკური განწყობა. დავაზუსტებ: ინდივიდს გენეტიკურად გადაეცემა არა დაავადება, არამედ განწყობა მის მიმართ და თუ ამ განწყობას ცხოვრების არაჯანსაღი წესიც დაერთო, წყლულოვანი დაავადების ჩამოყალიბების ალბათობა დიდია. გარდა ამისა, დადასტურებულია, რომ წყლული ხშირად ემართებათ I ჯგუფის სისხლის მქონე ადამიანებს.

წაიკითხეთ სრულად