ეკა ჭავჭავაძე

სამი ათას ლიტრ სისხლს გადადენიან სისხლძარღვებში, რაშიც მათ არტერიებიც ეხმარებიან. ყოველ ვენას თავისი თანამოსახელე არტერია მიჰყვება გვერდით.

გულის შეკუმშვისას არტერიები ფართოვდებიან, აწვებიან გვერდით მდებარე ვენებს, რის შედეგადაც ვენური სარქვლები მონაცვლეობით იხურება და იღება და სისხლს ზევით - კვლავ გულისკენ გზავნის. ეს მექანიზმი გამართულად მუშაობს მაშინ, როდესაც ადამიანი ბევრს მოძრაობს.

ვენური სისტემის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დაავადებაა ვარიკოზი, რომლის დროსაც მნიშვნელოვნად ფერხდება სისხლის მიმოქცევა. ვარიკოზი რომ არ დაგემუქროთ, ვენებს უნდა გაუფრთხილდეთ. ვეცდებით, ამაში დაგეხმაროთ.

• ჰორმონთერაპიასთან სიფრთხილე გმართებთ!

ქალის სასქესო ჰორმონები ვენების მდგომარეობაზე უარყოფითად მოქმედებს. ამიტომაც არის ვარიკოზი უპირატესად ქალების პრობლემა. ამასთანავე, ის განსაკუთრებით ორსულებს ემუქრება, რადგან ქალის ჰორმონული ფონი ორსულობისას საგრძნობლად იცვლება.

ვარიკოზისადმი მიდრეკილი ქალებისთვის ჰორმონული კონტრაცეფცია მიზანშეწონილი არ არის. რაც შეეხება ჩანაცვლებით ჰორმონთერაპიას, სასურველია, მისაღები პრეპარატის სახეობა, დოზა და მკურნალობის ხანგრძლივობა ორი სპეციალისტის - რეპროდუქტოლოგისა და ფლებოლოგის - ურთიერთშეთანხმებით განისაზღვროს.

• ყურადღება მიაქციეთ ჯდომის მანერას

მსოფლიო სტატისტიკა მეტყველებს, რომ ვენები მჯდომარე პროფესიის წარმომადგენელთა 30%-ს აწუხებს. თუ ერთი მათგანი ბრძანდებით, მუშაობისას 25-30 წუთში ერთხელ ადექით და სამუშაო ოთახში რამდენიმე ნაბიჯი მაინც გადადგით. ერიდეთ ფეხიფეხგადადებული ან ფეხებგადაჯვარედინებული ჯდომას. ყურადღება მიაქციეთ, რომ ფეხები დიდი ხნით არ შეგიშუპდეთ - ეს ვენებს შავ დღეს აყენებს, ხელს უწყობს მათში სისხლის შეგუბებას და სისხლძარღვების გაფართოებას. ნუ დაიდებთ მუხლებზე მძიმე ჩანთას. არც ბავშვის დიდი ხნით კალთაში ჩასმაა რეკომენდებული - ამ დროს ვენების დატვირთვა ორმაგდება. სახლში წიგნის კითხვისა და ტელევიზორის ყურებისას ეცადეთ, ფეხები ოდნავ შემაღლებულ ადგილზე გედოთ.

• თვითმფრინავში

თუ ხანგრძლივი ფრენა და, მაშასადამე, სავარძელში დიდხანს გაუნძრევლად ჯდომა გიწევთ, უხვად მიიღეთ სითხე. განსაკუთრებით კარგია ლიმონიანი ჩაი - იგი ათხელებს სისხლს და ხანგრძლივი უმოძრაობის პირობებში გასქელების საშუალებას არ აძლევს.

ფრენისას ნუ ჩაიცვამთ მჭიდრო შარვალს ან ქვედაკაბას, ნუ მოიჭერთ მჭიდროდ ქამარს. არც კისერთან მჭიდროდ შეკრული პერანგის ჩაცმაა სასურველი - ტანსაცმელი, რომელიც კისერსა და ტანს აწვება, ართულებს პერიფერიულ სისხლძარღვებში სისხლის მიდენას.

ეცადეთ, 20-30 წუთში ერთხელ აამოძრაოთ ფეხები, შეკრათ და გაშალოთ მუშტები, აამოძრაოთ თითები.

---

იმეგობრეთ წყალთან

ვარიკოზისადმი მიდრეკილი ადამიანებისთვის ძალზე სასარგებლოა ცურვა, განსაკუთრებით - ბრასის სტილით. წყალი სისხლძარღვებზე ერთგვარი წნევით მოქმედებს, მატებს ტონუსს და არ აძლევს მოდუნების საშუალებას. მოცურავეებს პრაქტიკულად არ ემართებათ ვენების ვარიკოზული გაგანიერება. ეცადეთ, შვებულება გაატაროთ ზღვის, ტბის, მდინარის ახლოს, სადაც ყოველდღე შეძლებთ ბანაობას. ასევე სასარგებლოა ქვიშაზე ფეხით სიარული ან სირბილი - დატვირთვა, რომელსაც ამ დროს განიცდის ფეხის კუნთები, აუმჯობესებს პერიფერიულ სისხლის მიმოქცევას.

ვარიკოზის შესანიშნავი პროფილაქტიკაა ჰიდროაერობიკა. წყალში ვარჯიში სწრაფად ამცირებს ჭარბ წონას, რაც სისხლძარღვებსაც დიდად წაადგება.

• ხილი და ბოსტნეული

სისხლძარღვებისთვის მეტად სასარგებლოა ხილი და ბოსტნეული. ისინი აძლიერებენ ვენურ სისტემას. E ვიტამინი სისხლძარღვთა ელასტიკურობას ზრდის. ამ ვიტამინით მდიდარია ხორბალი, პარკოსნები, სალათის ფურცლები, მწვანე ხახვი, საქონლის ღვიძლი, კვერცხის გული, სიმინდი, ზეითუნის და სოიის ზეთი.

C ვიტამინი ვენათა სიმტკიცეს განაპირობებს. ამ ვიტამინით მდიდარია ასკილი, ტკბილი წიწაკა, ქაცვის ზეთი, შავი მოცხარი, კომბოსტო და ციტრუსები. PP ვიტამინი აძლიერებს ვენების კედლებს და სარქვლებს. ამ ვიტამინით მდიდარია ასკილი, ციტრუსები, კაკალი და ჩაი.

ვენების მუშაობას აუმჯობსებს ბიოფლავონოიდებიც - ნივთიერებები, რომლებიც კენკრას მუქ ფერს აძლევს. ბიოფლავონოიდებში თრომბები გაცილებით უკეთ იხსნება, ვიდრე ასპირინში. ამ ნივთიერებათა მაღალი შემცველობით გამოირჩევა ალუბალი და წითელი ბალი.

• ვენებს სჭირდებათ თუთია

ამ ელემენტის მეშვეობით ორგანიზმში სინთეზდება ელასტინი. ეს შემაერთებელი ქსოვილის ცილაა. თუთიით მდიდარია ზღვის ნობათი: მიდიები, კიბორჩხალები, კრევეტები, მოლუსკები, ასევე ცხვრის თირკმელი და საქონლის ღვიძლი.

ვენების მუშაობას ხელს უწყობს სითხე. თუ მას დღეში 1,5-2 ლიტრზე ნაკლებს მიიღებთ, სისხლი გასქელდება და კალაპოტში მოძრაობა გაუჭირდება.

• ვენებს არ უხდება

ცხიმიანი, ტკბილი საკვები, ცომეული, ანუ ყველაფერი, რაც ადამიანს წონას მატებს. ვარიკოზის დროს აკრძალულია ხორცის ბულიონი, შებოლილი ხორცი და ძეხვი - ისინი ძლიერ აზიანებენ ვენების კედელსა და სარქვლებს.

• ყავა და ალკოჰოლი

ყავა და ალკოჰოლი ორგანიზმში სითხის შეკავებას უწყობს ხელს და აძლიერებს ვენების დატვირთვას.

იარეთ ფეხით!

ვენების დაავადებებმა რომ არ შეგვაწუხოს, ექიმები გვირჩევენ, ყოველდღიურად 40 წუთი მაინც ვიაროთ ფეხით.